Research Article
BibTex RIS Cite

COMPUTATIONAL THINKING: A SYSTEMATIC LITERATURE REVIEW

Year 2021, Volume: 34 Issue: 2, 527 - 567, 09.08.2021
https://doi.org/10.19171/uefad.850325

Abstract

The aim of the study is to determine the distribution of studies on computational thinking in Turkish literature between 2015 and 2020, according to the variables of year, subject area, study type, method used, data collection tool, data analysis method, sample characteristics, results and recommendations. TR Dizin and National Thesis Center database were used to reach studies on computational thinking. In these databases, the keywords "computational thinking" was used and a total of 45 studies, 10 articles and 35 theses, were examined. While the publication classification form was used as a data collection tool, content analysis was used as data analysis methods. According to the results, the number of researches on computational thinking has increased in recent years. It was observed that the most studies were carried out in 2019 and the subject with the most studies was programming education. Almost half of the studies consist of experimental studies. The most selected sample level is middle school students. The frequently used sample size is 31-100 people and the sample selection method is purposive sampling. Likert type tests, were mostly used as data collection tools in the studies. According to the results, the most observed outcome is the increase in computational thinking skills with programming education. Conducting new studies at various levels and with large samples is the most frequently expressed recommendation. As a result of the research, it can be suggested that the solution of real life problems with an interdisciplinary approach should be taken as the basis for the development of the CT skill.

References

  • Akkaya, A. (2018). The Effects Of Serious Games On Students' Conceptual Knowledge Of Object-Oriented Programming And Computational Thinking Skills (Yayın No. 526681) [Master thesis, Boğaziçi University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Atiker, B. (2019). Programlama Öğretiminde Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerinin Başarıya Etkileri (Yayın No. 561543) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Bal, N. (2019). Temel Robotik Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin 21. Yüzyıl Becerilerine Ve Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 617237) [Yüksek lisans tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi). YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Barr, D., Harrison, J., & Conery, L. (2011). Computational Thinking: A Digital Age Skill For Everyone. Learning & Leading with Technology, 38(6), 20-23.
  • Barr, V., & Stephenson, C. (2011). Bringing Computational Thinking to K-12: What is Involved and What is the Role of the Computer Science Education Community?. ACM Transactions on Computational Logic, 2(1), 111-122. https://doi.org/10.1145/1929887.1929905
  • Batı, K. (2018). Computational Thinking Test (CTT) for Middle School Students. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(23), 89-101. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.138.6
  • Berikan, B. (2018). Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Tasarlanan -Veri Setleriyle Problem Çözme- Öğrenme Deneyiminin Biçimlendirici Değerlendirmesi (Yayın No. 527309) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Bozkurt Şenbaş, M. (2019, Haziran). Bilgi ve İletişim Teknolojilerine Yönelik Tutum Ve Bilgisayarca Düşünme Bakımından Yeşil Bilişim (Yayın No. 579828) [Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Pegem Akademi.
  • Ceylan, V. K. (2020). Senaryo Temelli Scratch Öğretim Programının Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine, Problem Çözme ve Programlama Ünitesi Erişilerine Etkisi (Yayın No. 603629) [Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çakır, E. (2017). Ters Yüz Sınıf Uygulamalarının Fen Bilimleri 7. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarı, Zihinsel Risk Alma ve Bilgisayarca Düşünme Becerileri Üzerine Etkisi (Yayın No. 456600) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çatana Kuleli, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye Hazırbulunuşluk Düzeyleri ve Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerinin Değerlendirilmesi (Yayın No. 530520) [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çeliker, H. D., & Uçar, C. (2015). Fen Eğitimi Araştırmacılarına Bir Rehber: 2001-2013 Yılları Arasında Yazılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 81-94. https://doi.org/10.17755/esosder.56295
  • Çetinkaya, H. N. (2019). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersindeki Etkinliklerin Bilgi İşlemsel Düşünme Ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yayın No. 558233) [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çiftci, S., Çengel, M., & Paf, M. (2018). Bilişim Öğretmeni Adaylarının Programlama İlişkin Öz-Yeterliklerinin Yordayıcısı Olarak Bilişimsel Düşünme ve Problem Çözmeye İlişkin Yansıtıcı Düşünme Becerileri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 321-334.
  • Çimentepe, E. (2019). STEM Etkinliklerinin Akademik Başarı, Bilimsel Süreç Becerileri ve Bilgisayarca Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 552833) [Yüksek lisans tezi, Ömer Halis Demir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Dağlı, Z. (2019). Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Bilgisayar Bilimi Dersi "Problem Çözme ve Algoritmalar" Ünitesinde Öğrencilerin Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerilerini Geliştirmek İçin Tasarladıkları Öğretim Tasarımı Sürecinin İncelenmesi (Yayın No. 608944) [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Delal, H. (2019). Developing Middle School Students’ Computational Thinking Skills Using Unplugged Computing Activities (Publication No. 580800) [Master thesis, Boğaziçi University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Demir, Ö., & Seferoğlu, S. (2017). Yeni Kavramlar, Farklı Kullanımlar: Bilgi-İşlemsel Düşünmeyle İlgili Bir Değerlendirme. B. Akkoyunlu, H. F. Odabaşı, & A. İşman (Ed.), Eğitim Teknolojileri Okumaları (ss. 801-830). TOJET & Sakarya Üniversitesi.
  • Ergin, H. (2019). Programlama Dersinde Proje Kullanımının Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine ve Programlama Öz Yeterlilik İnancına Etkisi (Yayın No. 561297) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de Eğitim Teknolojileri Araştırmalarındaki Eğilimler: 2000-2009 Dönemi Makalelerinin İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.
  • Guzdial, M. (2008). Education Paving The Way For Computational Thinking. Communucations of the ACM, 51(8), 25-27. https://doi.org/10.1145/1378704.1378713
  • Gündoğdu, B. (2020). Meslek Lisesi Öğrencilerine Lego Robotikle Algoritma Öğretiminin Bilgisayarca Düşünme, Bilişsel Yük ve Başarıya Etkisi (Yayın No. 626701) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Hsu, T.-C., Chang, S.-C., & Hung, Y.-T. (2018). How to Learn and How to Teach Computational Thinking: Suggestions Based on A Review of The Literature. Computers & Education, 126, 296-310. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.07.004
  • Huruzoğlu, N. (2019). The Impact of a Short-Term Training on Student and Teacher Self-Efficacy in Computational Thinking, Programming and Entrepreneurship (Publication No. 570309) [Master thesis, Middle East Technical University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Ilıç, U., Haseski, H. İ., & Tuğtekin, U. (2018). Publication Trends Over 10 Years of Computational Thinking Research. Contemporary Educational Technology, 9(2), 131-153. https://doi.org/10.30935/cet.414798 I STE & CSTA. (2011). Computational Thinking in K–12 Education teacher resources second edition. J. Harrison, J. Jane, & C. Sykora, (Eds.) ISTE: https://cdn.iste.org/www-root/2020-10/ISTE_CT_Teacher_Resources_2ed.pdf . Erişim tarihi: 4.12.2020.
  • Kakavas, P., & Ugolini, F. C. (2019). Computational Thinking in Primary Education: A Systematic Literature Review. Research on Education and Media, 11(2), 64-94. https://doi.org/10.2478/rem-2019-0023
  • Karaahmetoğlu, K. (2019). Proje Tabanlı Arduino Eğitsel Robot Uygulamalarının Öğrencilerin Bilgisayarca Düşünme Becerileri ve Temel STEM Beceri Düzeyleri Algılarına Etkisi (Yayın No. 557034) [Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Karaçam Duman, N. F. (2020). Metin Temelli Programlama Öğretimi: Ortaokul Öğrencilerinin Bilgisayarca Düşünme Becerileri ve Akademik Başarılarının İncelenmesi (Yayın No. 620181) [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Karagöz, Y. (2010). Nonparametrik Tekniklerin Güç ve Etkinlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 18-40.
  • Kılıç, S. (2020). Robotik Programlama ile Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Öğretim Sürecinde Öğretmenlerin Pedagojik Alan Bilgisi Gelişimi (Yayın No. 626922) [Doktora tezi, Trabzon Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Korkmaz, Ö., Çakır , R., Özden, M., Oluk, A., & Sarıoğlu, S. (2015). Bireylerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 68-87. https://doi.org/10.7822/omuefd.34.2.5
  • Korkmaz, Ö., Çakır, R., & Özden, M. Y. (2015). Bilgisayarca Düşünme Beceri Düzeyleri Ölçeğinin (BDBD) Ortaokul Düzeyine Uyarlanması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 67-86.
  • Kukul, V. (2018). Programlama Öğretiminde Farklı Yapılandırılan Süreçlerin Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine, Özyeterliliklerine ve Programlama Başarılarına Etkisi (Yayın No. 527581) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Kuleli, S. (2019). 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Yönelik Özyeterlik Algılarının İncelenmesi (Yayın No. 593625) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis (2. ed.). Sage Publications.
  • Numanoğlu, M., & Keser, H. (2017). Programlama Öğretiminde Robot Kullanımı - Mbot Örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 497-515. https://doi.org/10.14686/buefad.306198
  • Oluk, A. (2017). Öğrencilerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerinin Mantıksal Matematiksel Zekâ ve Matematik Akademik Başarıları Açısından İncelenmesi (Yayın No. 478703) [Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Ortiz, J. S., & Pereira, R. (2019). Ten Years of Initiatives to Promote Computational Thinking: A Systematic Mapping Study. International Journal on Computational Thinking, 3(1), 96-110. https://doi.org/IJCThink.2019.v3.n1.96
  • Özçınar, H. (2017). Hesaplamalı Düşünme Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 149-171. https://doi.org/10.17943/etku.288610
  • Özçınar, H., & Öztürk, E. (2017). Hesaplamalı Düşünmenin Öğretimine İlişkin Özyeterlik Algısı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 173-195. https://doi.org/10.5505/pausbed.2018.82574
  • Özden, M. Y. (2015). Computational Thinking = Bilgisayarca Düşünme becerileri?. http://myozden.blogspot.com/2015/06/computational-thinking-bilgisayarca.html Erişim tarihi: 10.05.2020.
  • Özel, O. (2019). Programlama Yöntemlerinin Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Öz Yeterlik Algısına ve Programlama Başarısına Etkisi (Yayın No. 602802) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Özyol, B. (2019). Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisinin Kazandırılmasına Yönelik Bir Ortam Tasarımı ve Geliştirilmesi (Yayın No. 544479) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Paf, M. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Bilişimsel Düşünme Becerileri ile Yaratıcı Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki (Yayın No. 577695) [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Papert, S. (1980). Mindstrorms: Children, Computers and Powerful Ideas. Basic Books Inc. Publishers.
  • Santos, P. S., Araujo, L. G., & Bittencourt, R. A. (2018). A Mapping Study of Computational Thinking and Programming in Brazilian K-12 Education. FIE 2018 - 48th Annual Frontiers In Education Conference, 1-8. https://doi.org/10.1109/FIE.2018.8658828
  • Saygılı Yıldırım, T. (2020). Robotik Kodlama Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Başarı, Pozitif Duygu ve Bilgi İşlemsel Düşünmeye Etkisi (Yayın No. 623962) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 193-200.
  • Şahiner, A. (2017). Komputasyonel Düşünme Kavramı ile İlgili 2006-2016 Yılları Arasındaki Bilimsel Yayınların İncelenmesi. Doküman Analizi Çalışması (Yayın No. 467745) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Şahiner, A., & Kert, S. B. (2016). Komputasyonel Düşünme Kavramı ile İlgili 2006-2015 Yılları Arasındaki Çalışmaların İncelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(9), 38-43.
  • Şimşek, E. (2018). Programlama Öğretiminde Robotik ve Scratch Uygulamalarının Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerileri ve Akademik Başarılarına Etkisi (Yayın No. 519321) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Şişman, B., & Küçük, S. (2018). Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Türkçe Robotik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 284-299. https://doi.org/10.12984/egeefd.414091
  • Tang, K.-Y., Chou, T.-L., & Tsai, C.-C. (2019). A Content Analysis of Computational Thinking Research: An International Publication Trends and Research Typology. The Asia-Pacific Education Researcher, 29(1), 9-19. https://doi.org/10.1007/s40299-019-00442-8
  • Tang, X., Yin, Y., Lin, Q., Hadad, R., & Zhai, X. (2020). Assessing Computational Thinking: A Systematic Review of Empirical Studies. Computers & Education, 148, 1-22. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.103798
  • Tosik-Gün, E., & Güyer, T. (2019). Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisinin Değerlendirilmesine İlişkin Sistematik Alanyazın Taraması. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 99-120. https://doi.org/10.38151/akef.597505
  • Turan, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Geliştirdiği Oyun ve Robot Projelerinde Probleme Dayalı Öğrenmenin Problem Çözme ve Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 545841) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Tutulmaz, M. (2019). Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisinin Geliştirilmesine Yönelik Veri Görselleştirmenin Tasarlanması, Uygulanması ve Değerlendirilmesi (Yayın No. 584905) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uğur, N. (2019). Bilgisayarsız Ortamda Bilgisayar Bilimi Öğretiminde Yansıtıcı Düşünme Etkinliklerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerileri Geliştirmede Etkisi (Yayın No. 556053 [Yüksek lisans tezi, Trabzon Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uşengül, L. (2019). Lego Wedo 2.0 Eğitiminin Öğrenenlerin Fen Bilimlerine Yönelik Akademik Başarı ve Tutumları ile Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 575739) [Yükek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uysal, Y. (2019). The Effects of Block-Based Visual Programming on Mathematical Problem Solving and Computational Thinking (Publication No. 556458) [Master thesis, Boğaziçi University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uzunboylu, H., Kınık, E., & Kanbul, S. (2017). An Analysis of Countries Which Have Integrated Coding Into Their Curricula And The Content Analysis Of Academic Studies On Coding Training In Turkey. TEM Journal, 6(4), 783-791. https://doi.org/10.18421/TEM64-18
  • Ünsal Serim, E. (2019). Oyunlaştırma Yöntemiyle Tasarlanan Kodlama Eğitimi ile Öğrencilerin Hesaplamalı Düşünme Becerileri ve Kodlamaya İlişkin Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi (Yayın No. 610334) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Üzümcü, Ö. (2019). Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Program Tasarımının Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi (Yayın No. 541874) [Doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Üzümcü, Ö., & Bay, E. (2018). Eğitimde Yeni 21. Yüzyıl Becerisi: Bilgi İşlemsel Düşünme. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1-16.
  • Voskoglou, M. G., & Buckley, S. (2012). Problem Solving and Computers in a Learning Environment. Egyptian Computer Science Journal, 36(4), 28-46.
  • Wing, J. M. (2006). Computational Thinking. Communications of the ACM, 49(3), 33-35. https://doi.org/10.1145/1118178.1118215
  • Yadav, A., Stephenson, C., & Hong, H. (2017). Computational Thinking For Teacher Education. Communications of the ACM, 60(4), 55-62. https://doi.org/10.1145/2994591
  • Yang, K., Liu, X., & Chen, G. (2020). The Influence of Robots on Students' Computational Thinking: A Literature Review. International Journal of Information and Education Technology, 10(8), 627-631. https://doi.org/10.18178/ijiet.2020.10.8.1435
  • Yecan, E., Özçınar, H., & Tanyeri, T. (2017). Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görsel Programlama Öğretimi Deneyimleri. İlköğretim Online, 16(1), 377-393. https://doi.org/10.17051/io.2017.80833
  • Yolcu, V. (2018). Programlama Eğitiminde Robotik Kullanımının Akademik Başarı, Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisi ve Öğrenme Transferine Etkisi (Yayın No. 509835) [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Yünkül, E., Durak, G., Çankaya, S., & Mısırlı, Z. A. (2017). Scratch Yazılımının Öğrencilerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerine Etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 502-517.
  • Zhang, L., & Nouri, J. (2019). A systematic review of learning computational thinking through Scratch in K-9. Computers & Education. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.103607

BİLGİ İŞLEMSEL DÜŞÜNME: BİR SİSTEMATİK ALANYAZIN TARAMASI

Year 2021, Volume: 34 Issue: 2, 527 - 567, 09.08.2021
https://doi.org/10.19171/uefad.850325

Abstract

Çalışmanın amacı, 2015-2020 yılları arasında Türkçe alanyazında yapılmış olan bilgi işlemsel düşünme konulu araştırmaların yıl, konu alanı, çalışma türü, kullanılan yöntem, veri toplama aracı, veri analiz yöntemi, örneklem özellikleri, sonuç ve öneriler değişkenlerine göre dağılımlarının incelenmesidir. Bilgi işlemsel düşünme konusunda yapılmış çalışmalara ulaşmak için TR Dizin ve Ulusal Tez Merkezi veri tabanı taranmıştır. Bu veri tabanlarında “computational thinking” anahtar kelimeleri ile yapılan tarama sonucunda 10 makale ve 35 tez olmak üzere toplam 45 araştırma incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak yayın sınıflama formu kullanılırken, veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre bilgi işlemsel düşünme konusunda yapılan araştırma sayısı son yıllarda artmaktadır. En fazla çalışmanın 2019 yılında yapıldığı ve en fazla çalışma yapılan konunun kodlama eğitimi olduğu görülmüştür. Çalışmaların yarısına yakını deneysel çalışmalardan oluşmaktadır. En çok seçilen örneklem düzeyi ortaokul öğrencileridir. Araştırmalarda sıklıkla kullanılan örneklem büyüklüğü 31-100 kişi arası ve örneklem seçim şekli ise amaca uygun örnekleme olarak tespit edilmiştir. Çalışmalarda veri toplama aracı olarak çoğunlukla likert tipi ölçme araçları kullanılmıştır. İncelenen çalışmaların sonuçlarına göre, kodlama eğitimi sonucunda bilgi işlemsel düşünme becerisi artış göstermektedir. Çeşitli düzeylerde ve geniş örneklemlerle yeni çalışmalar yapılması ise en sık ifade edilen öneridir. Araştırma sonucunda BİD becerisinin geliştirilmesinde, gerçek yaşam problemlerinin disipilinler arası bir yaklaşım ile çözümünün temele alınması önerilebilir.

References

  • Akkaya, A. (2018). The Effects Of Serious Games On Students' Conceptual Knowledge Of Object-Oriented Programming And Computational Thinking Skills (Yayın No. 526681) [Master thesis, Boğaziçi University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Atiker, B. (2019). Programlama Öğretiminde Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerinin Başarıya Etkileri (Yayın No. 561543) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Bal, N. (2019). Temel Robotik Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin 21. Yüzyıl Becerilerine Ve Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 617237) [Yüksek lisans tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi). YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Barr, D., Harrison, J., & Conery, L. (2011). Computational Thinking: A Digital Age Skill For Everyone. Learning & Leading with Technology, 38(6), 20-23.
  • Barr, V., & Stephenson, C. (2011). Bringing Computational Thinking to K-12: What is Involved and What is the Role of the Computer Science Education Community?. ACM Transactions on Computational Logic, 2(1), 111-122. https://doi.org/10.1145/1929887.1929905
  • Batı, K. (2018). Computational Thinking Test (CTT) for Middle School Students. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(23), 89-101. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.138.6
  • Berikan, B. (2018). Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Tasarlanan -Veri Setleriyle Problem Çözme- Öğrenme Deneyiminin Biçimlendirici Değerlendirmesi (Yayın No. 527309) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Bozkurt Şenbaş, M. (2019, Haziran). Bilgi ve İletişim Teknolojilerine Yönelik Tutum Ve Bilgisayarca Düşünme Bakımından Yeşil Bilişim (Yayın No. 579828) [Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Pegem Akademi.
  • Ceylan, V. K. (2020). Senaryo Temelli Scratch Öğretim Programının Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine, Problem Çözme ve Programlama Ünitesi Erişilerine Etkisi (Yayın No. 603629) [Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çakır, E. (2017). Ters Yüz Sınıf Uygulamalarının Fen Bilimleri 7. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarı, Zihinsel Risk Alma ve Bilgisayarca Düşünme Becerileri Üzerine Etkisi (Yayın No. 456600) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çatana Kuleli, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye Hazırbulunuşluk Düzeyleri ve Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerinin Değerlendirilmesi (Yayın No. 530520) [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çeliker, H. D., & Uçar, C. (2015). Fen Eğitimi Araştırmacılarına Bir Rehber: 2001-2013 Yılları Arasında Yazılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 81-94. https://doi.org/10.17755/esosder.56295
  • Çetinkaya, H. N. (2019). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersindeki Etkinliklerin Bilgi İşlemsel Düşünme Ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yayın No. 558233) [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Çiftci, S., Çengel, M., & Paf, M. (2018). Bilişim Öğretmeni Adaylarının Programlama İlişkin Öz-Yeterliklerinin Yordayıcısı Olarak Bilişimsel Düşünme ve Problem Çözmeye İlişkin Yansıtıcı Düşünme Becerileri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 321-334.
  • Çimentepe, E. (2019). STEM Etkinliklerinin Akademik Başarı, Bilimsel Süreç Becerileri ve Bilgisayarca Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 552833) [Yüksek lisans tezi, Ömer Halis Demir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Dağlı, Z. (2019). Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Bilgisayar Bilimi Dersi "Problem Çözme ve Algoritmalar" Ünitesinde Öğrencilerin Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerilerini Geliştirmek İçin Tasarladıkları Öğretim Tasarımı Sürecinin İncelenmesi (Yayın No. 608944) [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Delal, H. (2019). Developing Middle School Students’ Computational Thinking Skills Using Unplugged Computing Activities (Publication No. 580800) [Master thesis, Boğaziçi University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Demir, Ö., & Seferoğlu, S. (2017). Yeni Kavramlar, Farklı Kullanımlar: Bilgi-İşlemsel Düşünmeyle İlgili Bir Değerlendirme. B. Akkoyunlu, H. F. Odabaşı, & A. İşman (Ed.), Eğitim Teknolojileri Okumaları (ss. 801-830). TOJET & Sakarya Üniversitesi.
  • Ergin, H. (2019). Programlama Dersinde Proje Kullanımının Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine ve Programlama Öz Yeterlilik İnancına Etkisi (Yayın No. 561297) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de Eğitim Teknolojileri Araştırmalarındaki Eğilimler: 2000-2009 Dönemi Makalelerinin İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.
  • Guzdial, M. (2008). Education Paving The Way For Computational Thinking. Communucations of the ACM, 51(8), 25-27. https://doi.org/10.1145/1378704.1378713
  • Gündoğdu, B. (2020). Meslek Lisesi Öğrencilerine Lego Robotikle Algoritma Öğretiminin Bilgisayarca Düşünme, Bilişsel Yük ve Başarıya Etkisi (Yayın No. 626701) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Hsu, T.-C., Chang, S.-C., & Hung, Y.-T. (2018). How to Learn and How to Teach Computational Thinking: Suggestions Based on A Review of The Literature. Computers & Education, 126, 296-310. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.07.004
  • Huruzoğlu, N. (2019). The Impact of a Short-Term Training on Student and Teacher Self-Efficacy in Computational Thinking, Programming and Entrepreneurship (Publication No. 570309) [Master thesis, Middle East Technical University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Ilıç, U., Haseski, H. İ., & Tuğtekin, U. (2018). Publication Trends Over 10 Years of Computational Thinking Research. Contemporary Educational Technology, 9(2), 131-153. https://doi.org/10.30935/cet.414798 I STE & CSTA. (2011). Computational Thinking in K–12 Education teacher resources second edition. J. Harrison, J. Jane, & C. Sykora, (Eds.) ISTE: https://cdn.iste.org/www-root/2020-10/ISTE_CT_Teacher_Resources_2ed.pdf . Erişim tarihi: 4.12.2020.
  • Kakavas, P., & Ugolini, F. C. (2019). Computational Thinking in Primary Education: A Systematic Literature Review. Research on Education and Media, 11(2), 64-94. https://doi.org/10.2478/rem-2019-0023
  • Karaahmetoğlu, K. (2019). Proje Tabanlı Arduino Eğitsel Robot Uygulamalarının Öğrencilerin Bilgisayarca Düşünme Becerileri ve Temel STEM Beceri Düzeyleri Algılarına Etkisi (Yayın No. 557034) [Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Karaçam Duman, N. F. (2020). Metin Temelli Programlama Öğretimi: Ortaokul Öğrencilerinin Bilgisayarca Düşünme Becerileri ve Akademik Başarılarının İncelenmesi (Yayın No. 620181) [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Karagöz, Y. (2010). Nonparametrik Tekniklerin Güç ve Etkinlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 18-40.
  • Kılıç, S. (2020). Robotik Programlama ile Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Öğretim Sürecinde Öğretmenlerin Pedagojik Alan Bilgisi Gelişimi (Yayın No. 626922) [Doktora tezi, Trabzon Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Korkmaz, Ö., Çakır , R., Özden, M., Oluk, A., & Sarıoğlu, S. (2015). Bireylerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 68-87. https://doi.org/10.7822/omuefd.34.2.5
  • Korkmaz, Ö., Çakır, R., & Özden, M. Y. (2015). Bilgisayarca Düşünme Beceri Düzeyleri Ölçeğinin (BDBD) Ortaokul Düzeyine Uyarlanması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 67-86.
  • Kukul, V. (2018). Programlama Öğretiminde Farklı Yapılandırılan Süreçlerin Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine, Özyeterliliklerine ve Programlama Başarılarına Etkisi (Yayın No. 527581) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Kuleli, S. (2019). 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Yönelik Özyeterlik Algılarının İncelenmesi (Yayın No. 593625) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis (2. ed.). Sage Publications.
  • Numanoğlu, M., & Keser, H. (2017). Programlama Öğretiminde Robot Kullanımı - Mbot Örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 497-515. https://doi.org/10.14686/buefad.306198
  • Oluk, A. (2017). Öğrencilerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerinin Mantıksal Matematiksel Zekâ ve Matematik Akademik Başarıları Açısından İncelenmesi (Yayın No. 478703) [Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Ortiz, J. S., & Pereira, R. (2019). Ten Years of Initiatives to Promote Computational Thinking: A Systematic Mapping Study. International Journal on Computational Thinking, 3(1), 96-110. https://doi.org/IJCThink.2019.v3.n1.96
  • Özçınar, H. (2017). Hesaplamalı Düşünme Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 149-171. https://doi.org/10.17943/etku.288610
  • Özçınar, H., & Öztürk, E. (2017). Hesaplamalı Düşünmenin Öğretimine İlişkin Özyeterlik Algısı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 173-195. https://doi.org/10.5505/pausbed.2018.82574
  • Özden, M. Y. (2015). Computational Thinking = Bilgisayarca Düşünme becerileri?. http://myozden.blogspot.com/2015/06/computational-thinking-bilgisayarca.html Erişim tarihi: 10.05.2020.
  • Özel, O. (2019). Programlama Yöntemlerinin Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Öz Yeterlik Algısına ve Programlama Başarısına Etkisi (Yayın No. 602802) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Özyol, B. (2019). Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisinin Kazandırılmasına Yönelik Bir Ortam Tasarımı ve Geliştirilmesi (Yayın No. 544479) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Paf, M. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Bilişimsel Düşünme Becerileri ile Yaratıcı Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki (Yayın No. 577695) [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Papert, S. (1980). Mindstrorms: Children, Computers and Powerful Ideas. Basic Books Inc. Publishers.
  • Santos, P. S., Araujo, L. G., & Bittencourt, R. A. (2018). A Mapping Study of Computational Thinking and Programming in Brazilian K-12 Education. FIE 2018 - 48th Annual Frontiers In Education Conference, 1-8. https://doi.org/10.1109/FIE.2018.8658828
  • Saygılı Yıldırım, T. (2020). Robotik Kodlama Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Başarı, Pozitif Duygu ve Bilgi İşlemsel Düşünmeye Etkisi (Yayın No. 623962) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 193-200.
  • Şahiner, A. (2017). Komputasyonel Düşünme Kavramı ile İlgili 2006-2016 Yılları Arasındaki Bilimsel Yayınların İncelenmesi. Doküman Analizi Çalışması (Yayın No. 467745) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Şahiner, A., & Kert, S. B. (2016). Komputasyonel Düşünme Kavramı ile İlgili 2006-2015 Yılları Arasındaki Çalışmaların İncelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(9), 38-43.
  • Şimşek, E. (2018). Programlama Öğretiminde Robotik ve Scratch Uygulamalarının Öğrencilerin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerileri ve Akademik Başarılarına Etkisi (Yayın No. 519321) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Şişman, B., & Küçük, S. (2018). Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Türkçe Robotik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 284-299. https://doi.org/10.12984/egeefd.414091
  • Tang, K.-Y., Chou, T.-L., & Tsai, C.-C. (2019). A Content Analysis of Computational Thinking Research: An International Publication Trends and Research Typology. The Asia-Pacific Education Researcher, 29(1), 9-19. https://doi.org/10.1007/s40299-019-00442-8
  • Tang, X., Yin, Y., Lin, Q., Hadad, R., & Zhai, X. (2020). Assessing Computational Thinking: A Systematic Review of Empirical Studies. Computers & Education, 148, 1-22. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.103798
  • Tosik-Gün, E., & Güyer, T. (2019). Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisinin Değerlendirilmesine İlişkin Sistematik Alanyazın Taraması. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 99-120. https://doi.org/10.38151/akef.597505
  • Turan, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Geliştirdiği Oyun ve Robot Projelerinde Probleme Dayalı Öğrenmenin Problem Çözme ve Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 545841) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Tutulmaz, M. (2019). Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisinin Geliştirilmesine Yönelik Veri Görselleştirmenin Tasarlanması, Uygulanması ve Değerlendirilmesi (Yayın No. 584905) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uğur, N. (2019). Bilgisayarsız Ortamda Bilgisayar Bilimi Öğretiminde Yansıtıcı Düşünme Etkinliklerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerileri Geliştirmede Etkisi (Yayın No. 556053 [Yüksek lisans tezi, Trabzon Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uşengül, L. (2019). Lego Wedo 2.0 Eğitiminin Öğrenenlerin Fen Bilimlerine Yönelik Akademik Başarı ve Tutumları ile Bilgi İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi (Yayın No. 575739) [Yükek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uysal, Y. (2019). The Effects of Block-Based Visual Programming on Mathematical Problem Solving and Computational Thinking (Publication No. 556458) [Master thesis, Boğaziçi University]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Uzunboylu, H., Kınık, E., & Kanbul, S. (2017). An Analysis of Countries Which Have Integrated Coding Into Their Curricula And The Content Analysis Of Academic Studies On Coding Training In Turkey. TEM Journal, 6(4), 783-791. https://doi.org/10.18421/TEM64-18
  • Ünsal Serim, E. (2019). Oyunlaştırma Yöntemiyle Tasarlanan Kodlama Eğitimi ile Öğrencilerin Hesaplamalı Düşünme Becerileri ve Kodlamaya İlişkin Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi (Yayın No. 610334) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Üzümcü, Ö. (2019). Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Program Tasarımının Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi (Yayın No. 541874) [Doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Üzümcü, Ö., & Bay, E. (2018). Eğitimde Yeni 21. Yüzyıl Becerisi: Bilgi İşlemsel Düşünme. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1-16.
  • Voskoglou, M. G., & Buckley, S. (2012). Problem Solving and Computers in a Learning Environment. Egyptian Computer Science Journal, 36(4), 28-46.
  • Wing, J. M. (2006). Computational Thinking. Communications of the ACM, 49(3), 33-35. https://doi.org/10.1145/1118178.1118215
  • Yadav, A., Stephenson, C., & Hong, H. (2017). Computational Thinking For Teacher Education. Communications of the ACM, 60(4), 55-62. https://doi.org/10.1145/2994591
  • Yang, K., Liu, X., & Chen, G. (2020). The Influence of Robots on Students' Computational Thinking: A Literature Review. International Journal of Information and Education Technology, 10(8), 627-631. https://doi.org/10.18178/ijiet.2020.10.8.1435
  • Yecan, E., Özçınar, H., & Tanyeri, T. (2017). Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görsel Programlama Öğretimi Deneyimleri. İlköğretim Online, 16(1), 377-393. https://doi.org/10.17051/io.2017.80833
  • Yolcu, V. (2018). Programlama Eğitiminde Robotik Kullanımının Akademik Başarı, Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisi ve Öğrenme Transferine Etkisi (Yayın No. 509835) [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Yünkül, E., Durak, G., Çankaya, S., & Mısırlı, Z. A. (2017). Scratch Yazılımının Öğrencilerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerine Etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 502-517.
  • Zhang, L., & Nouri, J. (2019). A systematic review of learning computational thinking through Scratch in K-9. Computers & Education. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.103607
There are 74 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Onur Top 0000-0002-5337-5987

Taner Arabacıoglu 0000-0003-1116-1777

Publication Date August 9, 2021
Submission Date December 30, 2020
Published in Issue Year 2021 Volume: 34 Issue: 2

Cite

APA Top, O., & Arabacıoglu, T. (2021). BİLGİ İŞLEMSEL DÜŞÜNME: BİR SİSTEMATİK ALANYAZIN TARAMASI. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 527-567. https://doi.org/10.19171/uefad.850325