Görme Engelli Kadınlarda Sportif Rekreasyon Etkinliklere Katılımın Yaşam Kalitelerine Yansımalarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 15, 30.06.2024

Leyla Yıldırım Yiğit , Zühal Kılınç

https://doi.org/10.30769/usbd.1454319

Öz

Bu araştırma görme engelli kadınların katılım gösterdikleri spor ve rekreasyon etkinliklerinin yaşam kaliteleri üzerindeki etkilerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu hedefe ulaşmak için, nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Nitel araştırma olarak yapılan araştırmada “fenomenoloji” yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışma grubu için bu araştırmada, “amaçlı örnekleme” yöntemi seçilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini, 18 yaşın üzerindeki ve aktif olarak sportif rekreasyon etkinliklere katılım sağlayan görme engelli tüm kadınlar oluştururken; çalışma grubunu Batman, Diyarbakır, Kayseri, Bayburt, İstanbul, Aksaray, Ankara, Denizli ve Samsun illerinde yaşayan toplamda 28 görme engelli kadın oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, betimsel ve içerik analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcılarla gerçekleştirilen görüşmelerin analizi sonucunda, dört temel tema belirlenmiştir. Bunlar; 1) psikolojik sağlık, 2) fiziksel sağlık 3) sosyal ilişkiler, 4) çevresel şartlar temalarıdır. Bu dört temel tema ve alt temaları çerçevesinde, spor ve rekreasyon etkinliklerinin görme engelli kadınların yaşam kalitelerine olan etkileri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam kalitesi, Görme engelli kadınlar, Sportif rekreasyon

Examining The Impact of Participation in Recreational Sports Activities on The Quality of Life of Visually Impaired Women

Öz

This research aims to investigate how participation in sports and recreational activities among visually impaired women impacts their quality of life. Qualitative research method was preferred to achieve this goal. In this qualitative study, the phenomenological approach was utilized. Purposeful sampling method was chosen for the study group. The study population consisted of visually impaired women over the age of 18 who actively participated in sports and recreational activities, while the study group consisted of a total of 28 visually impaired women living in Batman, Diyarbakır, Kayseri, Bayburt, Istanbul, Aksaray, Ankara, Denizli and Samsun provinces. The data of the research were analyzed using descriptive and content analysis methods. As a result of the analysis of interviews conducted with the participants, four main themes were identified: 1) psychological health, 2) physical health, 3) social relationships, and 4) environmental conditions. Within these four main themes and their sub-themes, the effects of sports and recreational activities on the quality of life for visually impaired women were determined.

Anahtar Kelimeler

Quality of life, Visually impaired women, Sportive recreation

Kaynakça

• Arık, A., Numanoğlu, E., ve Erden, Z., (2016), Atıcılık sporunun bedensel engelli ve sağlıklı sporcularda yaşam kalitesi üzerine etkilerinin incelenmesi. 1.Engellilik Araştırmaları Kongresinde sunulan bildiri, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 12-14.
• Arslan, Y., Şahin, H. M., Gülnar, U., Şahbudak, M. (2014). Görme engellilerin toplumsal hayatta yaşadıkları zorluklar (Batman Merkez Örneği). Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Brown, R. I., Brown, I. (2005). The application of quality of life. Journal of Intellectual Disability Research, 49(10), 718-727.
• Çoban, A. İ. (2008). Engellilere yönelik hizmetlerin sunumunda yaşam kalitesi yaklaşımının önemi. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, (1), 47-58.
• Dalbudak, İ. (2019). 18- 20 Yaş arası spor yapan ve yapmayan B2 ve B3 görme engelli bireylerin duygusal zekâ ve saldırganlık düzeyleri bakımından incelenmesi, Doktora tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Demir, R., Tanhan, A., Çiçek, İ., Yerlikaya, İ., Kurt, S. Ç., ve Ünverdi, B. (2021). Yaşam kalitesinin yordayıcıları olarak psikolojik iyi oluş ve yaşam doyumu. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 192-206.
• Donaldson, S. J., & Ronan, K. R. (2006). The effects of sports participation on young adolescents' emotional well-being. Adolescence, (41), 162.
• Dunn, D. (2014). The social psychology of disability. Oxford University Press, 8-12.
• Dükkancı, Y. (2008). Çocuklarda fiziksel aktivite ve sağlık ilişkili fiziksel uygunluk özelliklerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Ejiakor, I., Achigbu, E., Onyia, O., Edema, O., & Florence, U. N. (2019). Impact of visual impairment and blindness on quality of life of patients in Owerri, Imo State, Nigeria. Middle East African Journal of Ophthalmology, 26(3), 127.
• Elsman, E. B. M., van Rens, G. H. M. B., & van Nispen, R. M. A. (2017). Impact of visual impairment on the lives of young adults in the Netherlands: a concept-mapping approach. Disability and Rehabilitation, 39(26), 2607-2618.
• Erbaş, Ü., Gümüş, H., Talaghir, L. G. (2021). Leisure and recreation activities for disabled people. International Journal of Disabilities Sports and Health Sciences, 4(1), 1-7.
• Finkova, D., Joklikova, H., Ludikova, L., Majerova, H. (2014). Information and the quality of life of visually impaired individuals. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 1099-1105.
• Gulam, A. (2016). Recreation–need and importance in modern society. International Journal of Physiology, Nutrition and Physical Education, 1(2), 157-160.
• Hesapçıoğlu, S. T., Tural, M. K., Kandil, S. (2014). Quality of life and self-esteem in children with chronic tic disorder, Turkish Archives of Pediatrics/Türk Pediatri Arşivi, 49(4), 323.
• İlhan, E. L. (2018). Zihinsel yetersizliği çocuklar için beden eğitimi ve sporun önemi, Pusula Spor, Aylık Bilimsel Spor Dergisi, 1(7), 61.
• Jaganjac, A., Hadžiomerović, A. M., Katana, B., Trtak, N., Kaljić, E., Konjo, H., Redžović, A. (2020). Daily activities of employed persons with visual impairment. Journal of Health Sciences, 10(2), 157-169.
• Kamelska, A. M., & Mazurek, K. (2015). The assessment of the quality of life in visually impaired people with different level of physical activity. Physical Culture and Sport. Studies and Research, 67(1), 31-41.
• Kumcağız, H., & Çayir, G. A. (2018). Sporun, fiziksel engelli bireylerin yaşam kalitesi üzerine etkisine ilişkin görüşler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 654-669.
• Moghadam, Z. B., Ghiyasvandian, S., Shahbazzadegan, S., & Shamshiri, M. (2017). Parenting experiences of mothers who are blind in Iran: A hermeneutic phenomenological study, Journal of Visual Impairment & Blindness, 111(2), 113-122.
• Paravlic, A., Aleksandrovic, M., Zivkovic, D., Radovanovic, D., Madic, D., Djordjevic, S., & Konicanin, A. (2016). The effects of exercise programs on visually impaired children: A systematic review study. Facta Universitatis, Series: Physical Education and Sport, 193-201.
• Pissaloux, E. E., Velázquez, R., & Maingreaud, F. (2017). A new framework for cognitive mobility of visually impaired users in using tactile device. IEEE Transactions on Human-Machine Systems, 47(6), 1040-1051.
• Ramazanoğlu, F., Altungül, O., & Özer, A. (2004). Sportif açıdan rekreasyon etkinliklerinin değerlendirmesi. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 3(1), 199-202.
• Rebouças, C. B. D. A., Araújo, M. M. D., Braga, F. C., Fernandes, G. T., & Costa, S. C. (2016). Evaluation of quality of life of visually impaired. Revista Brasileira de Enfermagem, 69, 72-78.
• Rėklaitienė, D., Požėrienė, J., & Ostasevičienė, V. (2016). The accessibility for people with disabilities-new challenge and possibilities for fitness and recreation services development. Transformations in Business & Economics, 15, 699-708.
• Rosenberg, E. A., & Sperazza, L. C. (2008). The visually impaired patient. American Family Physician, 77(10), 1431-1436.
• Şirinkan, A., Şirinkan, S., ve Çalışkan E. (2007). Engellilerde beden eğitini ve spor dersinin öğrenci bakış açısıyla değerlendirilmesi. IX. Uluslararası Akdeniz Spor Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, 7-9.
• Tefera, B., Van Engen, M., Van der Klink, J., Schippers, A. (2017). The grace of motherhood: disabled women contending with societal denial of intimacy, pregnancy, and motherhood in Ethiopia, Disability & Society, 32, 1510-1533.
• Uzun, F. (2019). Rekreasyon faaliyetlerinin engellilerde yeri ve önemi (Down sendromu üzerine nitel çalışma). Batman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Ünal, B. (2018). The development of disability pride through challenging ınternalized ıdealist and ableist norms in Turkish society: A grounded theory. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Ünal, E. & İlhan E. L. (2020). Yaşam kalitesi ve spor: görme engelli bir sporcunun görüşleri doğrultusunda nitel bir araştırma. 18. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Antalya, Türkiye, 8-11.
• Xiong, Y., & Liu, X. (2023). Visually impaired women on the move: the intersection of gender and disability in China. Disability & Society, 38(8), 1327-1346.
• Zajadacz, A., & Lubarska, A. (2020). Sensory gardens as places for outdoor recreation adapted to the needs of people with visual impairments. Studia Periegetica, 30, 25-43.