OTEL İŞLETMELERİ ÇALIŞANLARINDA İŞ TATMİNİ- FİRMA BAZINDA GİRİŞİMCİLİK ETKİLEŞİMİ

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 77 - 91, 31.01.2025

Olcay Kılınç

Öz

Girişimcilik konusu özellikle girişimcilerin ekonomiye ve sosyal yaşama yaptıkları katkıların fark edilmesiyle 1960’lardan itibaren akademik çalışma ve incelemelere sıkça konu olmuştur. Ancak sermaye yoğun sektörlerde çalışan bireylerin girişimcilik duygusu o sektörde çalışmaya başlamadan önce daha yüksek iken zaman içerisinde düşebilmektedir. Bu nedenle sermaye yoğun sektörlerde her kademe çalışanların yenilikçi fikirlerini canlı tutabilmek ve bunlardan faydalanabilmek için firma bazında girişimcilik düzeyinin yüksek olmasının hem çalışanların motivasyonunu yükselttiği hem de işletmeye yeni yatırım fırsatları veya ürün-hizmet fırsatları geliştirme olanağı sunduğu fark edilmiştir. Turizm ve otelcilik sektörü de genelde yüksek sermaye gerektiren üst ve alt yapı maliyetlerine sahiptir. Bu nedenle turizm çalışanlarının genel girişimcilik seviyelerinden ise firma bazında girişimcilik düzeylerinin firma açısından daha önemli olduğu anlaşılmıştır. Çalışanların iş tatmini boyutlarının başta işgören devir hızı ve üretim-hizmet hataları konuları olmak üzere olumlu etkilerinin olduğu bilinmektedir. Turizm ve otelcilik sektöründe de çalışanların işlerinden tatmin olması işletmelerin genel performansına olumlu yansımaktadır. Bu çalışmada turizm ve otel çalışanlarının iş tatmin düzeylerinin firma bazında girişimcilik düzeyleri ile arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışılmış ve iş tatmini boyutunun firma bazında girişimciliği boyutunu nasıl etkilediği incelenmiştir. Çalışmada girişimcilik duygusu özellikle alt kademe çalışanlardan ziyade orta ve üst kademe çalışanlarda yoğunlaştığı alan yazında da görüldüğü için orta ve üst kademe yönetim çalışanlarının görüş ve algıları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

firma bazında girişimcilik, iş tatmini, turizmde girişimcilik

Kaynakça

• Adonisi, M. P. (2003). The Relationship Between Corporate Entrepreneurship, Market Orientation, Organizational Flexibility and Job Satisfaction. Yayınlanmamış Doktora Tezi: Faculty of Economic and Management Sciences, University of Pretoria.
• Alpkan, L., Ergün, E., Bulut, Ç. & Yılmaz, C. (2005). Şirket Girişimciliğinin Şirket Performansına Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6/2, 175-189.
• Altınay, L. (2004). Implementing International Franchising: the Role of Intrapreneurship. International Journal of Service Industry Management, 15/5, 426-443.
• Altinay, L. & Altinay, M. (2004). The Influence of Organisational Structure on Entrepreneurial Orientation and Expansion Performance. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 16/6, 334-344.
• Ang, J. & Soh, P. H. (1997). User Information Satisfaction, Job Satisfaction and Computer Background: An Exploratory Study. Information and Management, 32, 255-266.
• Antoncic, B., & Hisrich R. D. (2003). Clarifying the Intrapreneurship Concept. Journal of Small Business and Enterprise Development, 10/1, 7-24.
• Antoncic, J. A. & Antoncic, B. (2018). 3rd International Thematic Monograph: Modern Management Tools And Economy Of Tourism Sector In Present Era, OABC: Belgrade.
• Aparicio, S., Turro, A. & Noguera, M. (2020). Entrepreneurship and Intrapreneurship in Social, Sustainable, and Economic Development: Opportunities and Challenges for Future Research, Sustainiability, 12/21, 1-11.
• Ateljevic, J. & Page, S. J. (2009). Tourism and Entrepreneurship, Routledge: London.
• Biçer, M. & Pekkan, N. Ü. (2020). The Relationshıp Between Group Culture and Intrapreneurship: A Case Study For Hotel Industry, Management Research and Practice, 3, 21-32.
• Brunninge, O. & Nordqvist, M. (2004). Ownership Structure, Board Composition and Entrepreneurship. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 10/1-2, 85-105.
• Burke, R. J., Graham, J. & Smith, F. (2005). Effects of Reengineering on the Employee Satisfaction-Customer Satisfaction Relationship. The TQM Magazine, 17/4, 358-363.
• Calisto, M. d. L. & Sarkar, S. (2023). Intrapreneurial Behavior and In-role Job Performance Across Organizational Ecosystems in Tourism and Hospitality. International Journal of Touism Research, 25/2, 236-248.
• Carol, E. S. & Krockhalk, P. C. (1996). Job Satisfaction and Organizational Characteristics: Results of a Nationwide Survey of Baccalaueate Nursing Faculty in the United States. Journal of Advanced Nursing, 24, 405-412.
• Chell, E. & Pittaway, L. (1998). A Study of Entrepreneurship in the Restaurant and Cafe Industry: Exploratory Work Using in the Critical Incident Technique as a Methodology. Hospitality Management, 17, 23-32.
• Christensen, K. S. (2005). Enabling Intrapreneurship: the Case of a Knowledge-Intensive Industrial Company. Europan Journal of Innovation Management, 8/3, 305-322.
• Eaton, N. & Thomas, P. (1997). Job Diagnostic Surveys of Paediatric Nursing: An Evaluative Tool. Journal of Nursing Management, 5, 167-173.
• Gima, K. A. & Ko, A. (2001). An Empirical Investigation of the Effect of Market Orientation and Entrepreneurship Orientation Aligment on Product Innovation. Organization Science, 12/1, 54-74.
• Glancey, K. & Pettigrew, M. (1997). Entrepreneurship in the Small Hotel Sector. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 9/1, 21-24.
• Hançer, M. & George, R. T. (2003). Job Satisfaction of Restaurant Employees: An Empirical Investigation Using the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Journal of Hospitality and Tourism Research, 27/1, 85-100.
• Hornsby, J. S., Kuratko, D. F. & Zahra, S. A. (2002). Middle Managers’ Perception of the Interval Environment for Corporate Enterpreneurship: Assessing a Measurement Scale. Journal of Business Venturing, 17, 253-273.
• Jaafar, M, Abdoul-Aziz A.R., Maiden, S. A. & Mohd, S. Z. (2011). Entrepreneurship in the Tourism Industry: Issues in Developing Countries. International Journal of Hospitality Management, 30/4, 827-835.
• Karatepe, O. M., Avci, T., Karatepe, T. & Canozer, S. (2003). The Measurement of Job Satisfaction: An Empirical Study of Frontline Employees in the Northern Cyprus Hotel Industry. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 4/1, 69-83.
• Keil, J. M., Armstrong-Stassen, M., Cameron, S. J. & Horsburgh, M. E. (2000). Part-time Nurses: The Effect of Work Status Congruency on Job Attitudes. Applied Psychology: An International Review, 49/2, 227-236.
• Kılınç, O. (2005). Konaklama İşletmelerinde Kapasite Kullanımı: Kuşadası ve Kemer’deki Dört ve Beş Yıldızlı Otel işletmelerinde Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm Anabilim Dalı, 75.
• Knight, G. A. (1997). Cross-Cultural Reliability and Validity of a Scale to Measure Firm Entrepreneurial Orientation. Journal of Business Venturing, 12, 213-225.
• Kokkranikal, J. & Morrison, A. (2002). Entrepreneurship and Sustainable Tourism: the Houseboats of Kerala, Tourism and Hospitality Research, 4/1, 7-20.
• Lam, T., Zhang, H. & Baum, T. (2000). An Investigation of Employees’ Job Satisfaction: The Case of Hotels in Hong Kong. Torism Management, 22, 157-165.
• Lee-Ross, D. (1998). A Practical Theory of Motivation Applied to Hotels. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 10/2, 68-74.
• Lee-Ross, D. (1998). The Reliability and Rationale of Hackman and Oldham’s Job Diagnostic Survey and Job Characteristics Model among Seasonal Hotel Workers. Hospitality Management, 17, 391-406
• Lee-Ross, D. (2002). An Exploratory Study of Work Motivation Among Private and Public Sector Hospital Chefs in Australia. Journal of Management Development, 21/8, 576-588. Lund, D. B. (2003). Organizational Culture and Job Satisfaction. Journal of Business and Industrial Marketing, 18/3, 219-236.
• Morrison, A. & Thomas, R. (1999). The Future of Small Firms in The Hospitality Industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 11/4, 148-154.
• Moshavi, D. & Terborg, J. R. (2002). The Job Satisfaction and Performance of Contingent and Regular Customer Service Representatives. International Journal of Service Industry Management, 13/4, 333 347.
• Nag, A. & Nag, P. K. (2003). Do the Work Stress Factors of Women Telephone Operators Change with the Shift Schedules?. International Journal of Industrial Ergonomics, 33, 449-461.
• Pittaway, L. (2001). Corporate Enterprise: a New Reality for Hospitality Organisations?. Hospitality Management, 20, 379-393.
• Rambur, B., McIntosh, B., Val Palumbo, M. & Reinier, K. (2005). Education as a Determinant of Career Retention and Job Satisfaction Among Registered Nurses. Journal of Nursing Scholarship, 37/2, 185-192.
• Rice, E. M. & Schneider G. T. (1994). A Decade of Teacher Empowerment: An Empirical Analysis of Teacher Involvement in Decision Making, 1980-1991. Journal of Educational Administration, 32/1, 43-58.
• Samiei, S.& Akhoondzadeh, M. (2013). The Role of Entrepreneurship in Tourism Industry Development. European Online Journal of Natural and Social Sciences,2/3, 1423-1430.
• Simons, T. & Enz, C. A. (1995). Motivating Hotel Employees. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 36/1, 20-27.
• Snarr, C. E. & Krochalk, P. C. (1996). Job Satisfaction and Organizational Characteristics: Results of a Nationwide Survey of Baccalaureate Nursing Faculty in the United States. Journal of Advanced Nursing, 24, 405-412.
• Solvoll, S., Alsos, G.A. & Bulanova, O. (2015). Tourism Entrepreneurship – Review and Future Directions, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 15/1, 120-137.
• Szivas, E. (2001). Entrance into Tourism Entrepreneurship: a UK Case Study. Tourism and Hospitality Research, 3/2, 163-172. T hompson, J. L. (1999). The World of the Entrepreneur – a New Perspective. Journal of Workplace Learning: Employee Counselling Today, 11/6, 209-224.
• Tu, L., Plaisent, M., Bernard, P. & Maguiraga, L. (2005). Comparative Age Differences of Job Satisfaction on Faculty at Higher Education Level. International Journal of Educational Management, 19/3, 259-267.
• Tütüncü, Ö. (2002). Seyahat Acentelerinde İş Tanımlama Ölçeği Kapsamında İş Doyumunun Ölçülmesi: İzmir İli Uygulaması. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 13/2, 129-138.
• Vries, M. F. R. K. (1985). The Dark Side of Entrepreneurship, Harvard Business Review, November 1, 160 167
• Williams, R. A. vd. (1998). The Contribution of Job Satisfaction to the Transition from Acute to Chronic Low Back Pain. Arch Phys Med Rehabil 79, 366-374.
• Wright, T. A. & Cropanzano, R (1998). “Emotional Exhaustion as a Predictor of Job Performance and Voluntary Turnover”. Journal of Applied Psychology, 83, 486-493.
• Yüksel, İ. (2005). İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir İşletmede Yapılan Görgül Çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi 6/2, 291-306.
• Zahra, S. A. & Covin, J. G. (1995). Contextual Influences on the Corporate Entrepreneurship- Performance Relationship: A Longitudinal Analysis. Journal of Business Venturing, 10, 43-58.
• Zhang, N. X., Kimbu, A. L., Lin, P. & Ngoasong, M. Z. (2020). Guanxi Influences on Women Intrapreneurship, Tourism Management, 81, 1-11