EVALUATION OF THE ACTIVITIES IN THE OPEN EDUCATION SECONDARY SCHOOL TURKISH COURSE BOOKS

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 244 - 261, 25.06.2021

Bünyamin Sarıkaya

Öz

In this study, it is aimed to evaluate the activities in the Turkish text books prepared for the students of open education secondary school (5th, 6th, 7th and 8th grade) by “Ministry of National Education, General Directorate of Lifelong Learning” from various perspectives. For this purpose, answers were sought to find out whether the activities in the text books are based on the main text and whether visual elements were used in the activities, and if so, which visual types were preferred. In the study, the activities in the Turkish text books from MEB publications that have been taught since 2019-2020 academic year were evaluated. In this descriptive study, document review, one of the qualitative research methods, was used. As a result of the examination; it was determined that there are 96 reading texts and 663 activities in Turkish text books of the Open Education Secondary School. It was also found that a large part of these activities (73%,15) were based on the main text. An other conclusion in the scope of the study is that 194 of the totally 243 Open Education Secondary School 5th grade Turkish text book activities did not include any visual elements; 119 of the totally 133 Open Education Secondary School 6th grade Turkish text book activities did not include any visual elements; 109 of the totally 122 7th grade Turkish text book activities did not have any visual elements, and that in the 169 of the totally 175 8th grade Turkish text book activities visual types were absent. The number of activities without visuals in these text books is 591. Recommendations were made based on these findings.

Açık Öğretim Ortaokulu Türkçe Ders Kitaplarındaki Etkinliklerin Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada “Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü” tarafından açık öğretim ortaokulu (5, 6, 7 ve 8. sınıf) öğrencileri için hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin çeşitli açılardan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında ders kitaplarındaki etkinliklerin ana metin eksenli olup olmadığı ve etkinliklerde görsel unsurların kullanılıp kullanılmadığı, kullanılmış ise hangi görsel türlerin kullanıldığı sorularına yanıt aranmıştır. Çalışmada verilerin toplanmasında 2019-2020 eğitim-öğretim yılından itibaren okutulan ve MEB yayınlarına ait Türkçe ders kitaplarındaki etkinlikler incelenmiştir. Betimsel nitelik taşıyan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda; açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarında toplam 96 okuma metni ve 663 etkinlik yer aldığı tespit edilmiştir. Bu etkinliklerin çok büyük bir kısmının (%73, 15) ana metin temelli olduğu da bulgulanmıştır. Çalışma ulaşılan bir diğer sonuç ise açık öğretim ortaokulu; 5. sınıf Türkçe ders kitabı etkinliklerinde toplam 243 etkinliğin 194’ünde görsel unsurların hiç yer almadığı; 6. sınıf Türkçe ders kitabı etkinliklerinde toplam 133 etkinliğin 119’unda görsel unsurlara yer verilmediği; 7. sınıf Türkçe ders kitabı etkinliklerinde toplam 112 etkinlikten 109’unda görsel unsurların yer almadığı ve 8. sınıf Türkçe ders kitabı etkinliklerinde ise toplam 175 etkinliğin 169’unda görsel türlerin hiç bulunmadığıdır. İlgili kitaplarında görsel türlerin kullanılmadığı etkinlik sayısı ise 591’dir. Elde edilen bulgular bağlamında öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

ders kitabı, etkinlik, Türkçe dersi

Kaynakça

• Akın, E. (2015). Türkçe çalışma kitaplarındaki (6, 7 ve 8. sınıflar) dil bilgisi etkinliklerinin çeşitli açılardan değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 19-34.
• Altunkaya, H. (2013). Açık Öğretim Ortaokulu Altıncı Sınıf Türkçe Ders Notunun metin türleri ve öğrenme alanları açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 1-11.
• Aytaş, G., & Çeçen, M. A. (2008). Metne Dayalı Dilbilgisi Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Dilbilgisi Başarısına Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 133-149.
• Bulut, K. (2020). Açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 931-949.
• Carney, R. ve Levin, J.R., (2002). Pictoral illustrations still improve students. learning from text. Educational Psychology Review. Vol. 14, No. 1.
• Cengizhan, S. (2011). Modüler öğretim tasarımıyla entegre edilmiş kavram karikatürleri hakkında öğretmen adaylarının görüşleri. Eğitim ve Bilim, Cilt 36, sayı 160, 93-104.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çerçi, A. (2016). 6. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitabının Etkinliği Oluşturan Unsurlar Bakımından Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), s. 1984-1998.
• Çotuksöken, Y. (1990). Türkçenin Anadili Olarak Öğretimi: Sorunlar-Çözümleri. Varlık. S. 997, s. 4-6.
• Daloğlu, K. (2005). İlköğretim Okullarında Okutulan Türkçe çalışma Kitaplarındaki Dil Bilgisi Konuları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Deniz, K. & Öztürk, İ. Y. (2015). İlkokul ve Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Grafik Simge Öğretimi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 18, s. 150-171.
• Göçer, A., & Akgül, O. (2018). Türkçe Eğitiminde Karikatür Kullanımı ve Eğitsel Değeri. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 4(2), 86-100.
• Kılıç, A. & Seven, S. (2002). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Kolaç, E. & Zenci, S. Ç. (2015). Açık Öğretim Ortaokulu Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerde Yer Alan Değerler. Akademik Araştırmalar Dergisi, 65, s. 145-171.
• MEB (2019). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Açık Öğretim Ortaokulu. (2021). Okulumuz. 7 Mayıs 2021 tarihinde http://aio.meb.gov.tr/www/okulumuz/icerik/2 sayfasından erişilmiştir.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş bir kaynak kitap nitel veri analizi. [Çev. Ed. S. Akbaba Altun - A. Ersoy (Giriş Bölümünü Çev. A. Ç. Kılınç)]. Ankara: Pegem Akademi.
• Örs, F. (2007). Eğitim ve karikatür. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 84, 26-28.
• Peeck, J. (1993). Increasing Picture effects in learning from illustrated text. Learn. Instruct. 3: 227-238.
• Pettersson, R. (2007). It depends: id-principles and guidelines, (2nd Ed.). Tullinge
• Sarikaya, B. & Şakiroğlu, Y. (2021). Yazma Etkinlikleri Tasarlama. M. N. Kardaş (Ed.), Yazma Eğitimi içinde (s. 379-396). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Sarikaya, B. (2019). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki (5, 6, 7 ve 8. sınıf) Etkinliklerin Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 563–580.
• Sis, N., & Akgün Eren, A. (2016). Açık Öğretim Ortaokulu 6 Sınıf Türkçe Ders Notu’nun Sözcüksel Görünümü. The Journal of Academic Social Science Studies, 4(50), 367–386.
• Yenen Avcı, Y. (2016). Açık Öğretim Ortaokulu ile örgün eğitim kurumlarında okutulan Türkçe ders kitaplarının karşılaştırılması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 153-160.
• Yenen Avcı, Y. (2020). Açık Öğretim Ortaokulu 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders notlarında noktalama işaretleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6 (2), s. 91-113.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.