SOSYAL MEDYADA ÇOCUĞUN KİŞİLİK HAKKI İHLALİNE KARŞI ÇOCUĞUN UNUTULMA HAKKI

Year 2022, Van YYÜ 40. Yıl Özel Sayısı, 56 - 77, 24.07.2022

Gaye Tuğ Levent

https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1114692

Abstract

Çocukların tam ehliyetsiz oldukları dönem de dahil olmak üzere ses, resim ve görüntülerinin, çoğunlukla ebeveynleri tarafından sosyal medyada paylaşılması, çocuklar için dijital ortamda silinmez bir ayak izi oluşturmaktadır. Sanal ortamda beğeni, yorum ve değerlendirmelere maruz kalan çocuğun gelişimi olumsuz yönde etkilenmektedir. Sosyal medya üzerinden çocukla ilgili paylaşım yapılması, çocuğun özel hayatının, onur ve saygınlığının, kişisel verilerinin korunması hakkının ihlaline neden olmaktadır. Bu hakların dayanağını oluşturan unutulma hakkı, çocuğun da sahip olduğu ve talep edebildiği bir hak olup, hukuk sistemimizde ayrı ve özel bir yasal düzenleme içerisinde yer almamaktadır. Ancak hem Anayasamızda hem de yasal mevzuatımızda unutulma hakkı ile aynı amaç ve dayanağa sahip düzenlemeler bulunmaktadır. Çocuğun unutulma hakkını kullanması, sosyal medyada çocuğa yönelik hak ihlallerinde, ihlale neden olan paylaşımın silinmesini veya internet sayfasından kaldırılmasını sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında, çocuğun unutulma hakkını yasal mevzuat çerçevesinde ne şekilde kullanabileceği ve bu konuda çözüm önerileri geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Keywords

unutulma hakkı, kişilik hakkı, çocuk, sosyal medya, kişisel veri

THE RIGHT OF THE CHILD TO BE FORGOTTEN AGAINST THE VIOLATION OF THE CHILD'S PERSONALITY RIGHT ON SOCIAL MEDIA

Abstract

The sharing of sounds, pictures and images of children, mostly by their parents, on social media, including the period when children are incapable, creates an indelible footprint in the digital environment for children. The development of the child who is exposed to likes, comments and evaluations in the virtual environment is negatively affected. Sharing about the child on social media causes a violation of the child's privacy, dignity and dignity, and the right to protect their personal data. The right to be forgotten, which forms the basis of these rights, is a right that the child also has and can demand, and is not included in a separate and special legal regulation as a concept. However, there are regulations that have the same purpose and basis as the right to be forgotten, both in our Constitution and in our legal legislation. The child's exercise of the right to be forgotten ensures that the sharing that causes the violation is deleted or removed from the internet page, in case of violations of rights against the child in social media. Within the scope of this study, it is aimed to find out how the child can use his right to be forgotten within the framework of legal legislation and to develop solutions in this regard.

Keywords

Right to be forgotten, right to personality, child, social media, personal data

References

• Akdi, M., (2016). Ana-Babanın Çocuğun Fotoğraf Ve Görüntülerinin Sosyal Medyada Yayınlamasından Doğan Sorumluluğu, Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, S. 22, C. 3.
• Akgül, A., (2016). Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: ‘Unutulma Hakkı’ve AB Adalet Divanı’nın ‘Google Kararı’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 116. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2015-116-1440
• Çimke, S. & Yıldırım Gürkan, D. & Polat, S., (2018). Sosyal Medyada Çocuk Hakkı İhlali: Sharenting, Güncel Pediatri, S. 16, C. 2. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/518497
• Dursun, C., (2019). Ebeveynlerin Çocuklarını Sosyal Medyada Teşhiri: Çocuk Hakları Bağlamında Bir Değerlendirme, Çocuk ve Medeniyet Dergisi, S. 2. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1335778
• Elmalıca, H., (2016). Bilişim Çağının Ortaya Çıkardığı Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Unutulma Hakkı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 4.
• Gülener, S., (2012). Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak ‘Unutulma Hakkı’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 102. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-102-1218
• Gültekin, E., (2018). Çocuğun Kişilik Hakkının Ana-Baba Tarafından Sosyal Medya Aracılığıyla İhlalinin Hukuki Görünümü, Çocuk ve Medeniyet Dergisi, S. 1. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1335732
• Güngör, A., (2021). Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlali ve Çocuk İstismarı: Instagram Anneleri, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, S. 54. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1432167
• Kelly, M. J. & Satola, D., (2017). The Right To Be Forgotten, University of Illinois Law Rewiew, S. 1. https://www.researchgate.net/publication/315805912_The_right_to_be_forgotten
• Nalbantoğlu, S., (2018). Bir Temel Hak Olarak Unutulma hakkı, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 34. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/980809
• Ocak, A., (2018). Hakları Dengelemek: Unutulma Hakkı İfade Özgürlüğüne Karşı, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 33. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/980892
• Özcan Büyüktanır, B. G., (2019). Çocuğun Kişilik Hakkı ve Çocuğun Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Fiillere Karşı Korunması, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Peschke, L., (2015). ’The Web Never Forgets!’: Aspects Of The Rıght To Be Forgotten, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIX, S. 1. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/789099
• Teziç, E., (2017). Anayasa Hukuku, 21. Bası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Uçak, M., (2021), Kişisel Verilerin Hukuka Uygun İşlenmesinde Çocuğun Rızası, Kişisel Verileri Koruma Dergisi, C. 3, S. 1. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1397697
• Uzun, S., (2020). Velayet Hakkı Bağlamında Çocuğun Görüntüsünün Sosyal Medyada Paylaşılması ve Ortaya Çıkabilecek Hukuki Meseleler, Hümanist Büro e-kütüphane, https://humanistburo.org/tr/e-kutuphane/
• Yavuz, C., (2020). İnternetteki Arama Sonuçlarından Kişisel Verilerin Kaldırılması Unutulma Hakkı, 3. Bası, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yavuz, C., (2020). Sosyal Medya Ebeveynliği ve Çocukların Unutulma Hakkı, İzmir Barosu Dergisi, C. 85, S. 1.
• Yenice Ceylan, Ö., (2021). Unutulma Hakkının Basın Özgürlüğü Karşısındaki Konumu, Kişisel Verileri Koruma Dergisi, C. 3, S. 2. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2056433
• “Çocuklar için Dijital Medyada Yeni Bir Evre: 13 yaş”, İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi, https://dijitalmedyavecocuk.bilgi.edu.tr/2019/11/25/cocuklar-icin-dijital-medyada-yeni-bir-evre-13-yas (Erişim Tarihi: 03.04.2022)
• Erişim Sağlayıcıları Birliği, https://www.esb.org.tr/s-s-s/ (12.01.2022)
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu, “Unutulma Hakkı (Unutulma Hakkının Arama Motorları Özelinde Değerlendirilmesi)”, KVKK Yayınları No: 34, Ankara, 2021.
• https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/11b6fd99-d42a-45b1-a009-21f2d36ded21.pdf (20.02.2022)
• Recital 38 EU GDPR, https://www.privacy-regulation.eu/en/recital-38-GDPR.htm (Erişim Tarihi: 09.12.2021)