Antı-Shamanısm, Polıcy of Destructıon of Natıonal Knowledge

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 6, 9 - 30, 31.05.2021

Fuzuli Bayat

Öz

The traditional shaman, who performed the function of mediation between the outside world and this world, entered a new process of construction in the late twentieth and early twenty-first centuries. The pressures of Christian missionaries and Tsarist rulers, the shamans who quickly perished as a result of persecution, came to the brink of extinction as a result of the anti-shamanic, atheist propaganda of the Soviet regime. The first non-Indian variant of Buddhism to wage war against Turkish shamanism was Lamaism. The Lama monks and the Mongol tribes who embraced this religion entered into an authoritarian war with shamanism, the traditional belief of the Sayan-Altai Turks. It is possible to see that this war turned into a Crimean policy
in both historical data and verbal descriptions.

The first task of the Russian missionaries, who were trying to spread Christianity among the Siberian Turks, was to destroy the world of faith of the local people, to Christianize them in the spirit of sympathy for Jesus, and then to Russify them. This could have been possible by destroying national consciousness and pursuing a policy of social change. The Russian Orthodox Church has dealt a great blow to the national identity and religious-practical practices of the Siberian Turks in these three centuries. However, the biggest blow to Turkish shamanism was struck by the Soviet regime without any hesitation. Shamans were recruited, executed, imprisoned, and sent into exile during the Soviet era.

Anahtar Kelimeler

Traditional shamanism, Lamaism, Christianity, Soviet regime, Anti-shaman policy

ANTİ-ŞAMANİZM, MİLLİ BİLİNCİ YOK ETME POLİTİKASI

Öz

Öteki alemle bu dünya arasında arabuluculuk görevini yerine getiren geleneksel şaman XX yüzyılın sonları, XXI yüzyılın başlarında yeni bir yapılanma sürecine giridi. Hıristiyan misyonerlerin ve Çar Rusyası yöneticilerinin uyguladıkları baskılar, takipler sonucunda hızla yok olmağa yüz tutan şamanlar Sovyet rejiminin antişaman, ateist propagandası sonucunda yok olmağın eşiğine geldiler. Türk şamanlığına karşı ilk savaş açan Budizm’in Hindistan dışı varyantı olan Lamaizm oldu. Lama rahipleri ve bu dini kabul eden Moğol kavimleri Sayan-Altay Türklerinin geleneksel inancı olan şamanlıkla bir otorite savaşına girdiler. Hem tarihi verilerde hem de sözel anlatılarda bu savaşın bir kırım siyesetine dönüştüğünü izlemek mümkündür.

Sibirya Türkleri arasında Hıristiyanlığı yaymağa çalışan Rus misyonerlerinin ilk görevi yerli halkın inanç dünyasını dağıtmak, onları İsa dinine rağbet ruhunda Hıristiyanlaşdırmak ve daha sonra da Ruslaştırmak idi. Bu ise milli bilinci yok etmekle, toplumsal bir devşirme siyaseti yürütmekle mümkün olabilirdi. Rus Ortodoks Kilisesi bu üç yüzyılda Sibirya Türklerinin ulusal kimliğine ve dini-pratik uygulamalarına büyük darbe vurdu. Ancak Türk şamanlığına en büyük darbeyi hiç kuşkusuz Sovyet rejimi vurdu. Şamanların kurşuna dizilmesi, idam edilmesi, habishanelere atılması, sürgüne gönderilmesi Sovyet döneminde gerçekleşti.

Bu yazıda Sovyetler Birliğinin çökmesinden sonraki dönemde yeniden yapılanan ve bir dirceliş yaşayan Türk neo-şamanlığı da araştırılmıştır.

Anahtar kelimeler: geleneksel şamanizm, lamaizm, hıristiyanlık, Sovyet rejimi, anti şaman politikası

Anahtar Kelimeler

geleneksel şamanizm, lamaizm, Sovyet rejimi, anti şaman

Kaynakça

• Balzer Marjorie Mandelstam (2016). “Shamans emerging from repression in Siberia: Lightning rods of fear and hope”, Jackson, P. (ed.) Horizons of Shamanism: A Triangular Approach to the History and Anthropology of Ecstatic Techniques, Stockholm: Stockholm University Press, s.1-34
• Balzer Marjorie Mandelstam. “Soviet Superpowers”, https://www.questia.com/read/1P3-11168480/soviet-superpowers (Erişim tarihi 12.03.2020)
• Bayat Fuzuli (2019). Türk Şaman Metinleri. Efsaneler ve Memoratlar. 3. Basım, İstanbul: Ötüken
• Plumley D. Fridman E. (2004). “Tuvan Shamanism”, Walter, M.N. Neumann Fridman E. J. (ed.), Shamanism: an encyclopedia of world beliefs, practices, and culture, Santa Barbara: Denver, Oxford, Vol. 2, (s.637-642), s.637-638
• Безвинно расстрелянные (2004). Мартиролог погибших от рук ОГПУ-НКВД в 1920-1940-е годы в период тоталитарного режима в СССР. Peдakтop-cocтaвитeль H.C.Абдин. Абакан: Типография ООО Март
• Бутанаев Виктор Яковлевич (2006). Традиционный шаманизм Хонгорая. Абакан: Изд-во Хакасского государственного университета им. Н. Ф. Катанова
• Карлов Сергей Владимирович (2000). Массовые репрессии в 1930-е гг.: на материалах Хакасии. Дис…. кандидат исторических наук. Абакан
• Колодезникова Любовь Дмитриевна (2011). “Возрождение шаманизма на стыке веков”, Научный журнал КубГАУ, №73(09), s.613-627
• Майнагашев Степан Дмитриевич (1914). “Отчёт по поездке к турецким племенам долины реки Абакан летом 1913 года”, Известия Русского комитета для изучения Средней и Восточной Азии в историческом, археологическом и этнографическом отношениях. Серия II, № 3. Петроград
• Мельникова Татьяна (2005). “Преследование шаманов в годы советской власти”, Государство и личность: политические репрессии на Дальнем Востоке в XX веке: матер. регион. науч.-практ. конф. 21–22 октября 2004 г. Благовещенск, s.13-19
• Мельникова Татьяна (2006). “Шаманы под запретом власти”, Словесница искусств: Дальний Восток в пространстве мифа и легенды, № 1 (17), s.73–76
• Митиров А.Г. (1998). Ойраты–калмыки: века и поколения. Элиста: Калм. кн. изд-во