İRFAN YALÇIN VE FAREYİ ÖLDÜRMEK İSİMLİ ROMANI ÜZERİNE

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 57 - 78, 30.12.2020

Mustafa Fatih Aydın

Öz

Sanatçı kimliğini kurma noktasında sürekli özgün bir dil arayan yazar anlayışı, Türk edebiyatının hemen her döneminde görülür. Bu noktada Cumhuriyet dönemi yazarlarında başlayan çok seslilik, özellikle 1950 sonrası Türk edebiyatı ürünlerinde zirveye çıkar. Bu çok sesli edebiyat ortamında edebi kıymet açısından birtakım yazar ve eserlere gösterilen ilginin kimi yazarların göz ardı edilmesine neden olduğu görülür. Edebiyatın “ara sokaklar”ında yürüyen pek çok yazarın ortaya koyduğu ürünler üzerinde yapılan çalışmaların Türk edebiyatında önemli boşlukları dolduracağı anlaşılır. Bu noktada 1970 yılından sonra pek çok roman yazan ve ödüller alan İrfan Yalçın’ın sanatçı kimliğinin “popülerleşen” birçok yazara göre oldukça yüksek bir değere sahip olduğu görülür. Sosyolojinin verdiği imkânlardan oldukça istifade eden yazar, eserlerinde şiirsel bir üslupla bireysel ve toplumsal olana temas eder. Toplumcu gerçekçilik sanat anlayışına bağlı olan yazarın, toplum nezdinde insanı varoluş kökenleriyle birlikte irdelemesi onu toplumcu-marksist söylemin yanında yeni ve farklı söylemlerle Çağdaş Türk Edebiyatı içinde modern olana taşır.
Toplumsal değişimlerin kavşak noktasında duran yazarın, halktan küçük insanların sancılı dönem acılarına eğilmesi ve buna rağmen umut söylemini eksik etmemesi, metnin imkânları sayesinde toplumu değiştirip dönüştürmesine olanak tanır. Dili kullanma noktasında mahir olan yazarın, anlatımı tekdüzelikten kurtarma adına metin içerisinde birtakım müdahaleler yaptığı görülür. Aynı zamanda yer yer imgesel bir dil kullanan yazarın, güçlü bir simge ağıyla bir nesneden veya bir roman kişisinden hareketle toplumu anlattığı ve açımladığı görülür.
Araştırmada İrfan Yalçın’ın sanatçı kimliğinin yanı sıra Fareyi Öldürmek isimli romanı incelemeye konu edilir. Özellikle Freudyen ve Lacancı psikanaliz yöntemlerin sağladığı olanaklardan hareketle, Batı edebiyatı yanında Türk edebiyatında da görülen, baba kompleksi irdelenir. Bu çerçevede toplumun en küçük birimi olan ailenin, toplumsal ilişkiler ağını örme noktasında ilksel ve önemli bir değer olduğu anlaşılır.

Anahtar Kelimeler

Fareyi Öldürmek, birey, yabancılaşma, toplum

Kaynakça

• ANDI, M. Fatih (2018), Roman ve Hayat, Şule Yayınları, İstanbul.
• BACHELARD, Gaston (1996), Mekânın Poetikası, Kesit Yayıncılık, İstanbul.
• BOYNUKARA, Hasan (2007), Romanda Bakış Açısı ve Anlatılış, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• COHN, Dorrit (2008), Şeffaf Zihinler Kurmaca Eserlerde Bilincin Sunumu, Metis Yayınları, İstanbul.
• CEBECİ, Oğuz (2016), Komik Edebi Türler Parodi, Satir ve İroni, İthaki Yayınları, İstanbul.
• DERVİŞOĞLU, Efnan – BİLECEN, Tuncay (2018), İrfan Yalçın’ın Ölümün Ağzı Romanında Maden İşçiliği ve Mükellefiyet, 5. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, Antalya.
• EAGLETON, Terry (2019), Radikal Kurban, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• HARTMANN, Heinz (2020), Ben Psikolojisi ve Uyum Sorunu, Metis Yayıncılık, İstanbul.
• GİRARD, Rene (2007), Romantik Yalan ve Romansal Hakikat Edebi Yapıda Ben ve Öteki, Metis Yayınları, İstanbul
• GOODCHILD, Philip (2005), Arzu Politikasına Giriş, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• İlhan, Attila (1971), İrfan Yalçın Diye Bir Papağan, Soyut, s. 37, s. 9.
• KARAKAYA, Talip (2004), Jean Paul Sartre ve Varoluşçuluk, Elis Yayınları, Ankara . KANTER, M. Fatih (2020), “Kurt Kanunu Romanında Anlatıcı Bakış Açısı ve Anlatıcı Düzlemi”, Romanda Bakış Açısı ve Anlatıcı Düzlemi, (ed. Veysel ŞAHİN), Akçağ Yayınları, Ankara.
• KRİSTEVA, Julia (2014), Korkunun Güçleri İğrençlik Üzerine Bir Deneme, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• KÖKNEL, Özcan (1992), Korkular, Takıntılar, Saplantılar, Altın Kitaplar, İstanbul.
• LUKACS, Georg (2017), Roman Kuramı, (Çev. Cem Soydemir), Metis Yayıncılık, İstanbul.
• MANDEL, Ernest (1974), “Marksist Yabancılaşma Teorisi”, Yeni Adımlar Dergisi, S. 14, s. 50-64.
• MENDEL, Gerard (2000), Babaya İsyan, (Çev. Hüsen Portakal), Cem Yayınları, İstanbul.
• NACİ, Feti (2017), Yüz Yılın Yüz Türk Romanı, Türkiye İş bankası Yayınları, İstanbul.
• SENNETT, Richard (2017), Otorite, (Çev. Kamil Durand), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• SEYDA, Mehmet (1980), “Üç Romanıyla İrfan Yalçın”, Türk Dili Aylık ve Yazın Dergisi, S. 346, s. 423-427.
• ŞAHİN, Veysel (2017b), “Refik Halit Karay’ın ‘İstanbul’un Bir Yüzü’ Romanında Yapı”, Researcher: Social Science Studies, C. 5, S.8, s. 266-292.
• ŞAHİN, Veysel (2017a), Turgut Uyar’ın Şiirlerinde Ben ve Ötekinin Görüntü Düzeyleri, Akçağ Yayıncılık, Ankara.
• ŞAHİN, Veysel (2018), “İstanbul’un Bir Yüzü Romanında Kişiler Dünyası”, Romanda Kişiler Dünyası, (ed. Ramazan Korkmaz – Veysel Şahin), Akçağ Yayınları, Ankara.
• ŞAHİN, Veysel (2020), “Romanda Bakış Açısı ve Anlatıcı Düzlemi”, Romanda Bakış Açısı ve Anlatıcı Düzlemi, (ed. Veysel ŞAHİN), Akçağ Yayınları, Ankara.
• TEKİN, H. H., & TEKİN, H. (2006). “Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(13), s. 101-116. TEKİN, Mehmet (2002), Roman Sanatı 1: Romanın Unsurları, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• TİLBE, Ali (2019), Yeniötesi Yazında Öz Kurmaca, Transnational Press London, Londra.
• USLU, Fadime (2009), “İrfan Yalçın’ın Yorgun Sevdasından”, Cumhuriyet Kitap, S. 1036, s. 10-11.
• ÜNAL, Mecit (2014), “İrfan Yalçın’la ‘Engerek’ ve ‘Ölümün Ağzı’ Üzerine”, Aydınlık Kitap, Yıl: 2, S. 117, s. 12.
• YAĞCI, Öner (2011),” İrfan Yalçın Usta Bir Edebiyatçı”, Berfin Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, C. 17, S. 166, s. 5-8 YALÇIN, İrfan (1971), “İpek ve Bakır”, Soyut, S. 37, s. 15-18.
• YALÇIN, İrfan (1972), “İnce Memed”, Yeni Dergi, C. 5, s. 49, s. 250-258.
• YALÇIN, İrfan (1972), “Muzaffer Tayyip ve Rüştü Onur”, Soyut, S. 44, s. 68-80.
• YALÇIN, İrfan, (2008), İçimdeki Zonguldak, Heyamola Yayınları, İstanbul.
• YALÇIN, İrfan (2017), Fareyi Öldürmek, H2o Yayınları, İstanbul.
• YALÇIN, İrfan, (2020), “İrfan Yalçın: ‘Tanrı romancı anlayışıyla yazmadım!’”, Cumhuriyet Kitap Eki, İstanbul.