Principals’ and Teachers’ Experiences about Distrubuted Leadership: A Phenomenological Research

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 320 - 345, 28.12.2020

Gkioultzan Sadoula Mithat Korumaz

Öz

Yönetici ve Öğretmenlerin Dağıtımcı Liderlik Deneyimleri; Fenomenolojik Bir Araştırma

Öz

Araştırmanın amacı okul öncesi eğitim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenlerin dağıtımcı liderlik olgusuna ilişkin anlamlandırma ve deneyimlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından okul öncesi eğitim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenlerin dağıtımcı liderlik olgusunun okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanabilirliği, avantajları, sınırlılıkları ve önkoşullarına ilişkin görüşlerini içeren yarı yapılandırılmış yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler 12’si okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan yöneticilerden, 11’ise okul öncesi eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerden oluşan toplam 23 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler ile yapılan içerik analizi sonucunda “Liderlik Algısı”, “Fayda Algısı”, “Sınırlılıklar” ve “Ön Koşullar” olmak üzere toplam dört temaya ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan temaların, okul öncesi eğitim kurumlarında dağıtımcı liderlik ve ortak karar alma süreçlerinin benimsenmesi ve sorunsuz bir şekilde uygulanabilmesi için farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalardan, yönetici ve öğretmenlerin bilgilerinin artırılması ve davranışlarının yönlendirilebilmesi amacı ile verilebilecek eğitim içeriklerinin planlanmasına kadar geniş bir ölçekte kullanılabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dağıtımcı liderlik, okul öncesi eğitim kurumları, öğretmen, yönetici, karar alma

Kaynakça

• Aslan, M., & Bakır, A. A. (2014). Resmi ve özel okul öğretmenlerinin paylaşılan liderliğe ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 110-135.
• Arslan, M. C., & Özdemir, M. (2015). Öğretmen liderliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 190-207.
• Baloğlu, N. (2011). Dağıtımcı liderlik: okullarda dikkate alınması gereken bir liderlik yaklaşımı. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 127-148.
• Bolden, R., Petrov, G. & Gosling, J. (2009). Distributed leadership in higher education, Educational Management Administration and Leadership, 37(2), 257-277.
• Bryman, A. (1992). Charisma and leadership in organisations. London: Sage.
• Camburn, E., Rowan, B. & Taylor, J. E. (2003). Distributed leadership in schools: The case of elementary schools adopting comprehensive school reform models. Educational Evaluation and Policy Analysis, 25(4), 347–373.
• Can, N. (2004). Öğretmenlerin geliştirilmesi ve etkili öğretmen davranışları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 103-119.
• Chen, Y. (2007). Principals’ distributed leadership behaviors and their ımpact on student achievement ın selected elementary schools in Texas. Yayınlanmamış doktora tezi, Texas A & M University.
• Christensen, L. B., Johnson, B., & Turner, L. A. (2011). Research methods, design, and analysis. London: Pearson Education.
• Creswell, J. W. (2012). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çankaya, İ., H. & Aküzüm, C. (2010). İlköğretim Okullarında Öğretmenlerin İletişim Kurma Düzeyleri İle Yöneticilerinin Destekleyici Liderlik Rolleri Arasındaki İlişki, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 49–57.
• Çınar, Z. (2007). Coaching ve mentoring. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 3(1), 1-25.
• Davis M.W. (2009). Distributed Leadership and School Performance. Dissertation Submitted to the faculty of The Graduate School of Education and Human Development of The George Washington University, UMI Number: 3344534
• Elmore, R. F. (2000). Building a new structure for school leadership. Albert Shanker Institute.
• Erçetin, Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Ereş, F., & Akyürek, M. İ. (2016). İlkokul Müdürlerinin Dağıtılmış Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin İş Doyumu Algıları Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 427-449.
• Fiedler, F. E. (1971). Validation and extension of contingency model of leadership effectiveness: A review of ampirical findings. Psychological Bulletin, 76(2), 128-148.
• Gronn, P. (2002). Distributed leadership as a unit of analysis. The leadership Quarterly, 13, 423-451.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30 (4), 233-252.
• Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28(28), 531-548.
• Harris, A., & Muijs, D. (2005). Distributed leadership. The essentials of school leadership, 160-172.
• Heck, R. H., & Hallinger, P. (2009). Assessing the contribution of distributed leadershipto school improvement and growth in math achievement. American Educational Research Journal, 46, 659-689.
• Hodgetts, R.M., & Luthans, F. (2003). International Management: Culture, Strategy, and Behavior. New York, McGraw-Hill/Irwin, Fifth Edition.
• House, R. J., & Aditya, R. N. (1997). The social scientific study of leadership: Quo vadis?. Journal of management, 23(3), 409-473.
• Houser, J. (2015). Nursing research: reading, using, and creating evidence. (3rd ed.). Burlington: Jones ve Bartlett Learning.
• Kempster, S., Cope, J., & Parry, K. (2010). Dimensions of distributed leadership in the SME context. University of Cumbria; Hunter Centre for Entrepreneurship, University of Strathclyde, Bond University, Australia, 10-01.
• Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım.
• Korkmaz, E., & Gündüz, H. B. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 123-153.
• Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: the assessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45 (3), 214-222.
• Kuzgun, Y. (1992), Karar Stratejileri Ölçeği: Geliştirilmesi ve Standardizasyonu. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını, 161-170.
• Leithwood, K., Mascall, B., Strauss, T., Sacks, R., Memon, N., & Yashkina, A. (2007). Distributing leadership to make schools smarter: Taking the ego out of the system. Leadership and policy in schools, 6(1), 37-67.
• MacBeath, J., Oduro, G. K., & Waterhouse, J. (2004). Distributed leadership in action: A study of current practice in schools.
• Nas, S. (2010). Karar verme stillerine bilimsel yaklaşımlar. 20.08.2020 tarihinde https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12397/852 adresinden erişilmiştir.
• Öztop, S. (2014). Kurumsal Aidiyet Bilincinin Çalışanların Örgütsel Değişim Algısı Üzerinde Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 299-316.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative interviewing. Qualitative research and evaluation methods, 3, 344-347.
• Pye, A. (2005). Leadership and organizing: Sensemaking in action. Leadership, 1(1), 31-49.
• Saldaña, J. (2009). The coding manual for qualitative researchers. London: Sage.
• Smylie, M. A., Lazarus, V., & Conyers, J. B. (1996). Instructional outcomes of school-based participated decision-making. Educational Evaluation and Policy Analysis, 18(3), 181-198.
• Spillane, J. (2005). Distributed leadership. The Educational Forum 69(2), 143–50.
• Spillane, J. P. (2006). Distributed leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
• Spillane, J., Halverson, R., & Diamond, J. (2001). Towards a theory of leadership practice: a distributed perspective. Northwestern University, Institute for Policy Research Working Article.
• Spillane, J., Halverson, R., & Diamond, J. (2004). Toward a theory of school leadership practice: Implications of a distributed perspective. Journal of Curriculum Studies, 36(1), 3–34.
• Stogdill, R. M. (1948). Personal factors associated with leadership: A survey of the literature. Journal of Psychology, 25, 35-71.
• Strauss, A. L. ve Corbin, J. M. (1990). Basics of qualitative research. Newbury Park, CA: Sage.
• Streubert, H. J., & Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing. (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams ve Wilkins.
• Şahin, F. Y., & Sarıdemir, T. (2017). Okul müdürlerinin liderlik stillerine göre öğretmenlerin yaşam doyumlarının ve evlilik doyumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 391-425
• Şişman, M. (2009). Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği. Eğitimciler Birliği Sendikası Eğitime Bakış Dergisi, 8, 3-14.
• Şişman, M. (2011). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem.
• Yıldırım, A. (2012). Çağdaş Yönetim Anlayışında Empatik Özellikler. Eğitim Gelişim ve Değişim 1, 51.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. & Giderler, C. (2007). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. Ekev Akademi Dergisi, (30), 263-278.
• Yin, R. K. (2013). Case study research: Design and methods. Sage publications.
• Yukl, G. (2002). Leadership in organisations. New Jersey: Prentice Hall.
• Yolaç, S. (2011). Yöneticinin Algilanan Liderlik Tarzi İle Yöneticiye Duyulan Güven Arasindaki İlişkide Lider Üye Etkileşiminin Rolü. Öneri Dergisi, 9(36), 63-72.