The Evolution of Cultural Policies in Turkey: A Case Study of the Istanbul Foundation for Culture and Arts (IKSV)

Year 2025, Issue: 19, 711 - 744, 30.09.2025

Gülistan Elmacıoğlu

https://doi.org/10.47994/usbad.1707783

Abstract

Since the foundation of the Republic, cultural policies in Turkey have served the nation-building process through educational policies; in later periods, they have undergone transformation due to political polarization, globalization, privatization, civilianization, localization, digitalization, and the European Union integration process. In this context, key issues of cultural policies include cultural rights, cultural diversity, cultural heritage, cultural democracy, creative industries, art education, localization, the financial, administrative, and legal regulation of the cultural field, as well as equal, fair, and free participation in cultural life. Within this framework, cultural policies address a range of key issues, including cultural rights, cultural diversity, heritage preservation, cultural democracy, the development of creative industries, art education, localization, and the financial, administrative, and legal governance of the cultural sector, alongside ensuring equal, fair, and unrestricted access to cultural life. This study analyzes IKSV’s contributions through document analysis, focusing on its initiatives that serve as a guide for cultural professionals, artists, public institutions, the creative sector, cultural management experts, all users of the cultural field, and civil society organizations operating in the cultural sphere.

Keywords

Cultural Rights , Cultural democracy , Cultural policy , Cultural management , İKSV.

Türkiye’de Kültür Politikaları Gelişimi: İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) Özelinde Bir Değerlendirme

Abstract

Türkiye’de kültür politikaları Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren eğitim politikaları aracılığıyla ulus inşa sürecine hizmet etmiş; sonraki dönemlerde siyasal kutuplaşma, küreselleşme, özelleştirmeler, sivilleşme, yerelleşme, dijitalleşme ve Avrupa Birliği entegrasyon süreciyle birlikte dönüşüm geçirmiştir. Bu çerçevede kültürel haklar, kültürel çeşitlilik, kültürel miras, kültürel demokrasi, yaratıcı endüstriler, sanat eğitimi, yerelleşme, kültürel alanın mali, idari ve yasal düzenlenmesi ve kültürel yaşama eşit, adil ve özgür katılım kültür politikalarının temel konuları arasında yer almaktadır. Bu bağlamda İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), kültür politikası oluşumunda düzenlediği uluslararası festivaller, kültür politikası raporları ve politika metinleriyle demokratik kültür politikalarına katkı sunan önemli bir sivil toplum aktörüdür. Bu çalışma, kültür profesyonellerine, sanatçılara, kamu kurumlarına, yaratıcı sektöre, kültür yönetimi uzmanlarına, kültürel alanın bütün kullanıcılarına ve kültürel alanda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına kültür politikalarının oluşturulmasında rehberlik edecek nitelikte çalışmalara imza atmış olan İKSV’nin katkılarını doküman analizi yoluyla çözümlemektedir. Çözümleme kültür politikasının alt başlıkları olan “kültüre erişim ve katılım hakkı, kültürel mirasın korunması, kültürel alanın yapısal düzenlenmesi, yerelleşme, kalkınma stratejilerinin/yaratıcı ekonominin bir unsuru olarak kültür, sanat eğitimi ve kültürel çeşitliliğin ve ifadelerin korunması ve geliştirilmesi” temaları çerçevesinde değerlendirilerek, demokratik kültür politikası oluşturulmasına katkıları açıklanmıştır.

Keywords

Kültürel haklar , Kültürel demokrasi , Kültür politikası , Kültür Yönetimi , İKSV

Ethical Statement

Bulunmamaktadır.

Supporting Institution

Bulunmamaktadır.

Thanks

Bulunmamaktadır.

References

• Ada, S. (2009). Bir yeni kültür politikası için. In S. Ada & A. İnce (Eds.), Türkiye’de kültür politikalarına giriş (pp. 81–110). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ada, S. (Ed.). (2011). Sivil toplum gözüyle Türkiye kültür politikası raporu: Konferans konuşmaları (25–26 Mart 2011) ve özet rapor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ada, S., & Aksoy, A. (2011). Sonuç ve öneriler. In S. Ada (Ed.), Sivil toplum gözüyle Türkiye kültür politikası raporu: Konferans konuşmaları (25–26 Mart 2011) ve özet rapor (pp. 133–139). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ada, S., & İnce, A. (Eds.). (2009). Türkiye’de kültür politikalarına giriş. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Aksoy, A. (2011). İstanbul. In S. Ada (Ed.), Sivil toplum gözüyle Türkiye kültür politikası raporu: Konferans konuşmaları (25–26 Mart 2011) ve özet rapor (pp. 123–132). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40.
• Čopič, V., & Srakar, A. (2012). Cultural governance: A literature review (EENC Paper). European Expert Network on Culture. https://era.gov.kh/eraasset/uploads/2020/01/Cultural-Governance-A-Literature-Review_GOOD.pdf
• Corbin, J., & Strauss, A. (2015). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (4th ed.). Sage Publications.
• Çavuşoğlu, N. (2001). Uluslararası insan haklarında azınlık hakları. Su Yayınları.
• Dietachmair, P. (2009). Dönüşüm için kültürel kapasite. In S. Ada & A. İnce (Eds.), Türkiye’de kültür politikalarına giriş (pp. 203–218). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Güven Öztürk, Z., Özpınar, C., Alkan, H., Pekol, B., Arıduru, E., & Tosun, C. (2009). Kültür politikaları ile ilişkili kanunlar ve bazılarının içerikleri. In S. Ada & A. İnce (Eds.), Türkiye’de kültür politikalarına giriş (pp. 247–253). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• İKSV. (2025, April 11). Politika metinleri. https://www.iksv.org/tr/kultur-politikalari-calismalari/politika-metinleri
• İKSV. (2025, April 13). Raporlar. https://www.iksv.org/tr/kultur-politikalari-calismalari/raporlar
• İKSV. (2025, April 13). Etkinlikler. https://www.iksv.org/tr/kultur-politikalari-calismalari/etkinlikler
• İnce, A., Öncü, A., & Ada, S. (2011). Günümüz Türkiye’sinde kültür politikaları: Giriş ve genel bakış. In S. Ada (Ed.), Sivil toplum gözüyle Türkiye kültür politikası raporu (pp. 45–53). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Karaca, B. (2024). Ulusal çerçeve ve kültür politikaların huzursuzluğu. Mülkiye Dergisi, (1), 157–168.
• Katoğlu, M. (2009). Cumhuriyet döneminde yüksek kültürün kamu hizmeti olarak kurumlaşması. In S. Ada & A. İnce (Eds.), Türkiye’de kültür politikalarına giriş (pp. 25–80). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kavala, O. (2009). Neden kültür politikaları. In S. Ada & A. İnce (Eds.), Türkiye’de kültür politikalarına giriş (pp. 199–202). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kılıç, A. (2024). Siyasal iktidar ve kültürün yeniden inşası: Türkiye’de festivalin dönüş(üm)ü. Mülkiye Dergisi, (1), 105–144.
• Kutlu Ünsal Zeren & Aksoy, A. (2011). Kültürel haklar, kültürel çeşitlilik ve katılımcı kültür politikaları. In S. Ada (Ed.), Sivil toplum gözüyle Türkiye kültür politikası raporu (pp. 105–112). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kültür Politikaları ve Yönetimi Araştırma Merkezi. (2024, November 15). UNESCO 2005 kültürel ifadelerin çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi sözleşmesi Türkiye tarafından onaylandı. https://kpy.bilgi.edu.tr/tr/haber/unesco-2005-kulturel-ifadelerin-cesitliliginin-korunmasi-ve-gelistirilmesi-sozlesmesi-turkiye-tarafindan-onaylandi/1119
• Lewis, J., & Miller, T. (Eds.). (2008). Critical cultural policy studies: A reader. Blackwell Publishing.
• McGuigan, J. (2004). Rethinking cultural policy. McGraw-Hill Education.
• Miller, T., & Yúdice, G. (2002). Cultural policy. Sage Publications.
• Mulcahy, K. V. (2006). Cultural policy: Definitions and theoretical approaches. The Journal of Arts Management, Law, and Society, 35(4), 319–330. https://doi.org/10.3200/JAML.35.4.319-330 Oğuz, Ö. (2007). UNESCO, kültür ve Türkiye. Milli Folklor, (73), 5–11.
• Salı, J. B. (2018). İletişim araştırmalarında nitel yöntemler. In N. S. Sever & N. B. İspir (Eds.), İletişim araştırmaları (pp. 122–143). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Schuster, J. M. (2017). Informing cultural policy: The information and research infrastructure. Routledge.
• Seçkin, A. (2009). Türkiye’de ekonomi politikaların ekonomi politiği. In S. Ada & A. İnce (Eds.), Türkiye’de kültür politikalarına giriş (pp. 111–128). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Symonides, J. (1998). Cultural rights: A neglected category of human rights. International Social Science Journal, 50(158), 559–572.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (2025, March 10). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf Üstel, F. (2021). Kültür politikasına giriş: Kavramlar, modeller, tartışmalar. İletişim Yayınları.
• Üstel, F. (2024). Kültür politikası: Kısa bir değerlendirme. Mülkiye Dergisi, (1), 145–156.
• Williams, R. (2024). Anahtar sözcükler (S. Kılıç, Trans.). İletişim Yayınları.
• Birleşmiş Milletler. (n.d.). İnsan hakları evrensel bildirgesi. https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights
• Birleşmiş Milletler. (1992). Ulusal ya da etnik, dinsel ve dilsel azınlıklara mensup kişilerin haklarına ilişkin bildirge (Madde 2). https://www.ihd.org.tr/ulusal-ya-da-etn-dsel-ve-dsel-azinliklara-mensup-ker-haklari-bdges/
• Birleşmiş Milletler. (1966). Ekonomik, sosyal ve kültürel haklara ilişkin uluslararası sözleşme. https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/EkonomikSosyalKulturelHaklarSozlesmesi.pdf
• Birleşmiş Milletler. (1966). Medeni ve siyasi haklara ilişkin uluslararası sözleşme. https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/MedeniVeSiyasiHaklaraIliskinSozlesme.pdf
• İletişim Başkanlığı. (2024, March 15). Yeniden ibadete açılan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 3 yılda yaklaşık 21 milyon ziyaretçiyi ağırladı. https://www.iletisim.gov.tr