The Problem of 'Meaning of Prepositions' in the Arabic Language

Year 2022, , 1 - 16, 31.07.2022

Abdullah Hacıbekiroğlu

https://doi.org/10.54659/ulum.1098674

Cited By: 1

Abstract

The grammarians of the Arabic language considered the noun and verb to be meaningful on their own, and the prepositions (ḥurūf al-maʿânî/meaning letters) as meaningless language units when they were alone in the traditional word classification. This approach is generally accepted in many languages, including Turkish. According to this, prepositions are words that have no meaning on their own and undertake grammatical tasks. However, contrary to this general opinion, some Arab linguists claimed that prepositions are meaningful when they are alone. Leaving aside the view that the preposition is meaningful on its own, both Arab and Turkish linguists and modern linguists stated that the preposition would not gain meaning without usage/context. Prepositions that are seen as meaningless/empty words cannot gain any meaning unless they enter the syntax. In fact, this condition for prepositions also applies to other types of words (noun, verb). In this study, the evaluations of the Arabic syntaxists on whether the preposition is a meaningful or meaningless language element are discussed. In addition, it is also mentioned how this issue is approached in Turkish and modern linguistics. The issue of whether the preposition shows a meaning when it is alone has been discussed especially through the definition of the preposition by linguists.

Keywords

Arabic Language, Word, Preposition, Meaning, Context

Arap Dilinde 'Edatların Anlamı' Sorunu

Abstract

Arap dili gramercileri, geleneksel kelime tasnifinde isim ve fiili kendi başına anlamlı, edatları (hurûfü’l-meânî/anlam harfleri) ise tek başına anlamsız dil birimleri olarak değerlendirmişlerdir. Bu yaklaşım Türkçe dahil olmak üzere pek çok dilde genellikle kabul edilmiştir. Buna göre edatlar kendi başına anlamı olmayan ve dilbilgisel görevler üstlenen sözcüklerdir. Ancak bu genel kanaatin aksine bazı Arap dilciler edatların tek başına iken de anlamlı olduğunu iddia etmişlerdir. Edatın tek başına anlamlı olduğu görüşü bir tarafa bırakıldığında hem Arap ve Türk dilciler hem de çağdaş dönem dilbilimciler kullanım/bağlam olmaksızın edatın anlam kazanmayacağını belirtmişlerdir. Anlamsız/boş kelime olarak görülen edatlar sözdizimine girmedikçe bir anlam kazanamazlar. Aslında edat için koşulan bu şart diğer kelime türleri (isim, fiil) için de geçerlidir. Bu çalışmada Arap nahivcilerin edatın anlamlı veya anlamsız bir dil unsuru olup olmadığı yönündeki değerlendirmeleri ele alınmıştır. Yanı sıra Türkçe ve çağdaş dilbilimde bu konuya nasıl yaklaşıldığına da değinilmiştir. Edatın tek başına iken bir mânayı gösterip göstermediği hususu özellikle dilcilerin edat tanımı üzerinden ele alınmıştır.

Keywords

Arap dili, Kelime, Edat, Anlam, Bağlam

References

• Abdülcelîl, Menkûr. ʿİlmü’d-delâle uṣûlühû ve mebâhis̱ühû fi’t-türâs̱i’l-ʿArabî. Dımaşk: İttihâdü’l-küttâbi’l-Arab, 2001.
• Aksan, Doğan. Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi, 2009.
• Aksan, Doğan. Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları, 5. Basım, 2009.
• Asutay, Muhammet Mücahit. Arap Anlambilimi ve Arap Anlambiliminin el-Hasâʾis’teki Temelleri. Erzu-rum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Batalyevsî, Ebû Muhammed Abdullāh b. Muhammed b. Sîd. Kitâbü’l-Ḥulel fî ıṣlâḥi’l-ḫalel min Kitâbi’l-Cümel. thk. Saîd Abdülkerîm Se‘ûdî. Beyrut: Dârü’t-talîa, 1980.
• Bloomfield, Leonard. Language. London: George Allen & Unwin Ltd, 1970.
• Cemâlüddin, Mustafa. el-Baḥs̱ü’n-naḥvî ʿinde’l-uṣûliyyîn. Kum: Dârü’l-hicre, 2. Basım, 1405.
• Cürcânî, Ebû Bekr Abdülkāhir b. Abdirrahmân b. Muhammed. Kitâbü’l-Cümel. thk. Ali Haydar. Dımaşk: Dârü’l-hikme, 1392/1972.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî. et-Teẕyîl ve’t-tekmîl fî şerḥi Kitâbi’t-Teshîl. thk. Hasan Hindâvî. 14 Cilt. Dımaşk: Dârü’l-kalem, 1418/1997.
• Enbârî, Ebü’l-Berekât Kemâlüddîn Abdurrahmân b. Muhammed b. Ubeydillâh. Esrârü’l-ʿArabiyye. thk. Muhammed Behcet el-Baytâr. Dımaşk: el-Mecmau’l-ilmiyyu’l-Arabî, ts.
• Ergin, Muharrem. Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayın Tanıtım, 2009.
• Erkman-Akerson, Fatma. Türkçe Örneklerle Dile Genel Bir Bakış. İstanbul: Multilingual Yayınları, 2007.
• Fârâbî, Ebû Nasr Muhammed b. Muhammed b. Tarhan b. Uzluğ. el-Elfâẓü’l-müstaʿmele fi’l-manṭıḳ. thk. Muhsin Mehdî. Beyrut: Dârü’l-meşrik, 2. Basım, 1986.
• Fârâbî, Ebû Nasr Muhammed b. Muhammed b. Tarhan b. Uzluğ. Kitâbü’l-ʿİbâre (el-Manṭıḳ ʿinde’l-Fârâbî içinde). thk. Refîk el-Acem. Beyrut: Dârü’l-meşrik, 1985.
• Fârisî, Ebû Alî Hasen b. Ahmed b. Abdilgaffâr. Kitâbü’l-Îżâḥ. thk. Kâzım Bahrü’l Mürcân. Beyrut: Âlemü’l-kütüb, 2. Basım, 1416/1996.
• Feyyûmî, Ebü’l-Abbâs Hatîbüddehşe Ahmed b. Muhammed b. Alî. el-Miṣbâḥu’l-münîr fî ġarîbi’ş-şerḥi’l-kebîr li’r-Râfiʿî. thk. Abdülazîm eş-Şinâvî. 2 Cilt. Kahire: Dârü’l-maârif, 2. Basım, ts.
• Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed. el-Ḳāmûsü’l-muḥîṭ. Beyrut: Mü-essesetü’r-risâle, 8. Basım, 1426/2005.
• Gencan, Tahir Nejat. Dilbilgisi. Ankara: TDK Yayınları, 4. Basım, 1979.
• Guiraud, Pierre. Anlambilim. çev. Berke Vardar. İstanbul: Multilingual Yayınları, 1999.
• Hadot, Pierre. Wittgenstein ve Dilin Sınırları. çev. Murat Erşen. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2011.
• Hârizmî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Yûsuf el-Kâtib. Mefâtîḥu’l-ʿulûm. thk. İbrahim el-Ebyârî. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-Arabî, 2. Basım, 1409/1989.
• Hassân, Temmâm. el-Luġatü’l-ʿArabiyye: Maʿnâhâ ve mebnâhâ. Mağrib: Dârü’s-sekāfe, 1994.
• İbn Bâbeşâz, Ebü’l-Hasen Tâhir b. Ahmed b. İdrîs. Şerḥu’l-Muḳaddimeti’l-muḥsibe. thk. Hâlid Abdülkerîm. 2 Cilt. Kuveyt: el-Matbaatü’l-asriyye, 1977.
• İbn Mâlik, Ebû Abdillâh Cemâlüddîn Muhammed b. Abdillâh. Şerḥu’t-Teshîl. thk. Abdurrahman es-Seyyid - Muhammed Bedevî el-Mahtûn. 4 Cilt. Kahire: Hicr li’t-tıbâa ve’n-neşr, 1410/1990.
• İbn Yaîş, Ebü’l-Bekā Muvaffakuddîn Yaîş b. Alî b. Yaîş b. Muhammed. Şerḥu’l-Mufaṣṣal li’z-Zemaḫşerî. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1422/2001.
• İbnü’l-Hâcib, Ebû Amr Cemâlüddîn Osmân b. Ömer b. Ebî Bekr b. Yûnus. Emâlî İbni’l-Hâcib. thk. Fahr Sâlih Süleyman Kadâra. 2 Cilt. Amman: Dâru Ammâr - Beyrut: Dârü’l-cîl, 1409/1989.
• İbnü’l-Haşşab, Ebû Muhammed Abdullāh b. Ahmed b. Ahmed b. Ahmed. el-Mürtecel fî şerḥi’l-Cümel. thk. Haydar Ali. Dımaşk, 1392/1972.
• İbnü’n-Nehhâs, Ebû Abdillâh Bahâüddîn Muhammed b. İbrâhîm b. Muhammed. et-Taʿlîḳa ʿale’l-Muḳarrib. thk. Cemîl Abdullah Uveyda. Amman: Vizâretü’s-sekāfe, 1424/2004.
• İbnü’s-Serrâc, Ebû Bekr Muhammed b. es-Serî b. Sehl. el-Uṣûl fi’n-naḥv. thk. Abdülhüseyin Fetelî. 3 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 3. Basım, ts.
• İmer, Kâmile vd. Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2011.
• Kocaman, Ahmet. “Dilde Bağlam ve Anlam İlişkileri Üzerine”. Türk Dili 39/332 (Mayıs 1979), 397-401.
• Korkmaz, Zeynep. “Bağlaçlar ve Türkiye Türkçesindeki Oluşumları”. Türk Dili 89/638 (Şubat 2005), 118-125.
• Korkmaz, Zeynep. Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları, 1992.
• Korkmaz, Zeynep. Türkiye Türkçesi Grameri: Şekil Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları, 3. Basım, 2009.
• Lyons, John. el-Luġa ve’l-maʿnâ ve’s-siyâḳ. çev. Abbâs Sâdık el-Vahhâb. Bağdat: Dârü’ş-şuûni’s-sekâfeti’l-âmme, 1987.
• Murâdî, Ebû Muhammed (Ebû Alî) Bedrüddîn Hasen b. Kāsım b. Abdillâh b. Alî. el-Cene’d-dânî fî ḥurûfi’l-meʿânî. thk. Fahreddin Kabâve - Muhammed Nedîm Fâdıl. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1413/1992.
• Radî, Necmü’l-eimme Radıyyüddîn Muhammed b. el-Hasen el-Esterâbâdî. Şerḥu’r-Raḍî ʿale’l-Kâfiye. thk. Yusuf Hasan Ömer. 4 Cilt. Bingazi: Menşûrâtu Câmiati Kâryûnus, 2. Basım, 1996.
• Râşid, Sâdık Halîfe. Devrü’l-ḥarf fî edâʾi maʿna’l-cümle. Bingazi: Menşûrâtu Câmiati Kâryûnus, 1996.
• Saussure, Ferdinand de. Genel Dilbilim Dersleri. çev. Berke Vardar. İstanbul: Multilingual Yayınları, 1998.
• Sîbeveyhi, Ebû Bişr Amr b. Osmân b. Kanber el-Hârisî. el-Kitâb. thk. Abdüsselâm Muhammed Hârûn. 5 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-hâncî, 3. Basım, 1408/1988.
• Sîrâfî, Ebû Saîd el-Hasen b. Abdillâh b. Merzübân. Şerḥu Kitâbi Sîbeveyhi. thk. Ahmed Hasan Mehdilî - Ali Seyyid Ali. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1429/2008.
• Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed. Hemʿu’l-hevâmiʿ fî şerḥi Cemʿi’l-cevâmiʿ. thk. Abdülhamîd Hindâvî. 3 Cilt. Mısır: el-Mektebetü’t-tevfîkiyye, ts.
• Şimşek, Mehmet Ali. “Arap Dilinde Zâid Edâtların İletişim Değeri - Kur’ân-ı Kerim Örneği -”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/2 (Aralık 2001), 381-398.
• Ubâbene, Yahyâ Atıyye. Teṭavvürü’l-muṣṭalaḥi’n-naḥviyyi’l-Baṣrî min Sîbeveyhi ḥatta’z-Zemaḫşerî. İrbid: Âlemü’l-kütübi’l-hadîs, 2006.
• Ukberî, Ebü’l-Bekā Muhibbüddîn Abdullāh b. el-Hüseyn b. Abdillâh. el-Lübâb fî ʿileli’l-binâʾi ve’l-iʿrâb. thk. Gāzî Muhtâr Tuleymât - Abdülilâh Nebhân. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-fikri’l-muâsır - Dımaşk: Dârü’l-fikr, 1416/1995.
• Ullmann, Stephen. Devrü’l-kelime fi’l-luġa. çev. Kemâl Muhammed Bişr. Kahire: Mektebetü’ş-şebâb, 1997.
• Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları, 2002.
• Wittgenstein, Ludwig. Felsefi Soruşturmalar. çev. Haluk Barışcan. İstanbul: Metis Yayınları, 2. Basım, 2010.
• Yalar, Mehmet. Arap Dilinde Harf (Kısımları-Amelleri-Anlamları). Bursa: Furkan Ofset, 1998.
• Yavuz, Serdar. “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Bağlaçlar”. Diyalektolog 2011/3 (2011), 59-107.
• Zebîdî, Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrezzâk. Tâcü’l-ʿarûs min cevâhiri’l-Ḳāmûs. thk. Abdülfettâh el-Hulv. 40 Cilt. Kuveyt: Matbaatu Hükûmeti’l-Kuveyt, 1406/1986.
• Zekeriyyâ, Mîşâl. el-Elsüniyyetü’t-tevlîdiyye ve’t-taḥvîliyye ve ḳavâ‘idü’l-luġati’l-‘Arabiyye (en-Naẓariyyetü’l-elsüniyye). Beyrut: el-Müessesetü’l-câmi‘iyye li’d-dirâsât ve’n-neşr ve’t-tevzî‘, 2. Ba-sım, 1406/1986.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Mufaṣṣal fî ṣanʿati’l-iʿrâb. thk. Ali Ebû Mül-him. Beyrut: Mektebetü’l-hilâl, 1993.