Dindarlığın Değişen Yüzü Ekseninde Spor Organizasyonları: Katar 2022 Dünya Kupası Örneği

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 39 - 50, 10.07.2023

Nihat Oyman

Öz

İnsanlık tarihinden günümüze kadar kendine has ritüelleri, kutsal mekân ve kişileri olan, çağın şartlarına göre farklı biçimlerde görünüm kazanan din ya da dinler, toplumun en önemli olgularından bir tanesidir. Bu bağlamda din bütün kültürel alanlarla birlikte spor gibi sosyal hayatın eğlence kültüründe de yer almaktadır. Böylece din ve spor arasındaki tipik ilişkiyi göstermek adına Katar 2022 Dünya Kupası spor organizasyonu incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, Dünya Kupası tarihinde ilk defa bu organizasyonun bir Müslüman ülkede yapılmasını ve bunun dini açıdan yansımalarının neler olduğunu incelemektir. Katar’ın tüketime çok açık bir toplum olması ve bunun yanında dini hassasiyetleri konusunda da katı görüşlere sahip olması, Dünya Kupası açısından nelere sebep olduğu merak konusudur. Bu çalışma spor, tüketim, gelenekçilik ve din ilişkisi anlamında önem taşımaktadır. Postmodern çağla değişen dindarlıkların bu spor organizasyonunda nasıl ortaya çıktığı da merak konusudur. Bu çalışmanın ortaya çıkması için durum analizi yöntemi kullanılmıştır. Güncel bir olguyu gerçek yaşam çerçevesi içinde çalışan, araştırmacının kontrol edemediği bir olgu ya da olayı derinliğine incelemesine olanak tanıyan bu yöntemle dindarlığın değişen yüzü ile spor organizasyonları arasındaki derin ilişki ele alınmıştır. Görsel yorumlama, kullanılan sözler ve simgeler gibi veri araçlarından yararlanarak din ve spor arasındaki ilişki ortaya konulacaktır.
Sonuç olarak bir spor organizasyonu olan Katar 2022 Dünya Kupasında dindarlığın değişen yüzlerinin birçok sosyolojik boyutu olduğu görülmüştür. Daha önce yapılan Dünya Kupaları organizasyonundan farklı olarak dini semboller ve yaklaşımlarla birlikte aşırı tüketiminin de yer aldığı bir sosyolojik süreç olduğu görülmüştür. Bu sosyolojik sürecin verileri ve yansımaları kapsamında bir durum incelemesine gidilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Dindarlık, Dünya Kupası

Kaynakça

• Elif Topal Demiroğlu, Yeni Toplumsal Hareketler: Bir Literatür Taraması, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi 2014, Cilt 2, Sayı 1, 133-136.
• FİFA, About Fifa, https://www.fifa.com/about-fifa, Erişim Tar: 30 Kasım 2022
• Foto Maç, FIFA Başkanı Infantino'dan Katar Dünya Kupası açıklaması! "Eleştirileri anlamakta güçlük çekiyorum”. https://www.fotomac.com.tr/dunya-kupasi-2022/haberler/2022/11/19/fifa-baskani-infantinodan-katar-dunya-kupasi-aciklamasi-elestirileri-anlamakta-gucluk-cekiyorum, Erişim Tar: 02 Aralık 2022
• Henry C. Link, Dine Dönüş, Çeviren. Nahit Oralbi, Dergah Yayınları, İstanbul 2006, 98-132.
• Hilal Kaplan, Dünya Kupası Artık Gerçekten “Dünya Kupası”, Sabah Gazetesi, 2022, https://www.sabah.com.tr/yazarlar/hilalkaplan/2022/11/22/dunya-kupasi-artik-gercekten-dunya-kupasi, Erişim Tar: 30 Kasım 2022. Hubscher Ronald, L'histoire en Mouvements, Armand Colin, Paris 1992, 58-60.
• İnternational Olympic Committe, Olympic Legacy, https://olympics.com/ioc/olympic-legacy, Erişim Tar: 29 Kasım 2022
• Nebi Bozkurt, Eğlence, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1994, Cilt 10, 483-485.
• Nebi Bozkurt, Spor, İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul 2009, Cilt 37, 420.
• Necip Fazıl Kısakürek, İman ve Aksiyon, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul 2015, 108-115, 130.
• Olivier Roy, Küreselleşen İslam, Çeviren: Haldun Bayrı, Metis Yayınları, İstanbul 2016, 17.
• Shelina Janmohamed, M Nesli-Yeni Müslüman Gençlik, Çeviren: Esin Kızılelma, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2018, 127-201.
• Takvim, Dünya Kupası Taraftarları Katar’daki Kültür Köyü Camine Büyük İlgi Gösterdi, 23 Aralık 2022, https://www.takvim.com.tr/galeri/dunya/dunya-kupasi-taraftarlari-katara-kultur-koyu-camisine-yogun-ilgi-gosterdi/8, Erişim Tar: 03 Kasım 2022
• Talip Demir, Postmodern Perspektiften Popüler Kültür ve Dindarlığın Yeni Formları, Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2016/3 yıl: 7 cilt: VII sayı: 15
• Vejdi Bilgin, Popüler Kültür ve Din: Dindarlığın Değişen Yüzü, Uludağ üniversitesi İlahiyat fakültesi Cilt: 12, Sayı:1, 2003 s. 193-214
• Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları, Gençlik Kitapevi Yayınları, Konya 2012, 86, 149.