7-15 Yaş Grubu Çocukların Sportif Sorunlarla Başa Çıkma Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 90 - 102, 30.04.2023

Furkan Bayrak Sahra Akın Bekir Erhan Orhan Aydın Karaçam

Öz

Çalışmanın amacı 7-15 yaş grubu çocukların sportif sorunlarla başa çıkma becerilerinin bazı demografik değişkenlerle birlikte incelenmesidir. Araştırma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Çalışmanın evreni uygun örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Araştırmaya katılan 203 çocuğun 80‟i (%39,4) kız, 123‟ü (%60,6) ise erkektir. Araştırmaya katılan bireylerin 128‟i (%63,1) bireysel sporlarla ilgilenirken, 75‟i (%36,9) ise takım sporlarıyla ilgilenmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Özcan ve Günay (2017) tarafından geliştirilen Sportif Sorunlarla Başa Çıkma Becerileri Envanteri (SSBÇBT) kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 25 programında yapılmıştır. Araştırmada ikili karşılaştırmalarda t testi, çoklu karşılaştırmalarda ANOVA ve değişkenler arası ilişkilerin belirlenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p <.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda SSBÇBT alt boyutlarında hedef belirleme/zihinsel hazırlık alt boyutunda erkekler lehine, antrenörlük durumu alt boyutunda kızlar lehine anlamlı fark bulunmuştur. Antrenörlük durumu ve güven ve başarı güdüsü alt boyutlarında takım sporuyla ilgilenen katılımcılar lehine anlamlı fark olduğu görülmüştür. Ailesinde sporcu olan katılımcıların hedef belirleme alt boyutu puan ortalamasının ailesinde sporcu bulunmayan katılımcılardan anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür. Yaş ile sportif sorunlarla başa çıkma becerileri toplam puanı, zorluklarla baş etme, güven ve başarı güdüsü ve antrenörlük durumu arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk veSpor, Sportif Sorun, Beceri

Kaynakça

• Akel, S., Akı, E. (2020). Aktif voleybol oynayan çocuklarda kaygı ile baş etme becerileri eğitiminin aktivite performansına etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 8 (2), 107-112. DOI: 10.30720/Ered.527524
• Aslan, Ş. (2016). Comparison of the styles of coping with stress among individual and team athletes takım ve bireysel sporlarda sporcuların stresle başa çıkma yöntemlerinin karşılaştırılması. Journal Of Human Sciences, 13(3), 4221-4228.
• Bali, A. (2015). Psychological factors affecting sports performance. International Journal of Physical Education, Sports and Health, 1(6), 92-95.
• Bayraktar, B., Kurtoğlu, M. (2006). Sporda performans ve performans artırma yöntemleri. Atasü T, Yücesir İ, Eds. Doping ve Futbolda Performans Artırma Yöntemleri, İstanbul, 2004; 269-296
• Bebetsos, E., Antoniou, P. (2003). Psychological skills of greek badminton athletes. Perceptual and Motor Skills, 97,1289 –1296
• Civan, A., Arı, R., Görücü, A., Özdemir, M. (2010). Bireysel ve takım sporcularının müsabaka öncesi ve sonrası durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 3,193-206
• Çakır, B. (2022). Fitness egzersizi yapan bireylerin covid-19’a yakalanma kaygıları, sportif sorunlarla başa çıkma becerileri ve ilişkili faktörler (Master's Thesis, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Çetin, D. (2019). Performans yönetim sistemi ve performans değerlendirme süreci sonuçlarının çeşitli insan kaynakları yönetimi işlevlerinde karar almaya etkileri ve bir uygulama örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çoknaz, H. (2016). Motor gelişim boyutuyla çocuk ve spor. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 83-91.
• Ekmekçi, R. (2016). Hakemlikte psikolojik hazırlık. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Eraslan, M. (2015). Spor bölümlerinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin ve stresle başa çıkma stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (12), 65-82.
• Eraslan, M., Karafil, A. Y., Atay, E. (2017). Üniversiteler arası spor müsabakalarına katılan muay thai sporcularının stres ile başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences, 14(3), 2915-2924.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. (2009). How To Design and Evaluate Research in Education (7th Ed.). New York: Mcgraw-Hill.
• Goyen, M. J., Anshel, M. H. (1998). Sources of acutecompetitive stress and use of coping strategies as a function ofage and gender. Journal of Applied Developmental Psychology,19, 469 – 486.
• Güven, Ö. (2006). Beden eğitimi ve spora katılımda aile faktörü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 10(10), 81-90.
• Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-291.
• Hızıroğlu, U. C. (2022). Spor faaliyetlerine katılan lise öğrencilerinin sportif sorunlarla başa çıkma becerileri ile akademik güdülenmeleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Master's Thesis, Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Hobfoll, S. E., Dunahoo, C. L., Ben-Porath, Y., Monnier, J. (1994). Gender and coping: the dual‐axis model of coping. American Journal of Community Psychology, 22(1), 49-82.
• Holton, E. F. (1999). Performance domains and their boundaries. Advances İn Developing Human Resources, 1(1), 26-46.
• Jarvis, M. (2006). sport psychology. a student’s handbook. Londres: Routledge, London. Kamlesh, M. L. (2011). UGC Net Digest on Papers III, Physical Education. New Delhi: Khel Sahitya Kendra. P-169-171.
• Karaçam, A., Orhan, B. E., Özdemir, A. S., Sabuncu, A. (2022). Hakemlerin duygu düzenleme düzeylerinin incelenmesi. Herkes İçin Spor ve Rekreasyon Dergisi, 4(1), 4-9.
• Karademir, T., Var, L., Pakyardım, C., Paksoy, S.M. (2021). Türk elit erkek voleybol sporcularında sportif sorunlarla başa çıkma becerileri ile şiddet eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Spor ve Sosyal Bilimlere Multidisipliner Yaklaşım Kongresi, 1st Internatıonal Congress on Multıdıscıplınary Approach To Sports And Socıal Scıences.
• Karakuş, S. Kılıç, F. (2006). Postür ve sportif performans. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1), 309-322.
• Kaya, N., Selçuk, S. (2007). Bireysel başarı güdüsü organizasyonel bağlılığı nasıl etkiler? Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (2), 175-190.
• Kepoğlu, A. (1995). Kitle sporu ve tesis politikaları: giresun ili uygulaması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kılcıgil, E. (1998). Elit Sporcuların Sosyal Çevreyle İlişkisi ve Sosyal Çevrenin Spora Yönelmeye Etkisi (Doctoral Dissertation, Marmara Universitesi (Turkey).
• Koçak, Ç. V., Güven, Ö. (2018). Voleybol antrenörü mesleki öz yeterlik ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 162- 177.
• Koçyiğit, B., Çimen, E., Osman, P. (2022). Taekwondo sporcuların başa çıkma yeterliliklerinin incelenmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 45-51.
• Laborde, S., Dosseville, F., Allen, M.S. (2016). Emotional intelligence in sport and exercise: a systematic review. Scandinavian Journal of Medicine and Science İn Sports. 26(8),462-874
• Lazarus, R. S., Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer Publishing Company.
• Toros, T., Bayansalduz, M., Duvan, A. (2010). Sporda hedef belirlemenin penaltı atışları üzerine etkisinin araştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 165- 171.
• Nicholls, A. R., Polman, R. C. (2007). Coping in sport: a systematic review. Journal Of Sports Sciences, 25(1), 11-31.
• Nopembri, S., Sugiyama, Y., Amp; Rithaudin, A. (2019). Improving stress coping and problem-solving skills of children in disaster-prone area through cooperative physical education and sports lesson. Journal Of Human Sport &Amp; Exercise, 14(1).
• Orhan, R. (2019). Çocuk gelişiminde fiziksel aktivite ve sporun önemi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 157-176.
• Ozcan, V. Günay, M. (2017). The turkish adaptation of athletic coping skills inventory-28 (acsi-28): the validity and reliability study. Turkish Journal of Sport and Exercise, 19(1), 130-136.
• Özsarı, A., Altın, M. (2021). Öz yeterlik ve stresle başa çıkma (bireysel ve takım sporları antrenörleri araştırması). Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(3), 399-411.
• Pitsch, L. T. (2014). The Relationship of Gender and Coping with Burnout and Stress İn Certified Athletic Trainers (Order No. 3629343). Available From Proquest Dissertations & Theses Global.
• Salman, Ö., Sunay, H. (2012). Ankara‟da 14-16 yaş arası basketbolcuların basketbola başlama nedenleri ve beklentileri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 25-34.
• Selye, H. (1973). The Evolution of the stress concept: the originator of the concept traces its development from the discovery in 1936 of the alarm reaction to modern therapeutic applications of syntoxic and catatoxic hormones. American Scientist, 61(6), 692-699.
• Selye, H. (1950). Stress and the general adaptation syndrome. British Medical Journal,1,1383-1392.
• Sözlük, Türkçe. "Türk Dil Kurumu Yayınları." (2005).
• Sulu, B., Bayar Koruç, P., Çakaloğlu, E. (2021). Bireysel ve takım sporcularının öz-yeterlik ve stresle başa çıkma stratejileri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19 (2), 112-122.
• Tamminen, K.A., Crocker, P.R.E., Mcewen, C. E. (2014). Emotional experiences and coping in sport: how to promote positive adaptational outcomes in sport. In R. Gomes (Ed.). Positive Human Functioning from A Multidimensional Perspective. Nova Science.
• Tasaddoghi Z. (2013). The styles of coping with stress in team and individual athletes based on gender and championship level. Annals Applied Sport Sciences, 1(1), 23-27.
• Tazegül, Ü. (2012). Bireysel sporcuların stresle başa çıkma tarzlarının karşılaştırılması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 13-22.
• Tingaz, E, O., Altun Ekiz, M. (2021). Duygu düzenleme ölçeğinin sporcular için uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 301-313.
• Wylleman, P., De Knop, P., Ewing, M., Cumming, S. (2000). Transitions in youth sport: a developmental perspective on parental involvement. In D. Lavallee & P. Wylleman (Eds.), Career Transitions İn Sport: International Perspectives (Pp. 143-160). Morgantown, WV: Fitness Information Technology
• Yıldız, A. B. (2022). Spor bilimleri fakültesi adaylarının spor yaralanması kaygıları ile sportif sorunlarla başa çıkma becerilerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 408-425.
• Yoo, J. (2001). Coping profile of korean competitive athletes. International Journal of Sport Psychology, 32(3), 290-303.
• Yüksel, M. (2019). Ailenin spora katılımı ile çocuklarının elit spora yönelmesi arasındaki ilişki. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(2), 319-326.