Türkiye’de Sosyobilimsel Konular ile İlgili Çalışmalara Yönelik Bir Doküman Analizi

Year 2022, Volume: 2 Issue: 1, 33 - 48, 30.06.2022

Nesrullah Alkar Burcu Şenler

Abstract

Son yıllarda sosyobilimsel konuların öneminin vurgulanmasıyla birlikte Türkiye’de bu konular üzerine yapılan araştırmalarda artış olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de sosyobilimsel konulara yönelik 2013-2021 yılları arasında yayınlanmış Türkçe makaleleri değerlendirmektedir. Yapılan bu değerlendirme doğrultusunda sosyobilimsel konular hakkında yapılan çalışmaların belirli özellikleri bakımından bütüncül bir bakış açısının sunulması hedeflenmiştir. İlgili makalelerin incelenmesi doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiş ve belirlenen ölçütlere göre tespit edilmiş toplam 65 makale; “araştırmanın yılı, yayınlandığı dergi, araştırmanın amacı, araştırma yöntemi, araştırmanın deseni, araştırmanın örneklemi, örneklem büyüklüğü ve veri toplama araçları” açısından ele alınarak bir doküman analizi yapılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre; en çok çalışmanın 2020 yılında ve en az çalışmanın ise 2013 ve 2015 yıllarında yapıldığı belirlenmiştir. Genel olarak bakıldığında ise sosyobilimsel konulara yönelik tutum, argümantasyon becerisi, görüş ve eğilim belirlenmesi amaçlanmıştır. İzlenen araştırma yöntemi olarak en çok nicel araştırma ve en az karma yöntemli araştırmanın yapıldığı saptanmıştır. Çalışmaların örneklem gruplarına bakıldığında en fazla öğretmen adayları ve ortaokul öğrencileri ile çalışılmıştır. Veri toplama araçlarından en çok ölçek, görüşme formu ve anket en az ise betimsel analiz formu, kelime ilişkilendirme testi, problem çözme ve değer envanteri kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların ileride yapılacak sosyobilimsel konulara yönelik araştırmalara kaynak olacağı ve bu doğrultuda önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Sosyobilimsel konular, doküman analizi, makale

References

• Aydın, E. & Kılıç Mocan, D. (2019). Türkiye’de dünden bugüne sosyobilimsel konular: bir doküman analizi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(2), 184-197. https://doi.org/10.35346/aod.638332 Çakır Yıldırım, B. & Öztürk N. (2021). Bilimsel okuryazarlık. K. Bilican & B. Şenler (Ed.) İlkokulda fen öğretimi içinde (ss. 1-16). Vizetek Yayıncılık Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş Üçüncü Baskı, s. 76- 112). Celepler Matbaacılık. Eastwood J. L., Sadler T. D., Zeidler D. L., Lewis A., Amiri L. & Applebaum S. (2012) Contextualizing nature of science instruction in socioscientific issues, International Journal of Science Education, 34(15), 2289-2315. Karışan D. (2021). Sosyobilimsel konular ve öğretimi. K. Bilican & B. Şenler (Ed.) İlkokulda fen öğretimi içinde (ss. 71-83). Vizetek Yayıncılık