Göstergebilimsel Bir Çözümleme: Forsa Öyküsü

Year 2025, Issue: 19, 1052 - 1081, 30.09.2025

Ömer Şıhanlıoğlu

https://doi.org/10.47994/usbad.1759219

Abstract

Ömer SEYFETTİN’nin Forsa adlı öyküsünün yazınsal çerçevede göstergebilimsel çözümlemesinin yapıldığı bu çalışma, öykünün sadece bireyleri özgürleştirmekle kalmayıp, aynı zamanda öykü anlatımı yoluyla ulusal kimliği, inancı ve hafızayı yeniden inşa etmekle ilgili olduğunu göstermektedir. İlk bakışta öykünün yüzey yapısında esaret ve özgürlük ekseninde gelişme var gibi görünse de daha derin yapıda öykünün kimlik, umut ve sadakat ekseninde geliştiği ortaya çıkmaktadır. Ana karakter değişimlere uğradıkça, uzamsal ve zamansal unsurlar öykünün dramatik yapısını destekleyen önemli parçaları durumuna gelmiştir. Uzamsal boyutlar, ana karakterin sıkışmışlıktan özgürlüğe giden psikolojik yolculuğunu yansıtmaktadır, Öyküde zaman ise doğrusal olmayıp döngüsel veya bir rüya gibi, kırk yıllık bir bekleyişi sona erdiren bir “rüya zamanı” olarak bir kurgulanmıştır. Greimas'ın eyleyenler modelini kullanarak gerçekleştirilen bu göstergebilimsel çözümlemede, Kara Memiş özne olarak “özgürlük” nesnesine yönelirken gönderici olarak “vatan hasreti” öne çıkmaktadır. Yardımcılar (inanç, hayaller, Türk donanması) bu yolculuğu kolaylaştırırken, karşıtlar (yaşlılık, esaret, zaman) zorlaştırdığı ortaya çıkmaktadır. Bu sonuç da hem bireyleri hem de grupları etkileyen bir değişime yol açmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada Forsa’nın, uzam ve zamanın yazınsal öykülerde hem yüzeysel hem de derin anlam katmanlarında işlevsel olduğu ortaya koyulmuştur.

Keywords

Dilbilim , Göstergebilim , Göstergebilimsel Çözümleme , Eyleyenler Modeli

A Semiotical Analysis: The Story of Forsa

Abstract

This study, which conducts a semiotic analysis of Ömer Seyfettin's short story "Forsa" within a literary framework, demonstrates that the story not only liberates individuals but also reconstructs national identity, faith, and memory through storytelling. While the surface structure of the story appears at first glance to be a development along the axis of captivity and freedom, a deeper structure reveals that the story develops along the axis of identity, hope, and loyalty. As the main character undergoes transformations, spatial and temporal elements become crucial components supporting the story's dramatic structure. Spatial dimensions reflect the main character's psychological journey from entrapment to freedom. Time in the story is not linear but cyclical, or rather, like a dream, a "dream time" that ends a forty-year wait. In this semiotic analysis, conducted using Greimas's actant model, Kara Memiş turns to the object of "freedom" as the subject, while "homeland longing" emerges as the sender. While the facilitators (faith, dreams, the Turkish navy) facilitate this journey, the antagonists (old age, captivity, time) appear to complicate it. This outcome has led to a transformation affecting both individuals and groups. In conclusion, this
study demonstrates that Forsa, space, and time function in literary stories at both superficial and deep layers of meaning.

Keywords

Linguistics , Semiotics , Semiotic Analysis , Actant Model

References

• Barthes, R. (1970). Empire of signs. (R. Howard, Trans.) Hill and Wang. Original work published.
• Bertrand, D. (2000). Précis de sémiotique littéraire. Paris: Nathan. Greimas, A. J. & Courtés, J. (1983). Semiotics and Language: An Analytical Dictionary. Bloomington: Indiana University Press.
• Brown, M. (1981). The Pursuit of Signs: Semiotics, Literature, Deconstruction. Modern Language Quarterly, 42(2), 208-210.
• Chandler, D. (2014). 'Icons and indices assert nothing'. In Torkild Thellefsen and Bent Sørensen (eds) (2014)
• Charles S. Peirce in his own Words: 100 years of Semiotics, Communication and Cognition. Berlin: De Gruyter Mouton, pp. 131–6.
• Culler, J. (1981). Story and Discourse in the Analysis of Narrative. The Pursuit of Signs: Semiotics, Literature, Deconstruction, 169, 169-187.
• De Saussure, F. (2006). Writings in general linguistics. Oxford University Press.
• Floch, J. P. L., Escuyer, P., Baudin, E., Baudon, D., & Perlemuter, L. (1990). Blood glucose area under the curve: methodological aspects. Diabetes care, 13(2), 172-175.
• Fontanille, J. (2006). The semiotics of discourse (Vol. 62). Peter Lang.
• Greimas, A. J. (1987). On meaning: Selected writings in semiotic theory. (No Title).
• Groupe d’Entrevernes (1979). Analyse sémiotique des textes: Introduction, théorie et pratique. Lyon: Presses Universitaires de Lyon.
• Günay, V. D. (2007). Metin bilgisi, Multilingual Yayınevi.
• Krampen, M. (1987). Ferdinand de Saussure and the Development of Semiology. In Classics of semiotics (pp. 59-88). Boston, MA: Springer US.