Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), tüm dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı sürekli artan ve sebebi henüz anlaşılamamış bir gelişim farklılığı olarak tanımlanmıştır. Görülme sıklığındaki bu hızlı artış, OSB neden olabilecek faktörler arasından genetik faktörlerin etkisini azaltmış, yeni yaklaşımların üzerinde durulmasına yol açmış ve bunların arasında çevresel faktörlerin önem kazanmasına neden olmuştur. Otizmli bireyler sosyal iletişimde yetersizlik, anlama ve kavrama becerilerinde eksikliğe ek olarak ciddi beslenme problemleri yaşamaları, yemeği reddetme ya da seçici davranma gibi davranışsal sorunların yanı sıra fizyolojik temelli sorunların var olması, beslenmenin otizmli bireyler için ayrı bir önem taşıdığını göstermektedir. Son yıllarda oldukça yoğunlaşan beyin-bağırsak ekseni üzerindeki araştırmalar, bağırsak geçirgenliği ve tamamlanmamış sindirimin yan ürünlerinin beyin üzerindeki etkisini ortaya koymuş bu bulgular OSB’nin anlaşılması ve tedavisinin yönetilmesinde heyecan yaratmıştır. Fizyolojik olarak geçirgen bağırsak sendromunun sık görüldüğü OSB’li çocuklarda gluten ve kazeinin tamamlanmamış sindirimi sonucunda açığa çıkan moleküllerin beyin üzerindeki opioid etkisine benzer etkilerinin keşfi, benzer etkiye sahip olabilecek diğer moleküllerin varlığını da merak konusu haline getirmiştir. Bu açıdan bakıldığında OSB’li bireyler için beslenme sadece yaşam için gerekli olan bileşenlerin vücuda alınması değil, otizm davranış semptomlarının gerilediği ve mide-bağırsak rahatsızlıklarının düzeldiği bir tedavi biçimi olarak tanımlanabilir. Bunlara ek olarak, yemek seçme ya da reddetme, karbonhidrat içeren ve işlenmiş gıdalara karşı yoğun ilgi gösteren otizmli çocuklarda obezitenin ve beslenme bozukluğuna bağlı gelişim geriliğinin de görülmesi, otizmli çocuklarda beslenmenin değerini anlamak için önemlidir. Bu çalışmada otizm ve beslenme arasındaki ilişkinin anlaşılması amacıyla bu alandaki çalışmalardan bir derleme hazırlanmış, otizmli bireylerde sık görülen beslenme problemlerinin nedeni araştırılmış ve bir tedavi biçimi olarak kanıta dayalı beslenme yaklaşımlarının otizmin semptomları üzerindeki etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada literatür tarama modeli kullanılmış, veri toplama aracı olarak araştırma konusu ile ilgili dokümanlar (çeşitli yazılı kaynaklardaki makaleler, ilgili kurumların yayınladıkları raporlar) taranmıştır. Konu ile alakalı Google Akademik veri tabanından 1975-2020 arasında yayımlanmış 25 ulusal ve uluslararası makale, 1 kitap, 1 yüksek lisans tezi, 1 uzmanlık tezi ve 2 rapor incelenmiş, bulgular ve öneriler 3 başlık altında toplanmıştır.
Autism spectrum disorder has been defined as a developmental difference whose prevalence is increasing all over the world and in our country and the reason is not yet understood. This rapid increase in the prevalence has reduced the effect of genetic factors among the factors that may cause autism, has led to the emphasis on new approaches, and environmental factors have become important among them. Individuals with autism have inadequate social communication, serious nutritional problems in addition to lack of understanding and comprehension skills, behavioral problems such as refusal to eat or behave selectively, as well as physiologically based problems show that nutrition is of particular importance for individuals with autism. The research on the brain-gut axis, which has intensified in recent years, has revealed the effect of intestinal permeability and by-products of incomplete digestion on the brain, and these findings have created excitement in the understanding and management of autism. The discovery of the effects similar to the opioid effect on the brain of the molecules released as a result of incomplete digestion of gluten and casein in children with autism, in whom physiologically permeable bowel syndrome is common, has made the existence of other molecules that may have a similar effect. From this point of view, nutrition for individuals with autism can be defined as not only taking the components necessary for life into the body, but also as a form of treatment in which autism behavioral symptoms regress and gastrointestinal disorders are improved. In addition to these, the observation of obesity and developmental retardation due to malnutrition in children with autism who show intense interest in choosing or refusing food, carbohydrate and processed foods are important to understand the value of nutrition in children with autism. In this study, in order to understand the relationship between autism and nutrition, a review was prepared from studies in this field, the cause of common nutritional problems in individuals with autism was investigated, and it was aimed to reveal the effects of evidence-based nutrition approaches on autism symptoms as a form of treatment. Literature scanning model was used in the research, and documents related to the research topic (articles in various written sources, reports published by relevant institutions) were scanned as a data collection tool. 25 national and international articles, 1 book, 1 master's thesis, 1 specialization thesis and 2 reports published between 1975-2020 from the Google Academic database related to the subject were examined, and the findings and recommendations were gathered under 3 headings.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Other Fields of Education |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | August 27, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 1 Issue: 2 |