A Misfit Rebelling Against the Absurd: Deli Dumrul

Yıl 2024, Cilt: 2024 Sayı: 47, 300 - 311, 29.06.2024

Berat Samet Kahraman

https://doi.org/10.59257/turkbilig.1506837

Öz

Man is mortal. He always faces death. Man who encounters the phenomenon of death in his life runs away from death. He knows that he will die, but he lives forgetting about it. Man cannot establish a meaningful relationship between the world and himself in the face of his lack of options in this world that he is "thrown" into. The study is based on the philosophical view of Albert Camus, who reveals the situation of human beings with the concept of "absurd". Camus creates the person who lives with the sense of the absurd, the "misfit". "Duha Koca Oğlı Delü Dumrul" is a madman / misfit who rebels against the absurd. He narrates the tragedy of humanity in the face of "death" through the bridge he builds. The narrative of Deli Dumrul is analyzed from the point of the "philosophy of the absurd", which Albert Camus turned into a philosophical concept and defined its boundaries.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Absurdity, Deli Dumrul, Misfit, Rebellion, Absurd

ABSÜRDE BAŞKALDIRAN BİR UYUMSUZ: DELİ DUMRUL

Öz

İnsan, varlığı itibariyle sonludur. Her zaman ölüme doğru bir varlıktır. Yaşamı içinde ölüm fenomeniyle karşılaşan insan, ölümden kaçar. Öleceğini bilir ancak bunu unutarak yaşar. İnsan, “fırlatıldığı” bu dünyada seçeneksiz kılınışı karşısında, dünya ve kendisi arasında anlamlı bir ilişki kuramaz. Çalışma, insanın içine düşürüldüğü bu durumu “absürt” kavramıyla ortaya koyan Albert Camus’nun felsefi görüşünü temel almaktadır. Camus, absürt duygusuyla yaşayan insanı, “uyumsuzu” yaratır. “Duha Koca Oğlı Delü Dumrul” da absürde başkaldıran bir delidir/uyumsuzdur. İnşa ettiği köprüsü üzerinden insanlığın “ölüm” karşısındaki trajedisini öyküler. Deli Dumrul anlatısı Albert Camus’nun felsefi bir kavram haline getirdiği ve sınırlarını belirlediği “absürt felsefe” noktasında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Absürt Felsefe, Deli Dumrul, Uyumsuz, Başkaldırı, Absürt

Kaynakça

• Akış, Y. (2007). Albert Camus ve Jean-Paul Sartre’da ‘saçma’nın karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Aydınalp, E. B. (2020). Albert Camus’da saçma kavramı: Sisifos’u mutlu düşünmek. Söylem Filoloji, 5(2), 529-540.
• Bayat, F. (2018). Türk kültüründe deli ve delilik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Benatar, D. (2023). Keşke hiç olmasaydık var olmanın kötülüğü. (C. Ö. Özmen, Çev.). Ankara: Doğubatı Yayınları.
• Camus, A. (2021). Yabancı. (A. Sezen, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Camus, A. (2022a). Sisifos söyleni. (T. Yücel, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Camus, A. (2022b). Tersi ve yüzü. (T. Yücel, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Eagleton, T. (2021). Trajedi. (C. Alpan, Çev.). İstanbul: Tellekt Yayınları.
• Erasmus, (2019). Deliliğe övgü. (Y. Sivri, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erdemli, A. (2017). Mitostan felsefeye. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ergin, M. (2018). Dede Korkut Kitabı I-II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Foucault, M. (2017). Deliliğin tarihi. (M. A. Kılıçbay, Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2020a). Akıl hastalığı ve psikoloji. (E. Bayoğlu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2020b). Büyük yabancı dil, delilik ve edebiyat üstüne konuşmalar. (S. Kılıç, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Foucault, M. (2020c). Büyük kapatılma. (I. Ergüden & F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fromm, E. (2022). Kendini savunan insan insancı ahlak felsefesi üzerine. (N. Arat, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Gündoğan, A. O. (2018). Albert Camus ve başkaldırma felsefesi. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Hume, D. (2019). Din üstüne. (M. Tunçay, Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi.
• Kocakaplan, İ. (2004). Dede Korkut’un delileri. Millî Folklor, 16, 18-24.
• Levinas, E. (2021). Zaman ve başka. (Ö. Gözel, Çev.). Anlara: Fol Yayınları.
• Koçak, A. (2014). Karagöz oyunlarındaki Tuzsuz Deli Bekir tipi üzerine bazı değerlendirmeler. Millî Folklor, 56, 121-129.
• Kuzay Demir, G. (2021). Deli Dumrul anti-kahraman olabilir mi?. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5(3), 15-30.
• Önal, M. N. (2018). Gündelik yaşam tarihinde delilik. O. M. Köprülü (Yay. haz.), Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu içinde (s. 22-39). Nevşehir: E-kitap.
• Saavedra Cervantes de M. (2019). Don Kişot. (R. N. Güntekin, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sartre, J. P. (2019). Bulantı. (S. Hilav, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Saydam, M. B. (2017). Deli Dumrul’un bilinci “Türk-İslam ruhu” üzerine bir kültür psikolojisi denemesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Scull, A. (2022). Uygarlık ve delilik akıl hastalığının kültürel tarihi. (N. Elhüseyni, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tura, S. M. (2022). Şeyh ve arzu. İstanbul: Metis Yayınları.
• Türkçe Sözlük (1998). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.