Analysis of International Migration Management after 2000 as Public Policy in Turkey

Yıl 2017, , 25 - 47, 10.08.2017

Yasemin Işıkçı

https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.333885

Cited By: 6

Öz

Since its establishment, Republic of Turkey has been exposed to many waves of immigration. Hence,
with the European Union harmonization process since the 2000s, Turkey has pursued a set of policies
such as the process of institutionalization of immigration, measures taken against irregular
immigration, and refugees and immigration regime, which comply with the legislation of the
European Union. In this context, this study provides an analysis of the public policies pursued in
Turkey in terms of immigration management since the year 2000. The reasons for the selection of this
period for analysis are that Turkey signed the first accession partnership document with the EU
(European Union) in this year, and thus there has been an expectation that Turkey will be required to
harmonize its process of allowing immigrants with that of the EU. Sabatier’s (2007) process model
was used for analysis as it facilitates an understanding of the complex structure of public policies
arising from the interaction of several actors and the use of different methods of decision making.
Due to the fact that the process model cannot satisfactorily explain the actors in the process of
enactment, the policy networks approach was additionally used.  

Anahtar Kelimeler

migration, migration management, public policy analysis, Turkey

Türkiye’de Kamu Politikası Olarak 2000 Yılı Sonrası Uluslararası Göç Yönetiminin Analizi

Öz

Türkiye Cumhuriyeti kurulmasından itibaren pek çok göç akımına maruz kalmıştır. Nitekim özellikle
2000’li yıllardan itibaren de Avrupa Birliği’ne uyum süreci ile birlikte, Türkiye, göçle ilgili
kurumsallaşma süreci, düzensiz göçe karşı alınan önlemler, göç ve mülteci rejimi, gibi konular
bakımından önemli ölçüde Avrupa Birliği mevzuatına uyumlu politika izlemeye başlamıştır. Bu
bağlamda, bu çalışmada 2000 yılı sonrasında Türkiye’de göç yönetimi ile ilgili olarak izlenen kamu
politikalarının analizi yapılmaktadır. Analize konu olan sürenin belirlenmesinde AB (Avrupa Birliği)
ile ilk Katılım Ortaklığı Belgesi’nin bu tarihte imzalanması ve bu çerçevede Türkiye’nin göç
politikaları konusunda AB ile uyum içinde olmak zorunda kalacağı beklentisi rol oynamıştır. Analiz
yapılırken Sabatier (2007)’in kullandığı süreç modeli esas alınmıştır. Süreç modeli, çeşitli aktörlerin
etkileşimi ile farklı karar yöntemlerinin kullanılması sonucu ortaya çıkan kamu politikasının karmaşık yapısının anlaşılmasını kolaylaştırdığı için tercih edilmiştir. Yasalaşma sürecinde rol oynayan aktörleri açıklayabilmek için süreç modelinin yanına politika ağları yaklaşımı da katılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

göç, göç yönetimi, kamu politikası analizi, Türkiye

Kaynakça

• Ağır, O. & Sezik, M. (2015). Suriye’den Türkiye’ye yaşanan göç dalgasından kaynaklanan güvenlik sorunları. Birey ve Toplum, 5(9),95-123.
• Aliu, A. &Öztürk, İ. & Aliu, D. & Özkan,Ö. (2016). Türkiye’de göç olgusunun mevzuat, politikalar ve bilimsel projeler çerçevesinde incelenmesi. 2nd Internatıonal Congress on Applied Sciences: Migration, Poverty and Employment, 19–28.
• Altmış Dördüncü Hükümet Programı. 2 Ocak 2017’de erişildi, http://www.basbakanlik.gov.tr/docs/KurumsalHaberler/64.hukumet_programi.pdf,
• Anderson, J.(2006). Public policymaking. (6th.edt.),Houghton Mifflin Company, USA.
• Aslan, R. (13 Temmuz 2016). Suriyelilere vatandaşlık: AKP seçmeni ne diyor? BBC Türkçe, 2 Ocak 2017’de erişildi, http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-36780544,
• Avrupa Birliği Konseyi, AB-Türkiye Anlaşması, (4 Nisan 2016). 2 Ocak 2017’de erişildi, http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-1221_en.htm.)
• Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı. 2 Ocak 2017’de erişildi, http://www.ab.gov.tr/196.html
• Avrupa Komisyonu, AB-Türkiye Ortak Eylem Planı: Bilgi Notu, (15 Ekim 2015). 2 Ocak 2017’de erişildi, http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-155860_en.htm
• Başak, C. (2011), Mülteciler, Sığınmacılar ve Yasadışı Göçmenler, Ankara
• Bayındır Goularas G. & Sunata, U. (2015). Türk dış politikasında göç ve mülteci rejimi. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmaları Dergisi, 2(1): 12-40.
• Bayırbağ, M.K.(2013) .Kamu politikası analizi için bir çerçeve. (Ed.Yıldız vd. ), Kamu Politikası Kuram ve Uygulama, Adres Yayınları.
• BM Cenevre Sözleşmesi (1951). 2 Ocak 2017’de erişildi, http://www.goc.gov.tr/files/files/multec%C4%B1ler%C4%B1nhukuk%C4%B1statusune%C4 %B1l%C4%B1sk%C4%B1nsozlesme.pdf
• Castles, S. & Miller M. J. (2008). The Age of Migration: (Turkish translation): Göçler Caği: Modern Dünyada Uluslarası Göç Hareketleri., İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• CHP Resmi Web Sayfası. 2 Ocak 2017’de erişildi https://www.chp.org.tr/Haberler/4/tumersuriyelilere-vatandaslik-hakki-kaosu-tetikler-46265.aspx
• Çelik, N. B. (2015). Türk hukukunda uluslararası koruma başvurusunda bulunan veya uluslararası korumadan yararlanan yabancıların hak ve yükümlülükleri. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 1 (Özel Sayı), 67-148.
• Çiçekli, B. (2013).Yabancılar Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Demirhan, Y. & Seyfettin, A.(2015). Türkiye’nin sınır ötesi göç politikaları ve yönetimi. Birey ve Toplum Dergisi, 5(9), 23—62.
• Dye, T. (1995). Understanding Public Policy. New Jersey: Eight Edition, Prentice Hall.
• ECPAT (2015). Çocuklara Karşı Ticari Cinsel Sömürü ile Mücadele Küresel İzleme: Türkiye. 7 Ocak 2017’de erişildi http://www.ecpat.net/sites/default/files/A4A_V2_EU_Turkey_FINAL.pdf,(02.01.2017).
• Erdoğan, M. & Ünver, C. (2015). Türk İş Dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler Konusundaki Görüş, Beklenti ve Önerileri. TİSK Yayını No:353
• Eyestone E, R. (1971). The Threads of Public Policy: A Study in Policy Leadership. USA, BobbsMerrill.
• Geçici Koruma Altındaki Yabancılara İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi Başlıklı Başbakanlık Genelgesi. 7 Ocak 2017’de erişildi , https://www.afad.gov.tr/upload/Node/2311/files/2014- 4_sayili_Genelge_-_parafsiz.pdf
• Geçici Koruma Yönetmeliği., R.Gazete Tarihi : 22.10.2014, R. Gazete No : 29153. 7 Ocak 2017’de erişildi , http://www.goc.gov.tr/files/files/03052014_6883.pdf
• Giritli, S. (5 Temmuz 2016). Suriyelilere vatandaşlığa neden karşı çıkılıyor?. BBC Türkçe, 2 Ocak 2017’de erişildi http://www.bbc.com/turkce/turkiye/2016/07/160704_suriyelilere_vatandaslik
• Güleç, C. (2015). Avrupa Birliği’nin göç politikaları ve Türkiye’ye yansımaları. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 81–100.
• Güneş, M. (2015). Kamu yönetiminde geçici koruma rejimi ve yakın gelecekte türk kamu güvenliğinde potansiyel bir sorun olarak : Suriyeli mülteciler. XIII. Kamu Yönetimi Forumu, 762-786.
• Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli sığınmacı çocuk işçiler ve sorunları: Kilis örneği. Göç Dergisi, Mayıs, 29-63.
• Heywood, A. (2012) .Siyasetin Temel Kavramları. (Çev. Hayrettin Özler), Ankara: Adres Yayınları
• Hürriyet, (28 Ocak 2016).2,5 milyona yakın Suriyeli‘ye 8 milyar dolar harcandı. 8 Ocak 2017’de erişildi,http://www.hurriyet.com.tr/2-5-milyona-yakin-suriyeliye-8-milyar-dolar-harcandi- 40046299,
• İçduygu, A. (2010).Türkiye’de uluslararası göçün siyasal arka planı: küreselleşen dünyada ulus devleti inşa etmek ve korumak. (ed. B, Push-ch-T.Wilkoszewski), Türkiye’ye Uluslararası Göç. İstanbul: Kitap Yayınevi,
• İltica ve Göç Alanındaki Avrupa Birliği Muktesabının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı. 10 Ocak 2017’de erişildi http://www.goc.gov.tr/files/files/turkiye_ulusal_eylem_plani(3).pdf
• İnsan Hakları İzleme Örgütü (2014). Geleceğimi Hayal Etmeye Çalıştığımda Hiçbir Şey Göremiyorum: Türkiye'deki Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitime Erişiminin Önündeki Engeller – Kayıp Nesil Olmalarını Önlemek Raporu, 10 Ocak 2017’de erişildi https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf
• Kap D. (2014). Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşlar. Akademik Perspektif, Aralık, 30-35.
• Kara, M. &Dönmez Kara, C.Ö. (2016). Türkiye’de göç yönetişimi:kurumsal yapı ve işbirliği. Journal Of Entrepreneurshıp And Development, 10(2), 1–25.
• Kara, P. &Korkut, R., (2010). Türkı̇ ye’de göç, iltı̇ ca ve mültecı̇ ler. Türk İdare Dergisi , (467), 153–162.
• Karaca, E. (11 Temmuz 2016). Her mülteciye vatandaşlık için başvuru hakkı tanınmalı. BİA Haber Merkezi, 12 Ocak 2017’de erişildi, http://bianet.org/bianet/insan-haklari/176625 hermulteciye-vatandaslik-icin-basvuru-hakki-taninmali,(02.01.2017).
• Kartal, B. & Başçı, E. (2014).Türkiye’ye yönelik mülteci ve sığınma hareketleri. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 275-299.
• Kaya, İ. & Yılmaz Eren, E. (2014).Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri Raporu. İstanbul:SETA.
• Klijn H. & Koppenjan J. (2000).Public management and policy networks: Foundations of a network approach to governance. Public Management. 2: 135–158.
• Kolukırık, S. (2014).Uluslararası göç ve Türkiye:yerel uygulamalar ve görünümler. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 6(2), 37–53.
• ORSAM (2012). Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye’nin Göç Politikalarının Gelişimi. Rapor No:22.
• ORSAM (2014). Suriye’ye Komşu Ülkelerde Suriyeli Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar ve Öneriler. Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Örselli, E. & Babahanoğlu, V. (2016). Türkiye'nin göç yönetimi ve göç politikalarının gelişimi: bir kamu politikası analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The, 9(43), 2063–2072.
• Özer, V. (10 Temmuz 2016). Suriyeliye TOKİ. Hürriyet, 12 Ocak 2017’de erişildi http://www.hurriyet.com.tr/suriyeliye-toki-konutlari-40139816
• Özer, Y. (2011). Türk kamu yönetiminde yeni bir çalışma alanı olarak uluslararası göç: yasalaşma ve idari yapılanma sürecinin değerlendirilmesi. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:45, Ekim, 73-88.
• Öztürk, S. (2015).Suriye’den göçün etkileri. GSA 2015 Global’i Yaşamak Uluslararası Konferansı Bildirisi, İstanbul.
• Parlak, B. & Şahin, A.U. (2015).Türkiye iltica ve göç mevzuatının coğrafi kısıtlama uygulaması yönünden analizi. Tesam Akademi Dergisi, 2(2),65-79.
• Pasaport Kanunu. Kanun No: 5682 Kabul Tarihi : 15/7/1950 , R.Gazete Tarihi : 24.7.1950 , R Gazete No: 7564. 12 Ocak 2017’de erişildi http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5682.pdf
• Sabatier, P. A. (2007). The Theories of the Policy Process. Colorado:Boulder, WestviewPress.
• Şeker, G. & Sirkeci İ. &Aslan, Ç. (2014). Yabancılar ve uluslararası koruma kanunu hakkında genel bir değerlendirme. İnsan Hakları Yıllığı, 32, 2014, 107-129.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) Resmi Web Sayfası. Refakatsiz çocuklara yönelik çalışmalar. 2 Ocak 2017’de erişildi, http://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/uygulamalar/refakatsizcocuklara-yonelik calismalar(02.01.2017).
• T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2015). Faaliyet Raporu. 12 Ocak 2017’de erişildi, https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3900/xfiles/afad-2015-ifr-web.pdf,
• T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. 12 Ocak 2017’de erişildi https://www.afad.gov.tr/tr/2374/Barinma-Merkezlerinde-Son-Durum,
• T.C. Dış İşleri Bakanlığı. AB vize muafiyeti sürecine dair mutabakata varıldı. 12 Ocak 2017’de erişildi http://www.mfa.gov.tr/ab-vize-muafiyeti-surecine-dair-mutabakata-varildi.tr.mfa,
• T.C. İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2017a). 12 Ocak 2017’de erişildi http://www.goc.gov.tr/icerik/hakkimizda_308_309
• T.C. İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2017c). 12 Ocak 2017’de erişildi http://www.goc.gov.tr/icerik/surekli-kurullar_453_455)
• T.C. İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2107b). 12 Ocak 2017’de erişildi http://www.goc.gov.tr/icerik/goc-politiklari-kurulu_453_454) Türk Ceza Kanunu. Kanun No : 5237 , K. Tarihi : 26.9.2004 , R.Gazete : Tarih : 12.10.2004 Gazete No : 25611, 12 Ocak 2017’de erişildi, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf
• Türkiye 2015 İlerleme Raporu. 14 Ocak 2017’de erişildi http://www.ab.gov.tr/files/ilerlemeRaporlariTR/2014_ilerleme_raporu_tr.pdf.
• Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabulüne İlişkin Anlaşma ve Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni, (Aralık,2015). 2 Ocak 2017’de erişildi http://www.ab.gov.tr/files/stib/TR-ABVizeSerbestisi.pdf
• Türkiye’de bulunan 18-45 yaş arası Suriyeli erkekler askere alınsın. Suriye için savaşsın kampanyası, 2 Ocak 2017’de erişildi https://www.change.org/, (02.02.2017).
• Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Kabul Tarihi : 14.09.1994 R.G. Tarihi : 30.11.1994, R.G. No : 22127, 2 Ocak 2017’de erişildi http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/1994-Yonetmeligi.pdf
• Uluslararası Af Örgütü (2014). Hayatta Kalma Mücadelesi: Türkiye’ye Suriye’den Gelen Mülteciler Raporu. Amnesty International. 4 Ocak 2017’de erişildi https://www.amnesty.org/download/.../208000/eur440172014tr.pdf
• Uluslararası Af Örgütü (2016). Güvenli Olmayan Sığınak Türkiye’de Sığınmacılar ve Mülteciler Etkili Korumaya Erişemiyor. Amnesty International, 2 Ocak 2017’de erişildi http://amnesty.org.tr/uploads/Docs/2016-turkce67.pdf,
• Uluslarası Göç Örgütü (IOM) (2009) Göç Terimleri Sözlüğü, Bülent Çiçekli (edt.) http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_terimleri_sozlugu(1).pdf
• Usta, A. (2013). Kamu politikaları analizine kuramsal bakış. Yasama Dergisi, 24, 78-102. Yabancılar ve Uluslar arası Koruma Kanunu. K. No: 6458, K. Tarihi: 4.4. 2013, R. Gazete Tarihi:11.04.2013, R. Gazete No:28615. 14 Ocak 2017’de erişildi http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_kanun.pdf
• Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki Kanun: Kanun No: 4817 Kabul Tarihi : 27.2.2003, R.Gazete : Tarih : 6.3.2003, R.Gazete No: 25040 14 Ocak 2017’de erişildi http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4817.pdf
• Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun. Kanun No : 5683 Kabul Tarihi : 15.7.1950, R. Gazete Tarih : 24.7.1950, R. Gazete No : 7564. 2 Ocak 2017’de erişildi http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5683.pdf
• Yazıcıoğlu, Y. (3 Temmuz 2016). Erdoğan’ın sözleri ‘Suriyelilere Vatandaşlık’ tartışması başlattı. 14 Ocak 2017’de erişildi http://www.amerikaninsesi.com/a/erdoganin-sozleri-suriyelilerevatandaslik-tartismasi-baslatti/3402171.html