ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUĞU OLAN AİLELERİN GÖZÜNDEN KENT YOKSULLUĞU

Year 2022, Volume: 35 Issue: 1, 150 - 180, 28.04.2022

Mine Kizir , Sergender Sezer , Tuğba Hoşgörür , Orhan Kahya , Kasım Yıldırım , Perihan Korkut , Mirace Karaca Evren , Eda Yeşil , Vural Hosgorur

https://doi.org/10.19171/uefad.1018181

Abstract

Bu çalışmanın amacı, özel gereksinimli (ÖG) çocuğu olan ailelerin deneyim ve görüşlerine dayanarak, kent yoksulluğunun profilini ortaya koymak ve deneyimledikleri yoksulluğun özel eğitime yansımalarını irdelemektir. Araştırma modeli olarak fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları Muğla il merkezinde yaşayan ve özel gereksinimli çocuğu olan sekizi anne, dördü baba toplam 12 ebeveynden oluşan sekiz aile olmaktadır. Araştırmanın verileri yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, ÖG çocuğa sahip olan aileler olmayanlara göre, kent yoksulluğunu daha derinden hissetmektedirler. Aileler çocukları için sunulan özel eğitim hizmetlerini nitelik ve nicelik açısından yetersiz bulmakta ve yoksulluğun sonucu olarak çocuklarına ek özel eğitim hizmeti aldıramamaktadırlar. Ek olarak hem ÖG çocuğu olan bir aile olma hem de maddi yetersizliklerden dolayı kent hayatının sunduğu olanaklardan neredeyse hiç yararlanamamaktadırlar.

Keywords

Kent yoksulluğu, Özel gereksinimli birey, Özel eğitim, Dezavantajlı gruplar, Engelli

Supporting Institution

TÜBİTAK

Project Number

120K993

URBAN POVERTY FROM THE VIEWPOINT OF FAMILIES WITH SPECIAL NEEDS CHILDREN

Abstract

This phenomenological qualitative study aims to reveal the profile of urban poverty based on the experiences and opinions of families with children with special needs and examine the reflections of the poverty they experience in special education. The twelve study participants are eight mothers and four fathers and their special needs children from eight families who live in the city center of Mugla/Turkey. The data were collected through interviews and analyzed through content analysis. The current findings show that families with special needs children feel urban poverty more deeply than those who do not. Families find the special education services provided for their children insufficient in terms of quality and quantity. As a result of poverty, their children cannot receive additional special education services. In addition, these families rarely benefit from the opportunities offered by urban life due to both having a child with special needs and financial inadequacies.

Keywords

Urban poverty, Individual with special needs, Special education, Disadvantaged groups, Disability

Project Number

120K993

References

• African Union of the Blind (2007). State of disabled peoples rights in Kenya. www.afub-uafa.org. adresinden 05.04.2022 tarihinde erişildi. Ak, Y. (2019). Çoklu bir dezavantajlılık olarak engelli yoksulluğu: Türkiye örneği (Yayın No. 565826) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Akıllı, H. & Dirikoç, A. (2017). Türkiye’de Kent Yoksulluğu ve Çocuk: Nevşehir Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26) 197-224. https://doi.org/10.5505/pausbed.2017.90582
• Aksu Kocatürk, G. (2021). Türkiye'de kentleşme ve göç olgusuyla ilgili makalelerin dönemsel olarak incelenmesi. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 3(1), 4-27. https://doi.org/10.48118/yykentcevre.874607
• Akyıldız, İ. E. & Ertürk, E. (2021). Lee kuramı perspektifinden kırdan kente göçün mekaniği: Bursa örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(2), 1-17. https://doi.org/10.35379/cusosbil.817777
• Atalay, R., & Çınar, K. (2021). Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuğa sahip ailelerin tatil deneyimleri üzerine nitel bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 457-471. https://doi.org/10.18506/anemon.872026
• Aydın Doğruyol, A. (2019). Kaynaştırma öğrencisi ebeveynlerinin eğitim sisteminden beklentileri (Yayın No. 599588) [Yüksek lisans tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Aydın, D. G., Öztürk, S., Attar, M. A., Yeni, O., & Çakmak, İ. (2020). Ankara’da Kent Yoksulluğu. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları.
• Banks, L. M., Davey, C., Shakespeare, T., & Kuper, H. (2021). Disability-inclusive responses to COVID-19: Lessons learnt from research on social protection in low-and middle-income countries. World development, 137, 105178. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2020.105178
• Banks, L.M., Kuper, H., & Polack, S. (2018) Correction: Poverty and disability in low- and middle-income countries: A systematic review. PLoS ONE 12(12): e0204881. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0204881
• Banks, L. M., Mearkle, R., Mactaggart, I., Walsham, M., Kuper, H., & Blanchet, K. (2017). Disability and social protection programmes in low-and middle-income countries: A systematic review. Oxford Development Studies, 45(3), 223-239. https://doi.org/10.1080/13600818.2016.1142960
• Bessell, S. (2021). The impacts of COVID-19 on children in Australia: Deepening poverty and inequality. Children's Geographies, 1-11. https://doi.org/10.1080/14733285.2021.1902943
• Batu, E. S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(04), 35-45.
• Besiri, A. (2009). Yoksulluk ekseninde engellilerin eğitimi. Türkiye Barolar Birliği (TBB) Dergisi, 83, 353-374.
• Beyazıt, E. (2020). Sosyal politika, yoksulluk ve kent yoksulluğu. OPUS International Journal of Society Researches, 16 (30), 2966-2993. https://doi.org/10.26466/opus.708198
• Can Yaşar, M. & Yıldız Bıçakçı, M. (2019). Zihinsel engelli çocuğu olan annelerin yalnızlık düzeyleri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2 (3), 1-13. https://doi.org/10.36731/cg.489945
• Çulhaoğlu-İmrak, H. (2009). Okulöncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen ve ebeveyn tutumları ile kaynaştırma eğitimi uygulanan sınıflarda akran ilişkilerinin incelenmesi (Yayın No. 230596) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Diken, İ.H., & Aksoy, V. (2021). Çocuklarda özel eğitim uygulamaları. Ş. S. Başgül, (Ed.). Özel gereksinim ve ruhsal bozukluklar (1. Baskı, p.5-11). Türkiye Klinikleri.
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). (2020). COVID‑19 salgınında engelli kişilerin durumları. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/332015/WHO-2019-nCov-Disability-2020.1-tur.pdf?sequence=126&isAllowed=y
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), & Dünya Bankası (DB). (2011). Dünya engellilik raporu. http://www.who.int/disabilities/world_report/2011/en/index.html
• Erbil Erdugan, F. (2010). Türkiye'de özürlü yoksulluğu ve mücadele politikalarının değerlendirilmesi: Ankara-Keçiören örneği. Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları. Yayın No: 50.
• Erkan, R., & Bağlı, M. (2005). Göç ve yoksulluk alanlarında kentle bütünleşme eğilimi: Diyarbakır örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22(1). 105-124
• Fuchs, D., Fuchs, L. S., & Vaughn, S. (2014). What is intensive instruction and why is it important? TEACHING Exceptional Children, 46(4), 13–18. https://doi.org/10.1177/0040059914522966
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (2. Baskı) (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.). Anı Yayıncılık. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2011)
• Gültekin, T., & Sezer, S. (2017). Engelli ailelerinin yaşadıkları sosyal ve ekonomik sorunlar. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2, 81-100.
• Gürel Selimoğlu, Ö., Özdemir, S., Töret, G., & Özkubat, U. (2013). Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin otizm tanılama sürecinde ve tanı sonrasında yaşadıkları deneyimlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Early Childhood Special Education, 5(2), 129–161.
• Harley, D. A. (2021). Intersection of poverty and disability. In D. A. Harley & C. Flaherty (Ed.), Disability studies for human services: An interdisciplinary and intersectionality approach (ss. 347-375). Springer
• Hasanoğlu Yazçayır, G., & Gürgür, H. (2018). Özel gereksinimli öğrenci aileleri eğitim süreçlerine ne kadar dahil oluyorlar? Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), BİLDİRİLER ICES-2018, 608-618. https://doi.org/10.21733/ibad.476596
• Heigham, J., & Croker, R. A. (2009). Qualitative research in applied linguistics: A practical introduction. Macmillan.
• Hosseini, H., & Safari, F. (2008). Disability, poverty and social exclusion. Social Welfare Quarterly, 8(30), 265-284.
• Houtrow, A., Harris, D., Molinero, A., Levin-Decanini, T., & Robichaud, C. (2020). Children with disabilities in the United States and the COVID-19 pandemic. Journal of pediatric rehabilitation medicine, 13(3), 415-424. https://doi.org/10.3233/PRM-200769
• Hughes, C., & Avoke, S. K. (2010). The elephant in the room: Poverty, disability, and employment. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 35, 5–14. https://doi.org/10.2511/rpsd.35.1-2.5 Igei, K. (2017). Untangling disability and poverty: A matching approach using large-scale data in South Africa (JICA RI Working Paper 142). JICA Research Institute.
• Işık, E. (2021). Kentsel yoksulluk. M. Y. Alptekin (Ed.) Şehir sosyolojisi içinde (ss. 211-228). Nobel Yayınları.
• Işıkhan, V. (2005). Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin psiko-sosyal ve sosyoekonomik sorunları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 35-52.
• Jensen, E. (2010). Teaching with poverty in mind: What being poor does to kids' brains and what schools can do about it. ASCD
• Kandemir, M. A., Kurt, K., & Apaydın, Z. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 15-34.
• Karadağ, G. (2014). Özel gereksinimi olan çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadığı zorluklar ve çözüm önerileri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(6), 491-494. https://doi.org/10.5455/pmb1-1389682796
• Karcı, E. (2021). Annelerin özel gereksinimli çocuklarının okul öncesi eğitim kurumlarına yerleştirilmelerine ilişkin görüşleri (Yayın No. 668087) [Yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr Kaya, F. (2011). Ağrı kent profilinde sosyo-ekonomik boyutlarıyla kentsel yoksulluk. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 219-242.
• Kaya, A., & Şahin, C. H. (2021). ‘I did not even receive even a phone call from any institution!’: experiences and recommendations related to disability during COVID-19. International Journal of Developmental Disabilities, 1-9. https://doi.org/10.1080/20473869.2021.1978268
• Keçeci, Ş. (2021). Vaka analiz çalışması: Hafif düzey mental yetersizliği olan öğrencinin özel eğitim sınıfından kaynaştırma eğitimine geçişi. Education Sciences, 16(1), 17-27.
• Konuk Şener, D. & Ocakçı, A. F. (2014). Yoksulluğun çocuk sağlığı üzerine çok boyutlu etkileri. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13 (1), 57-68. https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000098
• Kule, H. & Es, M. (2010). Türkiye’de kentsel yoksulluk: Kocaeli örneği. Journal of Social Policy Conferences, 0(50), 259-300.
• Kurt, A., & Kurtoğlu Erden, M. (2020). Koronavirüs hastalığı 2019 sürecinde özel gereksinimli bireyler. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 1105-1119. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787606
• Lovaas, O. I. (2005). Gelişimsel yetersizliği olan çocuklara öğretme rehberi. Ben kitabı. (E., Sorias, Ş., Aksel, S., Tekinsav-Sütçü, B. Çengelci-Özekes, & T. Yılmaz-Irmak, Çev.) Sistem. (Eserin orijinali 1981’de yayınlandı).
• Lustig, D. C., & Strauser, D. R. (2007). Causal relationships between poverty and disability. Rehabilitation Counseling Bulletin, 50(4), 194-202. https://doi.org/10.1177/00343552070500040101
• Mengi, A. (2020). Engelli bireylerin gözüyle özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki eğitim durumlarının incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 19-33. https://doi.org/10.33206/mjss.540793
• Mengi, A., & Alpdoğan, Y. (2020). COVID-19 salgını sürecinde özel eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 413-437. https://doi.org/10.37669/milliegitim.776226
• Merriam, S. B. (1997). Qualitative research and case study application in education. Jossey-Bass.
• Metin, Ş. (2013). Türkiye’de okul öncesinde kaynaştırmaya ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 146-172.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Regulation on Special Education Services]. http://mevzuat.meb.gov.tr
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2012). Özel eğitim kurumları yönetmeliği [Regulation on Special Education Institutions]. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120518-27..htm
• Mitra, S., Posarac, A., & Vick, B. (2013). Disability and poverty in developing countries: A multidimensional study. World Development, 41, 1-18. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2012.05.024
• Morris, Z. A., & Zaidi, A. (2020). Estimating the extra costs of disability in European countries: Implications for poverty measurement and disability-related decommodification. Journal of European Social Policy, 30(3), 339-354. https://doi.org/10.1177/0958928719891317
• Odluyurt, S. (2018) Özel gereksinimli çocuklarda okul öncesi kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. İlköğretim Online Dergisi, 17(2), 1-18. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.419358
• Oduncuoğlu, F. (2020). Zihinsel engelli çocuklara sahip ailelerin yaşadıkları tatil güçlükleri üzerine tanımlayıcı bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi. 4(1), 279-293. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.312
• Özak, H., Vural, M., & Avcıoğlu, H. (2008). Rehberlik Araştırma Merkezi müdürlerinin gönderme tanılama yerleştirme izleme ve değerlendirmeye ilişkin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 189-206.
• Özgüler, V. C. (2014). Gelir, servet ve yoksulluk. Cinius yayınları.
• Özmen, D., & Çetinkaya, A. (2012). Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşadığı sorunlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28 (3), 35-49.
• Öztornacı, B., & Veziroğlu, P., (2012). Küreselleşme ve Türkiye’de Kırsal Yoksulluk. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 7-12 Eylül, Konya, 290-299.
• Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
• Pinilla-Roncancio, M., & Alkire, S. (2021). How poor are people with disabilities? Evidence based on the Global Multidimensional Poverty Index. Journal of Disability Policy Studies, 31(4), 206-216. https://doi.org/10.1177/1044207320919942
• Piştav Akmeşe, P., & Kayhan, N. (2014). Okul öncesi ve ilkokula devam eden özel gereksinimli öğrencilerin aile katılım düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 39-56. https://doi.org/10.14812/cufej.2014.012
• Polat, S., & Erdoğan, M. (2020). Neoliberal politikalar bağlamında göçün ve yoksulluğun meydana getirdiği güvencesizlik. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 9(24), 205-223. https://doi.org/10.31199/hakisderg.7509779
• Purutçuoğlu, E., & Doğan, İ. (2017). Engelli yakınlarının engelli yoksulluğuna ilişkin düşünceleri ve inançları: Ankara Keçiören örneği. Journal of International Social Research, 10(49). 348-361. https://doi.org/10.17719/jisr.2017.1586
• Sevinç, G., Kantar Davran, M. & Sevinç, M.R. (2018). Türkiye’de kırdan kente göç ve göçün aile üzerindeki etkileri. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(6), 70-82. https://doi.org/10.25204/iktisad.330930
• Sucuoğlu, B. (1996). Kaynaştırma programlarında anne baba katılımı. Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 25-43.
• Şahin, H. (2018). Yoksulluğun gündelik hayat üzerinden analiz edilmesinde anahtar bir kavram: Hayatta kalma stratejileri üzerine yapısal bir çalışma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 133-153. https://doi.org/10.18657/yonveek.419182
• Şenol, F. B., & Yaşar, M. C. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden “özel eğitim”. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 439-458. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787808
• Tekinarslan, İ. Ç., Sivrikaya, T., Keskin, N. K., Özlü, Ö. & Rasmussen, M. U. (2018). Kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin ebeveynlerinin gereksinimlerinin belirlenmesi. İlköğretim Online, 17(1), 82-101. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.413746
• Toros, F. (2011). Aile katılımının genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrencilerin okuma becerileri ile annelerin ilköğretim okulundan memnuniyetleri üzerindeki etkisi (Yayın No. 300707) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Tümtaş, M. S., & Ergun, C. (2014). Göç ve yoksulluk kıskacında yıkılan bir kent: Van. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 1-23.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021). https://www.aile.gov.tr/media/95543/eyhgm_istatistik_bulteni_kasim_2021.pdf Erişim tarihi: 06.01.2022.
• Vural, S., & Yücesoy, Ş. (2003). Türkiye’de özel gereksinimli bireylere yönelik hizmetlerin yasal yapılanmasında Avrupa Birliği’ne uyum çabalarının yansımaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3(1), 141-157.
• Yarımdağ, E., & Erciyes, J. E. (2021). Engelli çocuğu olan ebeveynlerin sorunları ve kaygılarının toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 347-373. https://doi.org/10.21733/ibad.843293
• Yazar, F. B. (2021). Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin yaşadığı zorluklar hakkındaki görüşler. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 6(11), 107 https://doi.org/122. 10.46872/pj.228.
• Yazıcı, D. N. & Durmuşoğlu, M. C. (2017). Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerin karşılaştığı sorunlar ve beklentilerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 657-681. https://doi.org/10.19171/uefad.369222
• Yenioğlu S., Sayar, K., Köse, H., & Güner-Yıldız, N. (2019). Türkiye’de özel eğitim alanında değerlendirme süreci. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2729-2746. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3100
• Yeo, R., & Moore, K. (2003). Including disabled people in poverty reduction work: “Nothing about us, without us”. World development, 31(3), 571-590. https://doi.org/10.1016/s0305-750x(02)00218-8
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6th ed.). Seçkin.
• Yıldız, H. (2017). İlkokula devam eden özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin çocuklarının eğitimlerine katılımlarının incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 2(2), 82-94.
• Yıldızak, G. B. (2020). Kentsel yoksulluk: Çanakkale örneğinde Fevzipaşa Mahallesi. Akademik Düşünce Dergisi, (1), 48-69.
• Yılmaz, M. (2021). Kovid-19 pandemisinin Türkiye’deki kentsel yoksulluğa etkileri. Anasay, (17), 181-196. https://doi.org/10.33404/anasay.966331
• Yılmaz, E., & Batu, E. S. (2016). Farklı branştan ilkokul öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı, yasal düzenlemeler ve kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri. Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 247-268. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.266140
• Yontar, İ. G., & Çağlıcan, S. (2019). Kentsel sürdürülebilirlikte toplumsal dayanışma ve bütünleşme kültürü: İzmir üzerine bir araştırma. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 290- 322. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.641473
• Zeybek, Ö. (2015). İlköğretim okullarındaki İngilizce öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri (Yayın No. 388883) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr