İran Birinci Karabağ Savaşı döneminde ülke içine bilgi akışını sınırlamaya çalıştığı gibi Mayıs 1994’ten Eylül 2020’e değin dondurulan savaşı unutturmak istemiştir. Buna karşın, İran vatandaşı Türk/Azerbaycanlı eylemciler ve öğrenciler savaşı anımsatmaya ve İran’ın ikili oyunu olarak gördükleri siyaseti sorgulamaya kalkmışlardır. İran, sorgulanan ve sürekli anımsatılan tartışmalı Karabağ siyasetinin Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarında da kuşku uyandırmasını istememiştir. Böylece, gerçekçi siyasetle bu konunda bilgili olmayanları bilgisiz bırakmaya ve bilgilenen kesimlere kendi anlatısını sunmaya çalışmıştır. Bu çalışmada İranlı askerler, din adamları ve siyasetçilerin şimdiye değin incelenmeyen demeçleri, anıları, söyleşileri ve belgeleri ele alınarak İran tarafından yeniden biçimlendirerek sunduğu Karabağ Savaşı anlatısı araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, gerçekçi bir işbölümü sonucu iki Karabağ Savaşı arasında hiçbir üst düzey İranlı siyasetçi ve devletin tekelinde olan ana medya Karabağ sorununu gündeme getirmemiş Ermenistan’ın işgalciliğinden söz etmemiştir. 2010’lı yıllarda bilinçlenen kesimin artması sonucu genelde Azerbaycan illerinden olan görece alt düzey siyasetçiler, askerler ve yazarlar Birinci Karabağ Savaşı ve İran’ın savaşa yönelik siyaseti bağlamında hedef kitlelerde algı oluşturmaya çalışmışlardır. Söz konusu unutturma ve anımsatma savaşımı sonucu, 2010’lı yıllara değin gizli tutulan bilgiler medyaya sızdırılmıştır. Bunların en önemlisi Haydar Aliyev’in iktidara gelmesiyle İranlı subayların askeri eğitim sağlamak amacıyla Azerbaycan’a gönderilmeleridir. Çalışmada söylem incelemesi yöntemine dayanarak bu askeri yardımların niteliği, ölçeği, nasıl ve hangi amaçlar için yeniden biçimlendirilmesi tartışılmıştır.
Bu çalışmayı okuyarak değerli önerilerde bulun Sayın Dr. Öğr. Üysei. Ali BAŞARAN Hocam'a teşekkür ederim.
During the First Karabakh War, Iran tried to limit the information flow into the country. The same policy continued when the war was frozen from May 1994 to September 2020. However, Iranian Turk/Azerbaijani activists and students attempted to remind the war and question the policies that they saw as Iran’s dual game. On the other hand, Iran’s controversial Karabakh policy, could arouse suspicion among the Republic of Azerbaijan’s citizens, whom Iran aimed to influence. Thus, adopting realistic politics, Iran has tried to boycott those who were not aware of the Karabakh War and to present its own narrative to the informed segments. Examining the statements and documents of Iranian soldiers, clergies and politicians, this study aims to explore the reconstructed war narrative provided by Iran. Results of the study showed that no senior Iranian politicians nor the state-led media brought the Karabakh issue to the agenda between the two Karabakh Wars. An increase in awareness and access to social media breaking the monopoly on information flow forced relatively junior Iranian politicians, soldiers, and writers to reconstruct their own image of war and propagate it among the target masses. As a result of this forgetting and reminding struggle, information that was kept secret until the 2010s was leaked to the media. The most important leaked information was the Iranian officers being sent to Azerbaijan for military training after Heydar Aliyev came to power. Adopting discourse analysis method this study examines the nature and scale of the military aids in question as well as the underlying reasons and aims for reconstructing and propagating them.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | International Relations |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | January 31, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 10 Issue: 1 |