ASİSTAN HEKİMLERİN VE İNTERN DOKTORLARIN HASTA GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2020, Volume: 6 Issue: 3, 476 - 489, 30.12.2020

Gizem Ketrez Hatice Ulusoy

Abstract

Bu araştırmanın amacı, asistan hekimlerin ve intern doktorların hasta güvenliği kültürüne ilişkin tutumlarının bazı sosyo-demografik değişkenler açısından değerlendirilmesidir. Araştırmanın evrenini, bir Üniversite Hastanesi’nde görev yapan asistan hekimler ve aynı üniversitenin Tıp Fakültesi son sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise, araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 105 asistan hekim ve 103 intern doktor oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak, kişisel bilgi formu ile Hasta Güvenliği Kültürüne İlişkin Tutum Ölçeği (HGKİTÖ) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların genel olarak hasta güvenliği kültürüne ilişkin tutumları yüksek düzeydedir. Asistan hekim ve intern doktorların hasta güvenliği kültürüne ilişkin tutumlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Asistan hekimlerin %75,2’si, intern doktorların ise %56,3’ü hasta güvenliği konusunda herhangi bir kurs veya ders almamıştır. Ölçekte en yüksek ortalamaya sahip alt boyut “hata yapma nedeni olarak çalışma saatleri” olmuştur.

Keywords

Hasta Güvenliği Kültürü, Hasta Güvenliği Kültürüne İlişkin Tutum, Asistan Hekim, İntern Doktor

EVALUATION OF THE ATTITUDES OFASSISTANT PHYSICIANS ANDINTERN DOCTORS REGARDING PATIENT SAFETY

Abstract

This study was conducted to evaluate the attitudes of assistant physicians and intern doctors regarding patient safety culture in terms of some socio-demographic variables. The universe of the research consists of the assistant physicians who worked at a University Hospital and senior students of the Faculty of Medicine. The sample of the study consisted of 105 assistant physicians and 103 intern doctors who agreed to participate voluntarily. Data collection tools were “Personal Information Form” and “Scale of Attitudes on Patient Safety Culture”. According to the findings, participants ' attitudes towards patient safety culture in general were high. There were no statistically significant differences between the attitudes of assistant physicians and interns regarding patient safety culture (p>0.05). 75.2% of assistant physicians and 56.3% of intern doctors did not take any courses on patient safety. Sub-dimension with the highest average has been “Working Hours As Error Cause.”

Keywords

Patient Safety Culture, Attitudes About Patient Safety Culture, Assistant Physician, Intern Doctor

References

• Abdulkareem, A. S. (2017). Hastanelerde Tıbbi Hataların Klinik Yönetimi: Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta.
• Ateş, Ç. (2010). Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesinde Hemşirelerin İlaç Uygulama Hataları Ve Hata Nedenlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı. Ankara.
• Bal, G. (2019). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Programı. İstanbul.
• Barsbay, S., Parıltı, N., Çakmak Barsbay, M. (2018). Healthcare Professionals’ AttitudesRegardingPatientSafety İn Clinics. Journal Of CurrentResearches On HealthSector, 8 (2), 67-78.
• Bodur, S., Filiz, E., Durduran, Y. (2011). Sağlık Personeli Ve Toplumun Tıbbi Hatalar İle İlgili Görüşlerinin Karşılaştırılması. Genel Tıp Dergisi. 21(4):123-130.
• Bodur, S., Filiz, E., Çimen,A., Kapçı, C. (2012). Ebelik Ve Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Hasta Güvenliği Ve Tıbbi Hatalar Konusundaki Tutumu. Genel Tıp Dergisi. 22(2): 37-42.
• Bölükbaşı, F.B. (2019). Hekim ve Hemşirelerde İş Tatmini İle Hasta Güvenliği Kültürü Algılamaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı. Samsun.
• Budak, M. (2008). Hasta Güvenliği Kültürü. Bulunduğu eser: Sur, H. (Ed.)Hasta Güvenliği Yaklaşımları. (ss.191-212). İstanbul. Medipolitan Eğitim Ve Sağlık Vakfı Yayınları.
• Can, M. (2019). Hekimlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyi İle İhbarcılık(Whıstleblowıng) Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı. Sivas.
• Carruthers, S., Lawton, R.., Sandars, J., Howe, A., Perry, M. (2009). AttitudesToPatientSafetyAmongstMedicalStudentsAndTutors: Developing A ReliableAndValidMeasure, MedicalTeacher, 31:8, e370-e376, DOI: 10.1080/01421590802650142.
• Caymaz, M. (2015). Sağlık Personelinin Tıbbi Uygulama Hataları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(4):1-14.
• Çakmakçı, M., Akalın, E. (2011). Hasta Güvenliği: Türkiye Ve Dünya. Füsun SayekTTB Raporları/Kitapları, Ankara.
• Çırpı, F., Doğan Merih, Y.,YaşarKocabey, M. (2009). Hasta Güvenliğine Yönelik Hemşirelik Uygulamalarının ve Hemşirelerin Bu Konudaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3):27-28.
• Çiçek, A. (2012). Hemşirelerin Hasta Güvenliğine Yönelik Görüş Ve Tutumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı. İzmir. Demir Dikmen, Y., Yorgun, S., Yeşilçam, N. (2014). Hemşirelerin Tıbbi Hatalara Eğilimlerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 44-56.
• Demir, R., Kızılca Çakaloz, D., Taşpınar, A., Çoban, A. (2020). Ebelik Öğrencilerinin Hasta Güvenliği Konusundaki Düşünceleri ve Tıbbi Hata Yapma Eğilimleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 7(2): 148 -156.
• Dirik, H. F. (2014). Çalışma Ortamı Ve Güçlendirmenin Hasta Güvenliği Kültürüne Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim. İzmir.
• Doğan, C. (2019). Dahili Klinik Hemşirelerinde Hasta Güvenliği Kültürü Algısının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Erzurum.
• Dönmez, B. (2017). Hekim Ve Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürü Algılarının Değerlendirilmesi: Sivas Numune Hastanesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı. Sivas.
• Dursun, S., Bayram, N., Aytaç, S. (2010). Hasta Güvenliği Kültürü Üzerine Bir Uygulama. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1):1-14.
• Filiz, E. (2009). Hastanede Hasta Güvenliği Kültürü Algılamasının Ve Sağlık Çalışanları İle Toplumun Hasta Güvenliği Hakkındaki Tutumunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Konya.
• GarciaElorrio, E., Macchiavello D.,Rodriguez V.,Catalano Y.,CornaG ,Dahinten J , Ontivero, V. (2016). Knowledge, BeliefsAndAttitudes Report On PatientCareAndSafety İn UndergraduateStudents: ValidatingTheModified APSQ-III Questionnaire. Medwave. 16(11):E6809 Doi: 10.5867/Medwave.2016.11.6809.
• Gökdoğan, F., Yorgun, S. (2010). Sağlık Hizmetlerinde Hasta Güvenliği Ve Hemşireler. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 13(2): 53-59.
• Hayran, O. (2019). Tıbbi Hataların Azaltılmasında Hekimin Rolü. Bulunduğu eser:Sur, H.,Palteki, T.,Yazıcı, G. (Ed.)Hasta Güvenliği. (ss.129-146).Ankara. Palme Yayınları. Kamran, R., Bari, A., Khan, R.A., Al-Eraky, M. (2018). PatientSafetyAwarenessAmongUndergraduateMedicalStudents İn PakistaniMedical School. Pak J MedSci. 34(2):305-309. Doi: https://Doi.Org/10.12669/Pjms.342.14563.
• Kohn, L.T., Corrigan, J.M., Donaldson, M.S. (2000). ToErr Is Human: Building A Safer HealthSystem. National Academy Press,Washington, D.C.
• Leung, G.K.K., Ang, S.B.L., Lau, T.C., Neo, H.J., Patil, N.G., Ti, L.K. (2013). PatientSafetyCultureAmongMedicalStudents İn SingaporeAnd Hong Kong. SingaporeMed J. 54(9): 501-505 Doi:10.11622/Smedj.2013172.
• Liu H, Li Y, Zhao S, Jiao, M., Lu, Y., Liu, J., Jiang, K., Fang, H., et al. (2018). Perceptions of patientsafetycultureamongmedicalstudents: a cross-sectionalinvestigation in HeilongjiangProvince, China. BMJ Open;8:e020200. doi:10.1136/ bmjopen-2017-020200.
• NationalAcademies Of Sciences, EngineeringAndMedicine. (2018). CrossingThe Global QualityChasm: ImprovingHealthCareWorldwide. ConsensusStudy Report, Washington Dc: TheNationalAcademy Press.
• Pietra, L. L., Calligaris, L., Molendini, L., Quattrin, R., Brusaferro, S. (2005). MedicalErrorsandClinical Risk Management: State of the Art. ActaOtorhinolaryngolItal. 25(6): 339–346.
• Resmi Gazete, (2009). Sağlık Bakanlığından: Sağlık Kurum Ve Kuruluşlarında Hasta Ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması Ve Korunmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ, Sayı 27214.
• Resmi Gazete, (2011). Sağlık Bakanlığından: Hasta Ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik, Sayı 27897.
• Seçer, B. (2019). Sağlık Çalışanlarının Hasta Güvenliği Kültürüne Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• Somunoğlu İkinci, S.(2016). Hasta Güvenliği. Bulunduğu eser: Ataklı, A., Kaplan, A. (Ed.) Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik.(ss.477-496 ) Güneş Tıp Yayınları.
• Sur H. (2008). Hasta Güvenliği İle İlgili Gelişmeler. Bulunduğu eser: Sur, H. (Ed.)Hasta Güvenliği Yaklaşımları.(ss.39-54).İstanbul. Medipolitan Eğitim Ve Sağlık Vakfı Yayınları.
• Sur, H. (2019). Hasta Güvenliği Ve İlişkili Kavramların Ortaya Çıkışı Bulunduğu eser:Sur, H.,Palteki,T.,Yazıcı, G. (Ed.)Hasta Güvenliği. (ss.3-9).Ankara. Palme Yayınları.
• Sütcü, N. (2019). Hasta Güvenliği Kültürü Algısı İle Etkileyen Faktörler Arasındaki İlişkinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hastane İşletmeciliği Anabilim Dalı. İstanbul.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, (2020). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlıkta Kalite Ve Akreditasyon Daire Başkanlığı, Sağlıkta Kalite Standartları-Hastane, Tam Pozitif Reklamcılık /Matbaa, Ankara. Taş, Y., Akpınar, A. T., İşçi, E. (2013). Kalite Yönetim Sistemi İle Hasta Güvenliği Kültürü İlişkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Üniversite Hastanesi Örneği. 7. Ulusal Sağlık Ve Hastane İdaresi Kongresi.
• Torun, N., Dinçer, M., Öztaş, D., Demir, P.,Sanisoğlu, S. Y. (2018). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Hasta Güvenliği Kültürüne İlişkin Tutum Ölçeği'ninTürkçe'ye Uyarlanması. Journal Of ContemporaryMedicine. 8(2):0-0.
• Tunçer, G. (2016). Bebek Dostu Kadın Doğum Ve Çocuk Hastanelerinde Çalışan Hekim, Hemşire Ve Ebelerin Hasta Güvenliği Tutumlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İ Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı Hemşirelikte Yönetim Programı. İstanbul.
• Yalçın, Ş., Acar, A. (2010). Avrupa Birliği Ülkelerinde Hasta Güvenliği ve Güvenli Hastane İlişkisi. II. Uluslararası Sağlıkta Performans veKalite Kongresi Bildiriler Kitabı. Ed. Harun Kırılmaz, 789, Baydan Ofset, 12-26.
• Yayla, E.N. (2018). Hekimlerin Profesyonalizm Anlayışının Tıbbi Hatalarda Tutum Üzerine Etkisinin Belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sağlık Kurumları İşletmeciliği Anabilim Dalı. Sivas.
• World HealthOrganization. (2004). World AllianceForPatientSafetyForwardProgramme 2005.
• World HealthOrganization. (2017). PatientSafety: MakingHealthCare Safer. Geneva: World HealthOrganization; Licence: CcBy-Nc-Sa 3.0 Igo.
• World HealthOrganization. (2017a). MedicationWithoutHarm - Global PatientSafety Challenge On MedicationSafety. Geneva: World HealthOrganization, Licence: Ccby-Nc-Sa3.0IGO.