Cheironitis pamphilus (Ménétriés, 1849)’ un (Coleoptera: Scarabaeidae) Ekolojisi ve Farklı Gübre Materyalleri ile İlişkisi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 4, 13 - 22, 10.12.2019

Seval Zeybek , Emine Çıkman

Öz

Cheironitis pamphilus (Ménétriés,
1849) Hem morfolojik hem de ekolojik özelliklerine göre, gübre böcekleri
içinde dikkat çeken, aktif bir türdür. Bu türün ve diğer önemli gübre
böceklerinin, bölgedeki varlığını, ekolojisini ve farklı gübre materyalleri ile
olan ilişkilerini izlemek adına 2017 ve 2018 yılları arasında
doktora tezi çalışması yapılmıştır.  Tez, Karacadağ’da organize edilmiştir. Karacadağ, dört
bölgeye ayrılmış ve her bir bölge Mayıs ve Ekim ayları arasında on
beş günde bir ziyaret edilmiştir (I. Siverek (Şanlıurfa), II. Viranşehir
(Şanlıurfa), III. Derik (Mardin), IV. Çınar (Diyarbakır). Çalışmada, bu
türün erginlerini toplamak için çukur tuzakları, su tuzakları ve ışık tuzakları
kullanılmıştır. Çukur tuzaklarda cezbedici olarak sığır, eşek,
koyun, deve ve kanatlı hayvan dışkısı kullanılmıştır. Aynı zamanda tuzaklardan bağımsız olarak arazide bulunan hayvan
dışkıları fiziki olarak kontrol edilmiş ve erginler örnek olarak alınmıştır.
Arazi çalışmalarından elde edilen sonuçlara göre, bu türe mensup erginlerden
2017 yılında 279 adet, 2018 yılında ise 385 adet olmak üzere toplamda 664 adet
örnek toplanmıştır. Bu adetlerden 446’ sı sığır dışkısında bulunurken, sadece 4
adedine kanatlı hayvan dışkısında rastlanmıştır. 2018 yılında ayda bir olmak
üzere toplamda yapılan 6 ölçümde ise sığır dışkısına, ortalama 2 saat 42 dakika
sonra gelen ilk scarabeid C. pamphilus olmuştur. Ayrıca bu tür,  Şanlıurfa ve Diyarbakır illerimiz için ilk
kayıt niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Cheironitis pamphilus, Karacadağ

Destekleyen Kurum

HÜBAK

Proje Numarası

17226

Teşekkür

Teşhisler için Prof. Dr. Marco DELLACASA ve Prof Dr. Stefano ZIANI‘ ye teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Capinera, J.L. (ed.) (2008). Encyclopedia of Entomology, 2nd edition. vol. 1-4. Springer Science + Business Media B.V., Dordrecht, The Netherlands. 4346 pp
• Lodos, N. (1995). “Türkiye Entomolojisi IV”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir, 493: 250
• Pearce, J.A., Bender, J.F., De Long, S.E., Kidd, W.S.F., Low, P.J., Güner, Y., Şaroğlu, F., Yılmaz, Y., Moorbath, S., Mitchell, J.J., 1990. “Genesis of collision volcanism in Eastern Anatolia Turkey”. Journal of Volcanology and Geothermal Research 44, 189–229 pp
• Scholtz, C. H., Harrison, J. DU G., Grebennikov, V. V., “Dung beetle ( Scarabaeus ( Pachysoma )) biology and immature stages: Reversal to ancestral states under desert conditions (Coleoptera: Scarabaeidae)?” Biological Journal of the Linnean Society, 83: 453-460 (2004)
• Scholtz, C. H., Davis A. L. V., Kryger, U., “Evolutionary biology and conservation of dung beetles”, Pensoft, Bulgaria, 567 (2009)
• Sullivan, G. T., Sebahat K. O. S., Anne B., Jean P. L., Unal Z., Myron P. Z., Greg B., “Succession patterns in a warm, temperate-climate assemblage of coprophagous dung beetles (Coleoptera: Scarabaeidae) in Turkey. Uluslararası Katılımlı Türkiye VI. Bitki Koruma Kongresi 5-8 Eylül 2016 Konya, TÜRKİYE page 233 (2016)