Yetiştirme Yurdunda Kalmış Bireylerde Yalnızlık ve Sosyal Bütünleşme Düzeylerinin Bazı Sosyo-Demografik Özellikler Bakımından İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 394 - 409, 24.12.2018

Murat Yıldız , Mehmet Emin Kılıç

https://doi.org/10.35235/uicd.480732

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, çocukluk ve/veya
ergenlik döneminde yetiştirme yurdunda kalmış bireylerde yalnızlık ile sosyal
bütünleşme düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Bununla birlikte bu
değişkenleri bazı sosyo-demografik özellikler çerçevesinde incelemektir. Araştırma-nın
örneklemi, hayatlarının bir döneminde yetiştirme yurdunda kaldıktan sonra ayrılmış
olan 158 katılımcıdan oluşmaktadır. Bu bireyler, Sivas, Malatya ve Gaziantep
illerinde benzer hayat hikayesi olanların dayanışma amaçlı kurdukları 3
derneğin üyesidirler. Örneklemin
%82,9’unu (n=131) erkekler, %17,1'ini (n=27) kadınlar oluşturmaktadır. Veri
toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formunu da içeren, Russel, Peplau ve
Ferguson (1978) tarafından geliştirilmiş olan ve Demir (1989) tarafından da Türkçeye
uyarlanarak güvenirlik ve geçerlik çalışmaları yapılmış olan UCLA Yalnızlık
Ölçeği ile Şimşek ve Şimşek (2013) tarafından beşli Likert modelinde
geliştirilen Sosyal Bütünleşme Ölçeği’nden oluşan bir form kullanılmıştır.
Çalışmada elde edilen bulgularda, yalnızlık ile sosyal bütünleşme arasında
negatif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu, yalnızlık arttıkça sosyal
bütünleşmenin azaldığı saptanmıştır. Ayrıca yalnızlık değişkeni açısından
cinsiyet, eğitim düzeyi ve medeni durum grupları anlamlı düzeyde
farklılaştıkları; sosyal bütünleşme bakımından erkeklerle kadınlar ve medeni
durum grupları arasındaki farklar anlamlılık düzeyine ulaştıkları saptanmıştır.
Buna karşın yaş grupları ile yetiştirme yurtlarında kalış sürelerine göre oluşturulmuş
gruplar arasında yalnızlık ve sosyal bütünleşme değişkenleri açısından
farkların anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Yine eğitim düzeylerine göre
sınıflandırılmış grupların sosyal bütünleşme ortalama puanları bakımından farklılaşmanın
anlamlılık düzeyine ulaşmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bütünleşme, Yalnızlık, Yetiştirme Yurdu, Sosyo-Demografik Özellikler

Investigation Within the Framework of Some Socio-Demographic Characteristics of Loneliness and Social Integrity Levels Among Individuals Who Lived in Orphanage

Öz

The aim of this study is to investigate the
relationship between the levels of loneliness and social integration within the
framework of some socio-demographic characteristics of individuals who lived in
orphanages during childhood and/or adolescence period. The sample of the study
consisted of 158 participants who were members of the associations (in Sivas,
Malatya and Gaziantep cities) established by the individuals who were separated
from the orphanage, and 82.9% (n= 131) were male, and 17.1% (n = 27) were
female. Data collection tools, Personal Information Form, which consist
socio-demographic characteristics, UCLA Loneliness Scale, which was developed
by Russel, Peplau and Ferguson (1978) and adapted to Turkish by Demir (1989),
and Social Integration Scale, which was developed by Şimşek and Şimşek (2013).
In the findings obtained in the study, it was found that there was a negative
correlation between loneliness and social integration and social integration
decreased as loneliness increased. Also, gender, education level, and marital
status groups differ significantly regarding loneliness variable; The
differences between males and females and marital status groups were found to
be significant. On the other hand, it was determined that the differences in
the loneliness and social integration variables were not significant between
the age groups and the length of stay in the orphanages. Again, it was found
that there was no significant difference in terms of social integration mean
scores of the groups classified according to the level of education.

Anahtar Kelimeler

Social Integration, Loneliness, Orphanage, Social-Demographic Characteristics

Kaynakça

• Amil, O. ve Bozgeyikli, H. (2015). Investigating the relationship between social appearance anxiety and loneliness of Turkish university youth. Journal of Studies in Social Sciences, 11(1), 68-96.
• Arslan, A. (2016). Onkoloji kliniklerinde tedavi gören hastalarda yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul.
• Arslantaş, H. ve Ergin F. (2011). 50-65 yaş arasındaki bireylerde yalnızlık, depresyon, sosyal destek ve etki eden faktörler. Türk Geriatri Dergisi, 14, 135-144.
• Aydın M. Z. (2008). Çocuğun eğitiminde ailenin önemi. A. R. Kalaycı, M. N. Nuruan, A. Çiftçi ve R. B. Şen, (Eds.), V. Aile Şurası " aile destek hizmetleri" Bildiri Kitabı içinde (ss. 99-104). Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Bıyık, N. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık Duygularının Kişisel ve Sosyal Özellikleri, Öfke Eğilimleri Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojiye giriş. İzmir: İzmir Kitaplığı Yayını.
• Buluş, M. (1997). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 82-90.
• Ceyhan, S. (2005). Kayseri Nuh Naci Yazgan sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireylerin yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Çakır, Ö. (2002). Sosyal dışlanma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (3), 83-104.
• Çağlar, D. (1973). Türkiye'de korunmaya muhtaç çocuklar ve eğitimlerine genel bir bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 59-111.
• Çeçen, A. R. (2008). Öğrencilerin cinsiyetlerine ve ana baba tutum algılarına göre yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 415-431.
• Çocuk Koruma Kanunu (2005). T.C. Resmî Gazete, 25876, 3 Temmuz 2005.
• De Haan, A. (1998), “Social exclusion: An alternative concept for the study of deprivation?”, IDS Bulletin, 29 (1), 10-19.
• Demir, A. (1989). UCLA yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 7(23), 14-18.
• Demir, A. (1990). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeylerini etkileyen bazı etmenler. (Yayınlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Deniz, M., Hamarta, E.ve Ari, R. (2005). An investigation of social skills and loneliness levels of university students with respect to their attachment styles in a sample of Turkish students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 33(1), 19-32.
• Durak-Batıgün, A. (2005). İntihar olasılığı: Yaşamı sürdürme nedenleri, umutsuzluk ve yalnızlık açısından bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(1),29-39.
• Duru, E. (2008). Üniversiteye uyum sürecinde yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın doğrudan ve dolaylı rolleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29),13-24
• Duyan, V., Çamur Duyan, G., Gökçearslançiftçi, E., Sevin, Ç., Erbay, E. ve İkizoğlu, M. (2008). Lisede okuyan öğrencilerin yalnızlık durumlarına etki eden değişkenlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 28-41.
• Erkal, M. E. (1987). Sosyoloji (Toplumbilimi (İlaveli 3. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Erözkan, A. (2004). Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri ve yalnızlık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 155-175.
• Erturan, İ., Aktepe, E., Kocaman, O., Sönmez, Y., Yüksel-Başak, P., Ceyhan, A.M. ve Baysal-Akkaya V. (2014). Akneli ergenlerin yaşam kalitesi, yalnızlık ve yaşam doyumu düzeylerinin değerlendirilmesi. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi Dergisi, 48, 172-176.
• Eskin, M. (2001). Ergenlikte yalnızlık, başetme yöntemleri ve yalnızlığın intihar davranışı ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 4, 5-11.Gürses, A., Merhametli, Z.R., Şahin, E., Güneş, K. ve Açıkyıldız, M. (2011). Psychology of loneliness of high school students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 2578–2581.
• Izgar, H. (2009). Okul yöneticilerinde yalnızlık ve depresyon üzerine bir inceleme. Educational Sciences: Theory & Practice, 9 (1), 231-258.
• Kalaycı, H. (2007). Yetiştirme yurtlarındaki çocuklarda sosyal dışlanma riski (tokat ve turhal örneği). (Yayınlanmamış doktora tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi.
• Karaoğlu, N., Avşaroğlu, S. ve Deniz, M.E. (2009). Yalnız mısın? Selçuk Üniversitesi öğrencilerinde yalnızlık düzeyi ile ilgili bir çalışma. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22 (1), 19-26.
• Karataşoğlu, S. ve İslamoğlu, E. (2016). Gelir seviyesi ile sosyal dışlanma ilişkisi üzerine bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 7 (1), 12-41.
• Kılıç, M.E. (2018). Hayatlarının bir döneminde yetiştirme yurdunda kalmış bireylerde yalnızlık düzeyi ve sosyal bütünleşme arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, Ş. D. (2014). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kızılgeçit, M. (2011). Yalnızlık umutsuzluk ve dindarlık ilişkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kozaklı, H. (2006). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Körler, Y. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çeşitli değişkenler açısından yalnızlık düzeyleri ve yalnızlık ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eskişehir.
• Köse, E. (2009). Yurtta kalan ve ailesiyle birlikte yaşayan lise öğrencilerinin yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kurtkan-Bilgiseven, A. (1982). Genel sosyoloji, kavramlar-nazariyeler bünye (türkiye'de sosyal tabakalaşma) değişme ve sosyal gelişme (Genişletilmiş 3.Baskı). İstanbul: Divan Yayınları.
• Kutlu, M. (2005). Yetiştirme yurdu yaşantısı geçiren lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(24), 89-109.
• Maslow, A. (2001). İnsan olmanın psikolojisi (Çev.: O. Gündüz). İstanbul: Kuraldışı Yay.
• Michela, J. L., Peplau, L. A. ve Weeks, D. G. (1982). Perceived dimensions of attributions for loneliness. Journal of Personality and Social Psychology, 43(5), 929- 936.
• Mikulincer, M., ve Segal, J. (1990). A Multidimensional analysis of the experience of loneliness. Journal of Social and Personal Relationships, 7(2), 209-230.
• Oğuz E. ve Kalkan M. (2014). Öğretmenlerin iş yaşamında algıladıkları yalnızlık ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online Dergisi, 13, 787-795.
• Özodaşık, M. (1989). Yalnızlığın çeşitli değişkenlerle ilişkisi: Atılganlık, durumluk-sürekli kaygı, depresyon ve akademik başarı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Öztürk H., Nazik-Sevindik F. ve Yaman Ç. S. (2006). Öğrencilerde yalnızlık ve sosyal destek ile bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1), 383-394.
• Öztürk, M. ve Ünal, V. (2015). Yetiştirme yurdundan ayrılanların sosyalleşme ve toplumla bütünleşme durumları (Sivas örneği). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 119-134.
• Pamuk, M., Atlı, A. ve Kış, A. (2015). Investigation of theses in Turkey on loneliness in terms of gender: A metaanalytic study. Journal of Theory and Practice in Education (Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi), 11(4), 1392-1414.
• Peplau, L. A. ve Perlman, D. (1984). Loneliness research: A survey of emprical findings. L.A. Peplau & S. Goldston (Eds.), Preventing the harmful consequences of severe and loneliness adlı kitabın içinde (ss. 13-46), U.S. Government Printing Office.
• Rook, K. S. (1984). Research on social support, loneliness, and social isolation: Toward an integration. Review of Personality&Social Psychology, 5, 239-264.Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu (1983). T.C. Resmî Gazete,18059, 24 Mayıs 1983.
• Tanner, I.J. (1997). Yalnızlık: Sevme korkusu (Çev.: H. Koray Sönmez). İstanbul: Kuraldışı Yay.
• TBMM (2006). Çocuklarda ve gençlerde artan şiddet eğilimi ile okullarda meydana gelen olayların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. TBMM Yayınları Açık Erişim Koleksiyonu, https://acikerişim.tbmm.gov.tr>handle (Erişim tarihi: 04.11.2018).
• Uzun, G. (2013). Yeni iletişim teknolojilerinde sosyalleşme ve yalnızlık (Elazığ İli Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Ünal, V. (2016). Engellilerde toplumsal bütünleşme ve dindarlık. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Ünal, V. (2018). Toplumsal değişim sürecinde engelliler. Turkish Studies, 13(18), 1323-1342, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14089.
• Yalom, I. (1999). Varoluşçu psikoterapi (Çev. Z. İyidoğan-Babayiğit). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yazıcılar-Özçelik, İ., İmamoğlu, O., Çekin, R. ve Gölünük-Başpınar, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri üzerine sporun etkisi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 12-18.
• Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversite Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 167-176.
• Yılmaz, B. (2006). Doğa sporlarına katılımın sosyal bütünleşmeye etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, E., Yılmaz, E. ve Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18 (2), 71-79.