Halikarnas Balıkçısı’nın Yazınsal Eserlerinde Türk Kimliğine İlişkin Söylemler

Yıl 2011, Sayı: 22, 163 - 170, 01.06.2011

Nermin Yazıcı

Öz

Türk kültür ve kimliğinin tanımlanmasında Akdeniz Uygarlığını temel alan düşünsel yönelim, Mavi Anadoluculuk/ Mavi Hümanizma olarak adlandırılır. Cumhuriyet döneminin kültürel ve tarihsel arayışları içinde yer alan Mavi Hümanizma, Batı medeniyetini var eden bütün değerlerin gerçek kaynağının Anadolu olduğunu ve bu kültürel mirasın doğal sahipleri olduğumuzu ileri sürer. Bu düşüncenin edebî alandaki temsilcisi Halikarnas Balıkçısı, hikâye ve romanlarında bu yönelimini pek çok boyutuyla ortaya koyar. Halikarnas Balıkçısı, bir yandan “milliyetçi” söyleme karşı farklı bir kültürel alan açarak yeni bir kimlik önerisinde bulunurken, diğer yanda Osmanlı/Türk kimliğini tarihi romanlarında Batıya karşı yücelten bir söylem kurmaktadır. Yazarın eserlerinde yer alan bu söylem, Modern Türkiye’nin kimlik arayışları ve Batılılaşma karşısındaki paradoksal tutumuyla yakından ilgilidir

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Batılılaşma, Türk, Tarih, Kültür, Mavi Anadoluculuk

The Turkish Identity in the Works of the Fisherman of Halicarnassus

Öz

The intellectual orientation to defining the Turkish culture and identity on the basis of the classical Aegean/ Mediterranean Civilization is called Blue Anatolian Nationalism and/or Blue Humanism. In the cultural and historical trends of the Republican period, the Blue Humanism, holding a unique thesis, suggests that Anatolia is the ultimate source of all the values on which the Western Civilization is based and that people of today are the natural inheritors of this cultural background. The Fisherman of Halicarnassus in Turkish, Halikarnas Balıkçısı , the representative of the said ideology in literature, shows various features of his stand in his novels and stories. The Fisherman of Halicarnassus, on the one hand, proposes a new identity against the “nationalist” discourse by opening up a different room for culture; on the other, in his historical novels dwells on a style glorifying the Ottoman/Turkish identity against the West. These two discourses, present in the works of the author but difficult to see together, are closely related with the efforts of Modern Turkey to search its identity and its paradoxical stance against Westernization

Anahtar Kelimeler

Identity, Westernization, Turkish, history, culture, Blue Anatolian Nationalism.

Kaynakça

• AKGÜN, B. ve ÇALIù, ù. H., (2002), “Tanrı Dağı Kadar Türk, Hira Dağı Kadar Müslüman: Türk Milliyetçiliğinin Terkibinde İslâmcı Doz”, Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, C.4: 584-600.
• AKYILDIZ, K., (2002), “Mavi Anadoluculuk”, Modernleşme ve Batıcılık, İstanbul: İletişim Yayınları,C.3, 465-481.
• BELGE, M., (2006), “Mavi Anadolu Tezi ve Halikarnas Balıkçısı”, Birikim, 210: 35-45.
• HALİKARNAS BALIKÇISI, (1995), Aganta Burina Burinata, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• HALİKARNAS BALIKÇISI, (1991), Deniz Gurbetçileri, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• HALİKARNAS BALIKÇISI, (1994), Turgut Reis, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• HALİKARNAS BALIKÇISI, (1988), Uluç Reis, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• KÖROĞLU, E., (2002), “Türk Romanında Batıcılığın Yeri”, Modernleşme ve Batıcılık, İstanbul: İletişim Yayınları, C.3, 499-510.
• MORETTİ, F., (2005), Mucizevi Göstergeler, İstanbul: Metis Yayınları.
• YAZICI, N., (2005), “Halikarnas Balıkçısı’nda Kamusal Ütopya: Doğanın Kamusal Alana Aktarılması”, Pasaj, Ankara, 1: 35-50.
• YILDIZ, A., (2002), “Kemalist Milliyetçilik”, Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları,C.4: 210-214.
• YÖRÜK, Z.,(2002), “Politik Psişe Olarak Türk Kimliği”, Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, C.4: 309-324.