A Metaphorical Analysis of TikTok Perceptions Among High School and University Students

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 205 - 218, 20.06.2025

Ayça İnce , Öznur Tulunay Ateş

https://doi.org/10.32329/uad.1657962

Abstract

Nowadays, social media applications such as TikTok have become an indispensable part of people’s lives by meeting their communication and entertainment needs. Despite this, it is seen that TikTok is banned or restricted in various countries, and security reasons are at the forefront among the reasons for this. Therefore, TikTok is a platform that is discussed in terms of its content and effects. This study aimed to examine the perceptions of high school and university students about TikTok through metaphors. The phenomenological design, one of the qualitative research approaches, was used in the research. The study group of the research consists of 275 people, 165 high school and 110 university students studying in Isparta and Burdur. The participants’ perceptions of TikTok were tried to be determined through metaphor analysis. The data were collected through a semi-structured interview form. The metaphorical data obtained were analyzed using content analysis. When metaphors related to TikTok are examined, it is seen that the majority of high school students who are candidates for higher education and university students who are receiving higher education produce negative metaphors. In addition, it was found that university students produced more negative metaphors than high school students. According to the findings obtained from the research, the biggest reasons for the students’ negative views about TikTok are its inappropriate content and the idea that it creates addiction. According to the results of the study, it is seen that higher education students perceive TikTok more negatively, whereas high school students who are higher education candidates use TikTok more actively. In this case, it can be said that high school students constitute a more serious risk group against the negative effects of social media.

Keywords

Tiktok, Social media, Higher education, High school

Ethical Statement

This study was conducted with the approval of the Burdur Mehmet Akif Ersoy University Non-Interventional Clinical Research Ethics Committee, dated 16.04.2025 and numbered 2025/3.

Lise ve Üniversite Öğrencilerinin TikTok Algılarının Metaforik Analizi

Abstract

Bu günlerde TikTok gibi sosyal medya uygulamaları insanların iletişim ve eğlence ihtiyaçlarını karşılayarak hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Buna rağmen TikTok’un çeşitli ülkelerde yasaklandığı veya kısıtlandığı ve bunun nedenleri arasında güvenlik gerekçelerinin ön plana çıktığı görülmektedir. Dolayısıyla TikTok, içeriği ve etkileri açısından tartışılan bir platformdur. Bu çalışmada, lise ve üniversite öğrencilerinin TikTok’a dair algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Isparta ve Burdur ilinde eğitim gören 165 lise ve 110 üniversite öğrencisinden oluşan 275 kişi oluşturmaktadır. Katılımcıların TikTok’a dair algıları metafor analizi yoluyla belirlenmeye çalışılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen metaforik veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. TikTok’a dair metaforlar incelendiğinde yükseköğrenim adayı lise öğrencilerinin ve yükseköğrenim gören üniversite öğrencilerinin çoğunluğunun olumsuz metaforlar ürettiği görülmektedir. Bununla birlikte üniversite öğrencilerinin lise öğrencilerine kıyasla daha fazla oranda olumsuz metafor ürettiği tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğrencilerin TikTok’a dair olumsuz görüşlerinin en büyük sebepleri içeriğinin uygunsuz olduğu ve bağımlılık yarattığı düşüncesidir. Yapılan çalışmanın sonuçları göz önüne alınarak, yükseköğrenim gören öğrencilerin TikTok’u daha olumsuz algıladığı ve yükseköğrenim görmeye aday öğrencilerin ise TikTok’u daha aktif kullandığı görülmektedir. Bu durumda lise öğrencilerinin, sosyal medyanın olumsuz etkilerine karşı daha ciddi bir risk grubu oluşturduğu söylenebilir.

Keywords

Tiktok, Sosyal medya, Yükseköğretim, Lise

Ethical Statement

Bu çalışma Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu, 16.04.2025 tarihli ve 2025/3 karar numaralı etik kurul izni ile yürütülmüştür.

References

• Abdollahi, A., Rejeb, A., Rejeb, K. ve Treiblmaier, H. (2022). The big picture on Instagram research: Insights from a bibliometric analysis. Telematics and Informatics, 73.
• Akgül, T. E., Astam, F. K. ve Balcı, Ş. (2024). Üniversitenin ekran ötesindeki bağımlılık serüveni: TikTok kullanım motivasyonları ve bağımlılık arasındaki ilişki. Erciyes İletişim Dergisi, 11(2), 715-737. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1442074
• Aktürk, A. O., Çelik, İ. ve Eren, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin Facebook algısı: Bir metafor analizi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 635-648.
• Akyurt, H., Ültay, E. ve Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188- 201.
• Alagöz, F. (2023). Yeni medyada annelik kimliği: İnstagram örneği [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://acikerisim.erbakan.edu.tr/items/9141dae8-42b4-4121-9820-3179489ed78e
• Alkan, M. F., Erdem, A. ve Erdem, Ş. (2017). Öğretmen adaylarının sosyal medya kavramına ilişkin algıları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 169-179.
• Amoroso, A., Bizel, G. ve Sharma, S. (2022). A socıal medıa trend: How does TikTok ınfluence adults?. Pearson Journal, 7(17), 192-206.
• Arık, E. (2013). Sıradan insanın yükselişi: Sosyal medya şöhretleri. İletişim Ve Diplomasi, (1), 97-112.
• Asarkaya, İ. ve Özel, Ö. (2023). TikTok uygulamasında yer alan içeriklerin okul öncesi dönem çocuklarına uygunluk açısından incelenmesi. Early Childhood Education Researches, 1(1), 1-19.
• Aslan, Ş. (Ed.). (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber. Eğitim Yayınevi.
• Astam, F. K., Balcı, Ş. ve Pınarbaşı, T. E. (2024). Üniversite gençliğinin TikTok kullanımı: Duygusal ve sosyal yalnızlık ile TikTok bağımlılığı arasındaki ilişki. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (45), 100-121. https://doi.org/10.17829/turcom.1373818
• Aşçı, S. (2023). TikTok’un sosyal göstergebilimsel yönleri üzerine bir değerlendirme. Egemia Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, (13), 91-107
• Ata, F. (2023). Z kuşağı’nın sosyal medya haberlerini tüketim motivasyonları ve tatminleri: Youtube ve İnstagram örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 22(4), 1137-1155. https://doi.org/10.21547/jss.1293544
• Atalay, Z. ve Tamkoç, B. (2022). TikTok kullanan gençlerin kendilik algılarının incelenmesi. Sosyal Sağlık Dergisi, 2(2), 17-35.
• Avcı, F. (2020). Öğretmenlerin sosyal medya kullanımları ve sosyal medya kavramına ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Kültürel Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 769-788. https://doi.org/10.46442/intjcss.808818
• Aydın, B. (2021). Mahremiyet algısının çöküşü: TikTok uygulaması örneğinde bir inceleme. Smac Journal, 2(1), 71-89.
• Bahçecioğlu, E. H. (2023). Popüler kültür odağında sosyal medyada akım trafiği: ’TikTok’ örneği. Etkileşim, (12), 426-454. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.12.228
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Barbic, S., Ow, N. ve Zenone, M. (2021). TikTok and public health: A proposed research agenda. BMJ Global Health, 6(11).
• Boeker, M. ve Urman, A. (2022, 25 Nisan). An empirical investigation of personalization factors on TikTok [Bildiri Sunumu]. ACM Web Conference, New York.
• Bossen, C. B. ve Kottasz, R. (2020). Uses and gratifications sought by pre-adolescent and adolescent TikTok consumers. Young consumers, 21(4), 463-478, https://doi.org/10.1108/YC-07-2020-1186
• Celuch, K. (2021). Hashtag usage and user engagement on Instagram: The case of# foodfestivals. Journal of Physical Education and Sport, 21, 966-973.
• Chester, A., Reece, J., Ryan, T. ve Xenos, S. (2014). The uses and abuses of Facebook: A review of Facebook addiction. Journal of behavioral addictions, 3(3), 133-148.
• Cömert, P. N. ve Gürol, Y. D. (2023). Understanding unconscious thoughts of the self: Imaginative metaphor elicitation technique in qualitative research. Yıldız Social Science Review, 9(2), 64−72.
• Çiçeklioğlu, A. Ş. ve Ünal, R. (2021). Haber üretimi ve dağıtımı bağlamında TikTok uygulaması ne vaat ediyor?. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, Özel Sayı: 2, 69-98.
• DataReportal, (2024, 23 Şubat). Digital 2024: Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2024-turkey adresinden 26 Kasım 2024 tarihinde alınmıştır.
• Deniz, L. ve Ünal Tutgun, A. (2020). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. OPUS International Journal of Society Researches, 15(22), 1289-1319. https://doi.org/10.26466/opus.626283
• Dinç, E. ve Üztemur, S. (2020). Medya okuryazarlığı bağlamında ortaokul öğrencilerinin sosyal medya algıları: Bir metafor çalışması. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 6(1), 92-103.
• Doğan, S. ve Erkan, İ. (2019). Z kuşağının sosyal medyaya yönelik algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 14, 146-155. https://doi.org/10.19168/jyasar.633557
• Egüz, Ş. ve Kesten, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin sosyal medya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(3), 219-240. https://doi.org/10.30703/cije.403147
• Elbi Pekcan, G. (2022). Denetimsiz internet yayıncılığının Z kuşağında yarattığı toplumsal ve kültürel algılar üzerine inceleme: İnternet yayıncılığı uygulaması olarak TikTok örneği [Yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Akademik Veri Yönetim Sistemi. https://avesis.comu.edu.tr/yayin/3ef84ced-a544-47fc-b841-95e0826d4db4/denetimsiz-internet-yayinciliginin-z-kusaginda-yarattigi-toplumsal-ve-kulturel-algilar-uzerine-inceleme-internet-yayinciligi-uygulamasi-olarak-tiktok-ornegi
• Elhai, J. D., Montag, C. ve Yang, H.(2021). On the psychology of TikTok use: A first glimpse from empirical findings. Frontiers in Public Health, 9.
• Evans, M., Kaufman, G., Klug, D. ve Qin, Y. (2021, 21-25 Haziran). A mixed-method study on user assumptions about the TikTok algorithm [Bildiri Sunumu]. ACM Web Science Conference, New York. https://doi.org/10.1145/3447535.3462512
• Fadıloğlu, Ç. (1989). Gençlik ve sorunları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 5(2), 69-79.
• Foley, J. ve Hidalgo Downing, L. (2024). Instagram is a ridiculous lie factory: Creative and evaluative metaphors of social media in a sample of newspaper opinion discourse. Metaphor and the Social World, 14(1), 85-108.
• Grant, W. J. ve Welbourne, D. J.(2016). Science communication on YouTube: Factors that affect channel and video popularity. Public Understanding of Science, 25(6), 706-718. https://doi.org/10.1177/0963662515572068
• Guo, Y. ve Wang, X. (2023). Motivations on TikTok addiction: The moderating role of algorithm awareness on young people. Profesional De La información, 32(4). https://doi.org/10.3145/epi.2023.jul.11
• Gül Ünlü, D., Göksu, O. ve Kuş, O. (2020). “Videolarda Gerçek Hayattaki Gibi Değilim, Rol Yapıyorum”: TikTok kullanıcılarının benlik performansları üzerine bir inceleme. Intermedia International E-Journal, 7(12), 115-128.
• Habertürk (2023, 14 Kasım). Nepal, TikTok’u toplumsal uyuma zarar verdiği gerekçesiyle yasakladı. 7 Ocak 2025 tarihinde https://www.haberturk.com/nepal-tiktoku-toplumsal-uyuma-zarar-verdigi-gerekcesiyle-yasakladi-3637150 adresinden alınmıştır.
• Hadiapurwa, A., Nugraha, H. ve Ramdani, N. (2021). Potensi pemanfaatan media sosial TikTok sebagai media pembelajaran dalam pembelajaran daring. Akademika, 10(02), 425-436. https://doi.org/10.34005/akademika.v10i02.1406
• Hayır, C. ve Karahisar, T. (2022). Dijital medya çağında sosyal röntgencilik: İnstagram örneği. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 7(1), 260-277. https://doi.org/10.47107/inifedergi.1078628
• Hew, K. F. (2011). Students’ and teachers’ use of Facebook. Computers in human behavior, 27(2), 662-676.
• Hu, Y. ve Ma, Y. (2021). Business model ınnovation and experimentation in transforming economies: Bytedance and TikTok. Management and Organization Review, 17(2), 382–388.
• Karakoç, E. ve Karataş, S. (2024). Sanal dünya platformu “TikTok”: Z kuşağı üzerine bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 11(2), 517-537. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1440628
• Kartal, M. (2013). Türkiye’de sosyal medya raporu. İletişim ve Diplomasi, (1), 159-165.
• Keskin, A. (2024). Popülizm ve popülist anlatı: TikTok’ta netnografik bir analiz. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 157-170. https://doi.org/10.18506/anemon.1416557
• Kızılkaya, Z. Z. (2022). Gençlerin TikTok Kullanım ve Doyumu Üzerine Nitel Bir Araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1) 231-247.
• Koca, İ. ve Paşalı Taşoğlu, N. (2022). Türkiye’de iletişimcilerin sosyal medyada üretilen içeriklere bakışına dair bir öngörü: TikTok’a yönelik odak grup çalışması. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 12 (3), 809-832.
• Korkut, Y. (2022). Siyasal iletişimde bir araç olarak Youtube kullanımı. Atatürk İletişim Dergisi, (23), 30-35. https://doi.org/10.54614/communicata.2022.1034755
• Köseoğlu, A. (2023). TikTok’ta mahremiyet algısının dönüşümü. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 8(1), 172-188. https://doi.org/10.47107/inifedergi.1150606
• Masri, N. ve Weimann, G. (2023). Research note: Spreading hate on TikTok. Studies in Conflict & Terrorism, 46(5), 752-765.
• Memiş Doğan, M. (2024). Yeni medyada kadın olmak: TikTok içerik analizi. Akademik İncelemeler Dergisi, 19(1), 67-80. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler/1390561
• NTV (2024, 26 Nisan). TikTok Türkiye›de yasaklanacak mı? İşte TikTok’un yasaklı olduğu ülkeler. 10 Ocak 2025 tarihinde https://www.ntv.com.tr/galeri/teknoloji/tiktok-turkiyede-yasaklanacak-mi-iste-tiktokun-yasakli-oldugu-ulkeler,88-pUYbvJU2AnA9MQrfwPw/nFpmby-YU0CaiRxMEz4UvQ adresinden alınmıştır.
• Öztürk, B. ve Yetkiner, B. (2020). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerinin TikTok kullanımı. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (24), 215-236.
• Öztürk, M. F. ve Talas, M. (2015). Sosyal medya ve eğitim etkileşimi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(1), 101-120.
• Ramsden, E. ve Talbot, C. V. (2024). The role of TikTok in students’ health and wellbeing. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-23, https://doi.org/10.1007/s11469-023-01224-6
• Shang, Q. Ve Wang, X. (2024). How do social and parasocial relationships on TikTok impact the well-being of university students? The roles of algorithm awareness and compulsive use. Acta Psychologica, 248, 104369, https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2024.104369.
• Sönmez, B. (2013). Sosyal medya ve ortaöğretim öğretmenlerinin Facebook kullanım alışkanlıkları [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Akdeniz Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. http://acikerisim.akdeniz.edu.tr/xmlui/handle/123456789/2172
• Sözcü Gazetesi (2023, 11 Mayıs). Avusturya’da TikTok yasağı. 2 Ocak 2025 tarihinde https://www.sozcu.com.tr/avusturyada-tiktok-yasagi-wp7680354 adresinden alınmıştır.
• Statista, (2024, 20 Ağustos). Countries with the largest TikTok audience as of July 2024. https://www.statista.com/statistics/1299807/number-of-monthly-unique-tiktok-users/ adresinden 11 Aralık 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tam, M. S. (2022). Türk TikTokerların içerik paylaşım pratikleri üzerine nicel bir araştırma. TRT Akademi, 7(14), 182-211, https://doi.org/10.37679/trta.1008427
• Tam, M. S. (2022). Z kuşağının TikTok kullanım pratikleri ve motivasyonları. Yeni Medya, (13), 148-167, https://doi.org/10.55609/yenimedya.1163922
• Tunçay, S. (2019). Youtube vloggerlarının tüketicilerin satın alma niyeti üzerindeki etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi]. Uludağ Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://acikerisim.uludag.edu.tr/items/11efb1f2-6f92-4367-a23e-7cb4dbb10f0c
• Uğurhan, C. Z. Y. ve Yaşar, H. İ. (2021), TikTok’taki reklam ve sponsorlu içeriklerin satın alma niyeti üzerindeki rolü: Sosyo-demografik değişkenler özelinde bir inceleme. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 243-269, https://doi.org/10.11616/basbed.vi.896333.
• Uluç, G. ve Yarcı, A. (2017). Sosyal medya kültürü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (52), 88-102
• Yaşdal, B. ve Tulunay Ateş, Ö. (2022). Ortaokul öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik metafor algıları. Sivas Cumhuriyet University Educational Sciences Institute Journal, 1(2), 85-97.
• Yücel, V. (2017). Siber alan ve gerçekliğin gençler üzerinde gündelik sosyal regülasyonu: Facebook. TRT Akademi, 2(4), 506-523.