Öz
Bu araştırmada
Bursa ilinde 11 ayrı branştaki maskülen spor ile uğraşan kadın sporcuların
maskülen branşları seçmelerinin sebeplerini araştırmak ve bu sporcuların
cinsiyet rollerinin yaptıkları spor branşına etkilerini incelemek
amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini maskülen spor branşlarıyla
ilgilenen 18-25 yaş arası 90 kadın sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada maskülen
spor branşlarıyla ilgilenen kadın sporculara Anket Formu ile birleştirilmiş BEM
Cinsiyet Rolü Envanteri uygulanmıştır. Araştırmada toplanan veriler SPSS 18.0
programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde OneWayAnova (Tek
Yönlü Varyans) ve Crosstabs (Ki Kare) testi kullanılmıştır. Anket sorularında
yaş durumu ve yaptığınız spor branşını seçme nedeni, değişkenlerine göre
dağılım durumunda Crosstabs (Ki Kare) testi sonuçlarında, 14-17 yaş grubu
toplam katılım sayısı 44 kişidir. Bem Cinsiyet Rolünün katılımcıların
“Ailenizde sporla uğraşan var mı?” değişkeni OneWayAnova testi sonuçlarına göre
ailede spor yapan kişilerin cinsiyet rolleri bakımından karşılaştırıldığında
erkeksi cinsiyet rolü grubunda anlamlı bir fark görülmektedir. Katılımcıların
“Spora başlamanızda kimler etkili oldu” değişkenine göre BEM Cinsiyet Rolü
Puanı katılımcıların spora başlamasında etkili olan kişilerin cinsiyet rolleri
üzerinde etkileri karşılaştırıldığında erkeksi grubunda anlamlı bir fark olduğu
görülmektedir. Nitekim spor branşlarının erkeksi ve kadınsı olarak algılanması,
sporda var olan fiziksel aktiviteler kadar, o sporlara katılan kişinin
cinsiyetinden de etkilenir Sonuç olarak erkeklerin yoğunlukta olduğu spor
dallarında kadın sporcular, kadınların yoğunlukta olduğu spor dallarında erkek
sporcular toplumun zihinsel dönüşümüne aracılık edebilecek roldedirler.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alibaz, A., Gündüz, N., ve Şentuna, M. (2006). Türkiye’de üst düzey taekwondo, karate ve kick-boks sporcularının bu spor branşına yönelmelerine teşvik eden unsurlar, yapma nedenleri ve geleceğe yönelik beklentileri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 91. Aşçı, F.H., Kirazcı, S. ve Koca, C. (2004). Takım ve bireysel sporlarla uğraşan kadın ve erkek sporcuların ve sporcu olmayanların toplumsal cinsiyet rol eğilimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, IX(2004)2, 3-10.
- Çetin, B. (2009). Feminen ve maskülen spor yapan kadınlarda fiziksel benlik algısı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Mersin.
- Direk, Z. (2014). Cinsiyetli olmak. 4. Baskı, ss. 86-90, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Dökmen, Z. (2004). Toplumsal Cinsiyet. ss.100-180, Ankara: Sistem Yayıncılık.
- Göktaş, Z.(1994). Farklı sosyo-ekonomik yapıdaki ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin spora katılımına etki eden faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
- Göktepe, M. (2008). Türkiye’deki bayan futbolcuların sosyo-ekonomik durumları ve futbol branşına yönelme nedenleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara.
- Kavuncu, A.N. (1987). BEM Cinsiyet rolü envanterinin Türk toplumuna uyarlaması. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Koca, C., Asci, H. ve Kirazci, S. (2005). Gender role orientation of athletes and nonathletes in a patriarchal society. Woman in Sport And Physical Activity Journal, 14(1), 86-94.
- Koca, C. (Editör). (2016). Sporun toplumsal cinsiyet halleri. 1. Baskı, ss. 20-60, Ankara: Spor Yayınevi.
- Kuzucu Çetin, B. (2009). Feminen ve maskülen spor yapan kadınlarda fiziksel benlik algısı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Mersin.
- Şirvanlı-Özan, D., ve Bayraktar, R. (1993). Annenin çalışma durumunun çocuğun cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıp yargılarının gelişim üzerindeki rolü, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi bilimsel çalışmaları, ss.65-76, Ankara: Meteksan.
- Türkmen, M. (2012), Siyasal Toplumsallaşma Aracı Olarak Beden Eğitimim ve Spor; İşçi Sporları ve Türkiye’deki Etkileri (1923-1938). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Whitehed, S.H., Biddle, J.H., O’donovan, T.M. andNevill, M.E. (2006). Social Psychological and Physical Environmental Factors in Groups Differing by Levels of Physical Activity: A Study of Scottish Adolescent Girls. Pediatric Exercise Science, 18, 2, 226-239. Yetim, A.A. (2006), Sosyoloji ve Spor, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Yıldız, G.H. (2006). Ortaöğretim Kurumları Spor Alanında Okuyan Öğrencilerin Spora Başlama ve Bu Alanı Seçme Nedenleri İle Beklentileri (Ankara İli Örneği). (Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı. Ankara.
Öz
The aim of this study was to investigate the reasons of female athletes
in masculine sports in Bursa and to investigate the effects of gender roles on
sports branches. The universe of the study consists of 90 female athletes
between 18-25 years of age who are interested in masculine sports branches. In
the research, female athletes interested in masculine sports branches were
applied BEM Gender Role Inventory combined with the questionnaire. Data
collected in the study were analyzed using SPSS 18.0 program. One-way ANOVA and
Crosstabs test were used to analyze the data. Age Reason in the survey
questions and the reason for choosing the sport branch? In the Crosstabs
(Chi-Square) test results, the total number of participants in the 14-17 age
group is 44. According to the One Way Anova test results of the Bem Gender
Role, the participants of the Gender Role play a significant difference in the
masculine gender role group. According to the participants who were effective
in getting started with sports gender, BEM Gender Role Score was found to be a
significant difference in the masculine group when the effects of the participants
on the gender roles were compared. As a matter of fact, the perception of
sports branches as masculine and feminine is affected by the physical
activities of the sport as well as the gender of the person participating in
those sports.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alibaz, A., Gündüz, N., ve Şentuna, M. (2006). Türkiye’de üst düzey taekwondo, karate ve kick-boks sporcularının bu spor branşına yönelmelerine teşvik eden unsurlar, yapma nedenleri ve geleceğe yönelik beklentileri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 91. Aşçı, F.H., Kirazcı, S. ve Koca, C. (2004). Takım ve bireysel sporlarla uğraşan kadın ve erkek sporcuların ve sporcu olmayanların toplumsal cinsiyet rol eğilimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, IX(2004)2, 3-10.
- Çetin, B. (2009). Feminen ve maskülen spor yapan kadınlarda fiziksel benlik algısı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Mersin.
- Direk, Z. (2014). Cinsiyetli olmak. 4. Baskı, ss. 86-90, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Dökmen, Z. (2004). Toplumsal Cinsiyet. ss.100-180, Ankara: Sistem Yayıncılık.
- Göktaş, Z.(1994). Farklı sosyo-ekonomik yapıdaki ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin spora katılımına etki eden faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
- Göktepe, M. (2008). Türkiye’deki bayan futbolcuların sosyo-ekonomik durumları ve futbol branşına yönelme nedenleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara.
- Kavuncu, A.N. (1987). BEM Cinsiyet rolü envanterinin Türk toplumuna uyarlaması. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Koca, C., Asci, H. ve Kirazci, S. (2005). Gender role orientation of athletes and nonathletes in a patriarchal society. Woman in Sport And Physical Activity Journal, 14(1), 86-94.
- Koca, C. (Editör). (2016). Sporun toplumsal cinsiyet halleri. 1. Baskı, ss. 20-60, Ankara: Spor Yayınevi.
- Kuzucu Çetin, B. (2009). Feminen ve maskülen spor yapan kadınlarda fiziksel benlik algısı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Mersin.
- Şirvanlı-Özan, D., ve Bayraktar, R. (1993). Annenin çalışma durumunun çocuğun cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıp yargılarının gelişim üzerindeki rolü, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi bilimsel çalışmaları, ss.65-76, Ankara: Meteksan.
- Türkmen, M. (2012), Siyasal Toplumsallaşma Aracı Olarak Beden Eğitimim ve Spor; İşçi Sporları ve Türkiye’deki Etkileri (1923-1938). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Whitehed, S.H., Biddle, J.H., O’donovan, T.M. andNevill, M.E. (2006). Social Psychological and Physical Environmental Factors in Groups Differing by Levels of Physical Activity: A Study of Scottish Adolescent Girls. Pediatric Exercise Science, 18, 2, 226-239. Yetim, A.A. (2006), Sosyoloji ve Spor, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Yıldız, G.H. (2006). Ortaöğretim Kurumları Spor Alanında Okuyan Öğrencilerin Spora Başlama ve Bu Alanı Seçme Nedenleri İle Beklentileri (Ankara İli Örneği). (Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı. Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor Hekimliği |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 3 Sayı: 1 |
