ABD İNSANİ ASKERİ MÜDAHALELERİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER

Year 2017, Volume: 5 Issue: 1, 71 - 95, 20.07.2017

Gül Tuba Dağcı Osman Diler

https://doi.org/10.16954/yalovabaccd.329893

Abstract

Özet

Kendi
vatandaşlarının bir kısmı ve bazı yöneticileri için, dünyanın takdir etmesi gereken
işler yapan bir devlet olarak algılanan ABD, sınırları dışındaki insanların
büyük çoğunluğu tarafından, kendi ulusal çıkarlarını kollamak amacıyla kimi
zaman insani nedenleri gerekçe göstererek diğer devletlere saldıran yayılmacı
bir güç olarak değerlendirilmektedir. ABD liderliğinde yapılan askeri
müdahalelerin gerekçelerinin her zaman resmî açıklamalar ile aynı olmadığına
yönelik görüşler hem ABD içinde hem de ABD dışında dile getirilmektedir. İnsani
nedenleri ABD tarafından müdahalelerine kılıf olarak kullanıldığını öne
sürenler, BM kararı olmadan yapılan müdahalelerin, Vestfalya sonrası oluşan
eşit egemen devlet sistemine aykırı olduğunu savunmuşlardır. Öte yandan
dramatik insan hakları ihlallerinin yaşanmasına göz yumulamayacağı da
toplumların vicdanları tarafından kabul edilememektedir. Bu çalışmada ABD’nin
Kosova’ya yönelik yaptığı askeri müdahale, gerekçelerini ortaya koymak
maksadıyla beş adet ölçüt üzerinden incelenmiş ve müdahalenin gerekçesinin
ağırlıklı olarak insan hakları ihlallerinin önlenmesi olduğu sonucuna varılmış
fakat müdahale sonrasında bölge halkının mağduriyetlerinin kabul edilebilir
seviyeye düşmediği, sadece faillerin değiştiği gözlenmiştir

Keywords

İnsani Askeri Müdahale, Koruma Sorumluluğu, Beş Ölçüt, ABD, Kosova

References

• ABD Savunma Bakanlığı. Report to Congress: Kosovo/Operation Allied Force After-Action Report. Washington: ABD Savunma Bakanlığı, 2000. Ataş, A.Can. Küresel Hegemonya ve İşgal Demokrasisi. İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2008. Bağlar, Selçuk. «Soğuk Savaş Sonrası Arnavut Milliyetçiliği ve Kosova Sorunu.» Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü, 2010. Blum, William. Emperyalizmin En Ölümcül Silahı Demokrasi Yalanı. Çeviren Ekin DURU. İstanbul: Say Yayınları, 2013. Çapar, Gökhan. «NATO'nun Kosova'ya Müdahalesinin BM Kurucu Andlaşması Açısından Analizi.» Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006. Çevikbaş, Ahmet. «Müttefik Güç Harekâtı İnsani Müdahalelerin Bir İstisnası mıdır? NATO'nun Kosova'ya Yönelik HarekâtınınUluslararası Hukuk ve Askeri Bakış Açılarından Değerlendirilmesi.» Savunma Bilimleri Dergisi, 2011: 18-57. Dülger, Kenan. «Avrupa Parlamentosunun İnsani Müdahale Kriterleri Hakkındaki Kararı.» Küresel Bakış, no. 6 (2012): 111-116. Global Security. Collateral Damage İncidents. 16 10 2013. http://www.globalsecurity.org/military/ops/allied_force-damage.htm (Çevrimiçi: 05 04, 2017). HRW. Reports (Kosova). 24 6 2010. https://www.hrw.org/publications?keyword=kosovo&date[value][year]=&&&page=4 (Çevrimiçi: 04 24, 2017). Kadriaj, Shqipran. «KOSOVA SORUNU.» Yüksek Lisans Tezi. Ankara üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008. Kennan, George. Review of Current Trends, U.S. Foreign Policy, Policy Planning Staff, PPS No. 23. Volume 1 Part 2, Head of US State Department Policy Planning Staff, Washington: Washington DC Goverment Printing Office, 1948, 509-529. Keohane, Robert. «When Should the US Intervene? Criteria for Military Intervention in Weak Countries.» Cornell Internatıonal Affaırs Revıew Volume 5, no. No.1 (2011): 1-1. Kissenger, Henry. Amerika’nın Dış Politikaya İhtiyacı Var mı? Çeviren Tayfun Evyapan, Ankara: METU Press, 2002. Mutlu, Mustafa. «Soğuk Savaş Sonrası Uluslararası Sistemde Yeni Devletlerin Ortaya Çıkışı: Kosova Örneği.» Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010. NATO. NATO's Role İn KOSOVO. 15 07. 1999. http://www.nato.int/kosovo/history.htm (Çevrimiçi: 04 17, 2017). Önen, Ahmet Meriç. «Kosova’nın Nihai Statüsü: Tarihi Süreç ve Günümüzdeki Gelişmelerin İncelenmesi.» Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü, 2006. Tare, Pulkit. «When, If Ever, Can Humanitarian Intervention Be Justified in International Law In the Absence of an Authorising Security Council Resolution? Has the Position Been Affected by the Adoption of the Concept of the ‘Responsibility to Protect.» www.ssrn.com. TARE, Pulkit 2012, Şubat 2012. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2868980 (Çevrimiçi: Mart 20, 2017). Uysal, Gökşen. «1999’dan Günümüze Kadar Geçen Süreçte Kosova.» Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011. Webber, Mark. «The Kosovo War: A Recapitulation.» International Affairs, 2009: 447-459. Yenigün, Cüneyt. «Sırbistan ve AB Kıskacında KOSOVA.» MOSTAR, no. 13 (2006): 20-24.