Beyaz Gemi Romanında Kişiler Dünyası

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 66 - 87, 26.06.2023

Oğuzhan Sevim , Musa Mercan

https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1291636

Öz

Cengiz Aytmatov eserleriyle yaşadığı toplumun kültürünü, geleneklerini ve göreneklerini dünyaya duyurmuştur. Kırgız edebiyatının güçlü kalemlerinden biri olan Cengiz Aytmatov, eserlerinde savaş, yokluk, ayrılık, asimilasyon, mankurtlaşma, kültürel köklerden uzaklaşma gibi kavramları işlemiştir. Eserleriyle milletinin geçmişini, tarihini, acılarını, kahramanlıklarını ve deneyimlerini ölümsüzleştirmiştir. Kendi toplumunun değerlerini oluşturan normları kendi penceresinden ele almış ve okuyucuya aktarmıştır. Eserlerinde Orta Asya bozkır yaşantısına ışık tutmuştur.
Bu çalışmada Cengiz Aytmatov’un Beyaz Gemi romanındaki kişiler dünyası incelenmiştir. Yazar oluşturduğu kahramanlarla doğru-yanlış, iyi-kötü ikilemini gözler önüne sermiştir. Bu yönüyle Beyaz Gemi romanı ele alınmıştır. Kahramanların kişiler dünyası başkarakter, norm karakter(ler), kart karakter(ler) ve fon karakter(ler) başlıklarıyla kategorize edilmiştir. Romandan alıntılar yapılarak kahramanların belirgin özelliklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cengiz Aytmatov,, Beyaz Gemi,, Kişiler Dünyası

Kaynakça

• Akça, N.U. (2016). Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Tipler. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Aktaş, Ş. (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş (2.baskı). Akçağ Yayınları.
• Aydın, S. (2016). Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Şahıslar Kadrosu. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Aytmatov, C. (1991). Beyaz Gemi. R. Özdek (Çev), Ötüken Yayınları.
• Corbin J. ve Strauss A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage.
• Eliüz, Ü. (2001). Dede Korkut Hikayelerinde Şahıs Kadrosunun Karakter Yapıları Bakımından İncelenmesi, Fırat Üniversitesi, Fen ve Edebiyat Fakültesi, Yaz.
• Ercilasun, B. (1998). "Cengiz Aytmatov'un Eserlerinde Askerlik ve Savaş", Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Güneş, B. (2013). Cengiz Aytmatov'un Türkiye Türkçesine Aktarılan Eserlerindeki Çocuk Kahramanlar. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Kaşkaoğlu, Ö. (2019). Cengiz Aytmatov’un Beyaz Gemi Romanında Halk Edebiyatı Motifleri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, Cilt:6 Sayı:2
• Kızılkaya, B. (2011). "Cengiz Aytmatov'un Romanlarında Kadın". Fatih Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
• Kolcu, A.İ. (2002). Bozkırdaki Bilge Cengiz Aytmatov. Akçağ Yayınları.
• Kolcu, A.İ. (2008). Cengiz Aytmatov Üzerine Yazılar. Salkımsöğüt Yayınları.
• Korkmaz, R. (1997). Kemal Tahir’in Sağırdere ve Kör Duman İkilemesi Üzerine Bir Çözümleme Denemesi. Adam Sanat, 145, Aralık. 42-44.
• Korkmaz, R. (2004). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Türksoy yayınları.
• Korkmaz, R. (Ed.). (2009). Cengiz Aytmatov. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage Publications, Inc.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323‐ 343
• Özher, S. (2006). Beyaz Gemi Adlı Romandaki Yüce Birey Arketipi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü, Bahar 2006, Sayı 37:81-90.
• Sevim, G. (2016). İntibah Romanına Yapı ve İzlek. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.2, S. 2 s. 73-97.
• Sevim, O. Kumral Ada Mavi Tuna Romanında Kişiler Dünyası Söylemez, O. (2002). Cengiz Aytmatov'un Hayatı ve Eserleri Üzerine İncelemeler. Karam Araştırma ve Yayıncılık.
• Stevick, P. (2005). Romanın Teorisi. (Çev. Prof. Dr. Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tekin, M. (1989), Roman Sanatı ve Romanın Unsurları, Selçuk Üniv. Edb. Fak. Yayınları.
• Uzun, G. (1998). "Cengiz Aytmatov'un Türkçeye Çevrilmiş Eserlerinde Mitolojik Unsurlar", Muğla Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
• Yılmaz, A. (2007). Bozkırda Yeşeren Sevda Türküleri -Aytmatov ve Eserleri Üzerine-, Ötüken Neşriyat A.Ş.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis.