DEMOKRATİK TUTUM ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Year 2025, Issue: 46, 109 - 124, 12.02.2025

İbrahim Halil Güzel , Mahir Özhan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1548403

Abstract

Bu çalışmanın amacı, toplumun sadece belirli bir kesimine değil, tamamına uygulanabilecek, toplumun demokratik tutumlarını, davranışlarını bununla ilişkili olarak siyasal katılım düzeylerini anlamamıza yardımcı olacak bir ölçek geliştirmektir. Bu konuya yönelik yapılmış ölçek çalışmalarının, ağırlıklı olarak öğretmen ve öğrencilere yönelik geliştirildiği görülmektedir. Geliştirilmesi amaçlanan ölçek çalışması ile birlikte sadece öğretmen ve öğrencilerin değil, toplumun diğer kesimlerinin de demokrasiye yönelik görüşlerini, düşüncelerini nelerin etkilediği, toplumun siyasal katılım konusunda fikirleri ve davranışları ele alınabilecektir. Ölçek belirleme çalışmaları kapsamında Siirt il merkezinde ve Siirt Üniversitesi’nin Kezer yerleşkesinde farklı katılımcı grupları ile çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda odak grup çalışması, ön uygulama, ana uygulama çalışmaları kapsamında 667 kişi ile görüşmeler yapılmıştır. Bütün geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından sonra veri toplama aracının iki faktörlü bir yapıda ve 10 maddeden oluştuğu gözlemlenmiştir.

Keywords

Demokrasi, Siyasal Davranış, Değerler, Ölçek

Ethical Statement

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. Siirt Üniversitesi Rektörlüğü, Bilimsel Yayın Etiği Kurulu Başkanlığının 13.05.2022 Tarih , 2677 Nolu kararı ile Etik Kurul Kararı alınmıştır

DEMOCRATIC ATTITUDE SCALE DEVELOPMENT STUDY

Abstract

The aim of this study is to develop a scale that can be applied not only to a certain segment of the society but to the whole of it, which will help us understand democratic attitudes, behaviors and levels of political participation in relation to this. It is seen that the scale studies on this subject were developed mainly for teachers and students. With the scale study intended to be developed, not only teachers and students, but also other segments of the society's views on democracy, what affects their thoughts, their ideas and behaviors regarding political participation will be discussed. Within the scope of scale determination studies, studies were conducted with different participant groups in Siirt city center and Siirt University's Kezer campus. In this context, interviews were held with 667 people as a result of focus group study, preliminary application and main application studies. After all validity and reliability studies, it was observed that the data collection tool had a two-factor structure and consisted of 10 items.

Keywords

Democracy, Political Behavior, Values, Scala

References

• Barutçugil, İ. (2011). Kültürlerarası Farklılıkların Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Birch, H. A. (2001). The Concepts and Theories of Modern Democracy, Taylor & Francis e-Library, 2nd Edition.
• Bozbek, M., Demir, B.S. (2014). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 23, 323-351.
• Cronbach, L.J. (1951). Coefficient Alpha and The Internal Structure of Tests. Psychometrika, 16 (3), 297-334.
• Çaha, Ö. (2008). Seçmen Davranışını Belirleyen Değerler, içinde Türkiye’de Seçmen Davranışı ve Siyasi Partiler, Ankara: Orion Kitabevi.
• Çam, E. (2000). Siyaset Bilimine Giriş, İstanbul: Der Yayınları.
• Çetin, H. (2003). İnsan ve Siyaset, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çırak, A. (2019). Demokratik Değerler, Demokratik Eğitim ve Sosyal Bilgiler Eğitimi İlişkisi, International Journal of Contemporary Educational Studies, 5 (1). 1-18.
• Dahl, R. A. (2019). Demokrasi Üzerine, Ankara: Phoneix Yayınları.
• DeVellis, R. F. (2017). Scale Development: Theory and Applications (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ekinci, T.Z. (2004). Türkiye’de Demokrasi ve İnsan Hakları Sorunları, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Eroğul, C. (1999). Devlet Yönetimine Katılma Hakkı, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Güngör, D. (2016). Psikolojide Ölçme Araçlarının Geliştirilmesi ve Uyarlanması Kılavuzu. Türk Psikoloji Yazıları, 19(38), 104-112.
• Güven, E. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Farklılıklara Saygı Düzeyleri ile Özerklik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Heater, D. (2007). Yurttaşlığın Kısa Tarihi, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Heywood, A. (2018). Siyaset, Çev: Fahri Bakırcı, Ankara: BB101 Yayınları.
• Johnson, J. A. (2005). Ascertaining The Validity of Individual Protocols From Web-Based Personality Inventories. Journal of Research in Personality, 39, 103-129. Doi: 10.1016/j.jrp.2004 .09.009.
• Keçe, M., Dinç, E. (2015). Demokratik Katılım Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 177-207.
• Kışlalı, A.T. (2010). Siyasal Sistemler, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Köker, L. (2010). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Lipson, L. (1999). Demokrasinin Felsefesi, Edt. Atilla Yayla, Sosyal ve Siyasal Teori, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Macionis, J.J. (2012). Sosyoloji, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Matsunaga, M. (2010). How to Factor-Analyze Your Data Right: Do’s, Don’ts, and How-To’s, International Journal of Psychological Research, 3(1), Doi: 10.21500/20112084.854
• Muthen, Linda K. ve Muthen, Bengt O.: B. O. Mplus User’s Guide, Los Angles, CA, Muthen ve Muthen, 1998-2017.
• Özer, İ. (1996). Siyasal Kültür, Demokrasi ve Demokratik Değerler, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (1), 71-98.
• Öztekin, A. (2007). Siyaset Bilimine Giriş, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Raykov, T. (1997). Scale Reliability, Cronbach's Coefficient Alpha and Violations of Essential Tau-Equivalence With Fixed Congeneric Components. Multivariate Behavioral Research, 32(4). 329-353.
• Ringen, S. (2010). Demokrasi Neye Yarar? Özgürlük ve Ahlaki Yönetim Üzerine, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sabuncuoğlu, Z., Tüz, M. (2008). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Furkan Ofset.
• Sarıbay, A.Y. (1998). Siyasal Sosyoloji, Der Yayınları, İstanbul
• Sarıbay, A.Y. (2000). Global Bir Bakışla Politik Sosyoloji, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Schimtter, P.C. ve Karl, T.L. (1999). Demokrasi Nedir, Ne Değildir, Edt. Atilla Yayla, Sosyal ve Siyasal Teori, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schwartz, S.h. (2006). A Theory of Cultural Value Orientations: Explication and Applications. Comparative Sociology, 5 (2-3), 137-182.
• Sincar, M., Şahin, İ., & Beycioğlu, K. (2019). Demokratik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 91-100.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2001). Parti Seçmenlerinin Siyasal Yönelimlerine Etki Eden Sosyoekonomik Faktörler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tatar, T. (1997). Siyaset Sosyolojisi, İstanbul: Turan Yayıncılık.
• Tokgöz, O. (2008). Siyasal İletişimi Anlamak, Ankara: İmge Kitabevi.
• Touraine, A. (1997). Demokrasi Nedir? Çev: Olcay Kunal, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,
• Touraine, A. (2002). Modernliğin Eleştirisi, Çev: Hülya Tufan, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Turan, E. Temizel, M. (2015). Türkiye’de Seçmen Davranışları, Konya: Kömen Yayınları.
• Tutkun T., Genç, S. Z. (2013). Öğretmen Adaylarının Demokratik Algı ve Tutumlarına Yönelik Tuttum Ölçeği Geliştirme Çalışması, The Journal Of Academic Social Science Studies. 6, 1127-1138.
• Uygun, O. (2014). Demokrasi Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Yıldırım, L. (1994). İlköğretim Birinci Kademe Öğretmenlerinin Demokratik Tutum ve Davranışları ile Öğrencilerin Demokratik Davranışları Arasındaki İlişkilerin Saptanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zencirkıran, M. (2017). Sosyoloji, Bursa: Dora Yayınları.