THE NOVEL “HANDAN” BY HALIDE EDIB ADIVAR AND HER UNDERSTANDING OF “IDEAL WOMAN”

Year 2019, Volume: 2 Issue: 2, 66 - 79, 31.12.2019

Nesrin Kaymakcı

https://doi.org/10.37999/udekad.610311

Abstract

Halide Edib, one of the "National Struggle Period" authors, studied at American College, joined the "National Struggle Front Line" in person. With the invitation of Isabel Fry, who had important ideas and studies about women rights, she went to England and met some intellectuals like Bertrand Russell and gained some ideas about equality of women and men. As she believed that women had significant role on development and improving of society, in her books she searched the answer of "How should be an ideal woman?" Handan was one of the novels in which she mentioned about women, love and unhappy marriages. In this novel, she went off the accepted women profile of that time by her unique way. As mentioned, many reviews of this novel "Handan" showed some traces of her own life and reflected the symbol of "ideal woman" in her mind.

Keywords

Handan, Halide Edib, ideology analysis, Thompson, mystification

HALİDE EDİB ADIVAR'IN "HANDAN" ADLI ROMANI VE "İDEAL KADIN" ANLAYIŞI

Abstract

       Halide Edib’in yazarlık çizgisini belirleyen romanlarından
biri olan Handan, mutsuz evlilik ve aşk konularına getirdiği cesur bakış
açılarıyla yazıldığı dönemde uzun uzun tartışılmış bir eserdir. Meseleyi ele
alış şekli ile yazıldığı dönemde var olan kadın algısının çizgisi dışına çıkmış
olan roman, pek çok kaynakta da belirtildiği üzere yazarın kendi yaşam
öyküsünden izler taşımakla birlikte, Halide Edib’in zihninde yer alan “ideal
kadın” imgesinin de temsili olmuştur. Handan, yazılmış olduğu dönem ve yazarın
düşünce yapısı göz önüne alındığında bir tür ideolojik tutumla kadının
psikolojik özelliklerini gözler önüne sermiştir. Romanda yer alan ideolojik
tutumu incelemek üzere ele alınacak yöntem ise John B. Thompson’ın ideoloji
analiz yöntemi olacaktır. Bu yöntem, ideolojinin metne yansıması düşüncesinden yola
çıkar, sembolik biçimler yoluyla baskın birey ve gruplara hizmet ederek bu
doğrultuda bir anlam inşa eder. Bu çalışmada John B. Thompson’ın ideoloji
analiz yönteminden hareketle Halide Edib’in Handan adlı romanı incelenerek yazarın
zihninde yer alan “ideal kadın” anlayışının romanda hangi yöntemlerle yer
edindiği gözlemlenecektir. Çalışmanın sonucunda John B. Thompson’ın ideoloji
analiz yönteminden hareketle romanda yer alan ideolojik tutumun çözümlenmesi
mümkün olmuştur. 

Keywords

Handan, Halide Edib, ideoloji analizi, Thompson, mistifikasyon

References

• Adıvar, H.Edib (2018). Handan. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Durakbaşa, Ayşe (2000). Halide Edip Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Eagleton, Terry (1996). İdeoloji. çev. Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Enginün, İnci (2007). Halide Edip Adıvar’ın Eserlerinde Doğu ve Batı Meselesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İnci (2013). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Thompson, John B. (2013). İdeoloji ve Modern Kültür. çev.İdil Çetin. İstanbul: Dipnot Yayınları.
• Kudret, Cevdet (2004). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman II-1911-1922 Meşrutiyetten Cumhuriyete Kadar. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Oktay, Ahmet (1993). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı 1923-1950. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.