Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam ve Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikaları

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 16, 225 - 246, 01.06.2019

İrem Özlem Yanici Erdal

Öz

Kayıt dışı istihdam, ülkelerin gelişmişlik düzeyinden bağımsız olarak günümüzde sosyal ve ekonomik yapının en temel sorunlarından birisidir. Kayıt dışı istihdamın refah arttırıcı gibi olumlu etkileri kısa vadede ortaya çıkarken, sosyal ahlak olgusunun erozyona uğraması gibi olumsuz etkileri ise uzun vadede ortaya çıktığı için gerektiği kadar üstünde durulmamıştır. Ancak son zamanlarda, olumsuz etkilerinin ortaya çıkmasıyla birlikte; kayıt dışı istihdam Türkiye ve diğer ülkeler için her geçen gün daha büyük bir sorun haline gelmektedir. Türkiye’ de kayıt dışı istihdam oranının son 10 yılda %30%40 arasında, neredeyse istihdam oranının yarısına yakın olması kayıt dışı istihdamın Türkiye’nin sosyal, kültürel ve ekonomik yönden gelişmesini engellemeye devam edeceği anlamına gelmektedir. Bu nedenle kayıt dışı istihdam çözülmesi gereken öncelikli sorunlardan birisidir

Anahtar Kelimeler

kayıt dışı ekonomi, kayıt dışı istihdam, kayıt dışı istihdamın nedenleri, kayıt dışı istihdam ile mücadele

INFORMAL EMPLOYMENT IN TURKEY AND POLICIES OF FIGHT AGAINST INFORMAL EMPLOYMENT

Öz

Today, informal employment is one of the most important problems of social and economic structure independent from development level of countries. While positive effects of informal employment such as welfare enhancement emerge in the short term, because they emerge in the long term negative effects have not been focused on. However, as a result of the appearance of negative effects, informal employment is becoming a bigger problem in process of time for both Turkey and other countries. That the rate of clandestine employment in Turkey has been 30-40%, almost half of the employment rate, in the last 10 years means that it will continue to hinder development of Turkey socially, culturally and economically. Therefore, informal employment is one of the primary problems which must be solved

Anahtar Kelimeler

underground economy, informal employment, causes of informal employment, fight against informal employment

Kaynakça

• Akgün, M., (2015), “Türkiye’deki Kayıt Dışı İstihdamın Soysal Güvenlik Sistemimize Getirmiş Olduğu Yükler ve Son Yıllarda Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Uygulanan İşveren Teşviklerinin Kayıt Dışı İstihdamı Azaltmadaki Rolü”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı.
• Akkoç, F., (2010), “Kayıt Dışı Ekonominin Algılanması ve Önleme Çabaları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Aydın İli Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Altın G. (2015), “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam ve Kayıt Dışı İstihdamın Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Programı.
• Azaklı, S.B. (2009) “Türkiye'de Kayıt Dışı İstihdam ve Ekonomik Boyutu” Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Çelik, E. ve Güney, A. (2017) “Kayıt Dışı İstihdam Olgusu ve Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam”, İktisadiyat Dergisi, Sayı 1, 213-248.
• Dam, M. M., Ertekin, Ş., Kızılca, N. (2018) “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Boyutu: Ekonometrik Bir Analiz”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 293-318.
• Fidan, H. ve Genç, S. (2013) “Kayıtdışı İstihdam ve Kayıtdışı İstihdama Etki Eden Mikro Faktörlerin Analizi: Türkiye Özel Sektör Örneği”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 9, 138-150.
• Güloğlu, T., Korkmaz, A., Kip, M. (2003) “Türkiye'de Kayıt dışı İstihdam Gerçeğine Bir Bakış”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 51-95.
• Güloğlu, T. (2005) “Türkiye’de Kayıtdışı İstihdam Gerçeğine Bir Bakış”, Visiting Fellow Working Papers, Paper 9, Cornell University ILR School.
• Işık, N., Acar, M. (2003) “Kayıtdışı Ekonomi: Ölçme Yöntemleri, Boyutları, Yarar ve Zararları Üzerine Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 21, 117-136.
• Kalaycı, C., Kalan, E. (2017) “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikalarının Analizi”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 1(1), 17-34.
• Mahiroğulları, A. (2017) “Türkiye'de Kayıtdışı İstihdam ve Önlemeye Yönelik Stratejiler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 2, 547- 565.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), TC. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Kayıt Dışı İstihdamla http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi_istihdam/kayitdisi_istihdam_ oranlari/kayitdisi_istihdam_orani adresinden alındı. 4, 2018 tarihinde
• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), “2018 Faaliyet Raporu” Nisan 11, 2019 tarihinde http://www.sgk.gov.tr/2018FaaliyetRaporu.pdf adresinden alındı.
• Taşkıran, G., (2014), “Güvencesiz İşçilerin Alternatif Örgütlenmeleri: Hizmet Sektöründe Sınıfsal Örgütlenme Pratikleri”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2018), Asgari Ücretin Net Hesabı ve İşverene Maliyeti. Nisan 4, 2018 tarihinde T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/3278/2019_onikiay.pdf adresinden alındı.
• TÜİK (2018) Sosyal Güvenlik Kuruluşuna Kayıtlı Olmayanların Sektör ve İşteki Durumu Nisan 4, 2018 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007 adresinden alındı. TÜİK (2018) Nüfusun İşgücü Durumu Nisan 4, 2018 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007 adresinden alındı͘
• Yurdakul, F. B. (2014), “Almanya’da Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikaları ve Uygulamalarının Yabancı İşgücüne Etkilerinin Değerlendirilmesi”, Yurtdışı İşçi Hizmetleri Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl:8 Sayı:16 (2019)