Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Rusça Söz Varlığında Kadın

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 155 - 164, 24.10.2023

Hanife Erdoğan

Öz

Toplumsal cinsiyet (gender); biyolojik cinsiyetten (sex) farklı olarak toplumun kadına ya da erkeğe yüklediği sorumlulukları, rolleri ve beklentileri kapsayan sosyolojik ve psikolojik özellikler taşıyan kavramı ifade etmektedir. Toplumun kadına ya da erkeğe yüklediği cinsiyet rolleri ve kimlikleri toplumsal cinsiyetin konusudur. Bu çalışmada ise Rusça söz varlığı çerçevesinde toplumsal cinsiyet açısından kadından söz edilirken kullanılan dilin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda kadına dair Rusça atasözleri, deyimleri ile stereotipleri incelenmiştir. İnceleme sonucunda Rus toplumunda kadının ikincil konumda yer aldığı tespit edilmiştir. Çalışmada betimleyici- analitik yöntem kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, Söz varlığı, Rus toplumu, Kadın, Gender, Lexicon, Russian society, Women

Women in the Context of Gender in the Russian Lexicon

Öz

Gender refers to the concept that has sociological and psychological characteristics, covering the responsibilities, roles and expectations that society imposes on women or men, unlike sex. Gender roles and identities that society imposes on women or men are the subject of gender. In this study, it is aimed to examine the language used when talking about women in terms of gender within the framework of Russian lexicon. Russian proverbs, idioms and stereotypes on women were examined in accordance with this purpose. As a result of the examination, it has been determined that women are in a secondary position in Russian society. In the study, descriptive- analytical method was used.

Anahtar Kelimeler

Gender, Lexicon, Russian society, Women, Gender, Lexicon, Russian society, Women"

Kaynakça

• Ahmadulina, D. A. ve Yeguzekova, A.A. (2021). Evolyutsiya statusa jenşçin v period Petra Velikogo. 2021 Mejdunarodnaya nauçnaya konferentsiya molodıh uçenıh i studentov “evolyutsiya Rossiyskogo mira” içinde (108-114). Yekaterinburg: Federalnoe gosudarstvennoe byudjetnoe obrazovatelnoe uçrejdenie vısşego obrazovaniya Uralskiy gosudarstvennıy yuridiçeskiy universitet.
• Anosov, Y. A. (2012). Gendernıe stereotipı v paremiyah russkogo yazıka v svete metodologiçeskih podhodov k issledovaniyu fenomena gerdernoy stereotipizatsii. Vestnik YUUrGU, 25, 93-96.
• Beginina, İ. A., İvçenkov, S. G. ve Şahmatova, N. V. (2018). Gendernıe Stereotipı sovremennoy provintsialnoy molodeji: opıt sotsiologiçeskogo izmereniya. Jenşçina v Rossiyskom obşçestve Rossiyskiy nauçnıy jurnal, 1(86), 19-30.
• Bhasin, K. (2015). Toplumsal Cinsiyet. Bize Yüklenen Roller. (çev. K. Ay, Z. Sarıhacıoğlu). İstanbul: Kadav.
• Birih, A. K., Mokienko,V. ve Stepanova, L. İ. (2009). Slovar Frazeologicheskih Sinonimov Russkogo Yazıka. Moskva: Ast-Press Kniga.
• Büyükkantarcıoğlu, N. (2006). Toplumsal Gerçeklik ve Dil. İstanbul: Multilingual.
• Çolak, G. (2019). Toplumdilbilimi Toplumsal Cinsiyet ve Dil. İstanbul: Bilge.
• Dal, V. İ. (2008). Poslovitsı russkogo naroda. Moskva: AST.
• Desyat vrednıh stereotipov ob otnoşeniyah jenşçin i mujşçin. (2015, 13 Mart). Erişim adresi: https://www.wonderzine.com/wonderzine/life/life/204729-love-rules(Erişim
• Edwards, J. (2009). Language and Identity. NewYork: Cambridge University Press.
• Glavnıe stereotipı o jenşçinah i ih vliyanie na rınok truda. (2020, 14 Mayıs). Erişim adresi: https://www.the-village.ru/business/news/380939-stereotypes
• Hall, K., Borba, R., Hiramoto, M. (2020). Language and Gender. J. Stanlaw (Ed.), The International Encyclopedia of Linguistic Anthropology içinde (892-913. ss.). New York: Wiley Blackwell.
• Holmes, J. (2013). An Introduction to Sociolinguistics. London & Newyork: Routledge.
• Keegan, J. (1995). Savaş Sanatı Tarihi (çev. F. Doruker). İstanbul: Bilgin.
• Kolesniçenko, N. Yu. (2019). Gendernaya Lingvistika: İstoki i Preskriptivnoe Napravlenie. Do Novıleyu T.D. Verbitskoi, 2(43), 39-49.
• Kopılova, Ye. O. (2015). Naimenovaniya litsa po ego otnoşeniyu k protivopolojnomu polu sredi leksiko- semantiçeskoy gruppı suşçestvitelnıh so znaçeniem litsa. Vestnik Samarskogo gosudarstvennogo universiteta, 4(126), 66-72
• Kramer, E. (2016). Feminist Linguistics and Linguistic Feminism. E. Lewin, L. M. Silverstein (Ed.), Mapping Feminist Anthropology in the Twenty-first Century içinde (65-83. ss.). NJ: Rutgers University Press, 6
• Lakoff, R. (1975). Language and Woman’s Place. New York: Harper & Row Publishers.
• Makşakova, M. (2013). Gender v sovremennoy lingvistike. 2013 III Vserossiyskaya nauçnaya konferentsiya molodıh uçenıh s mejdunarodnım uçastiem Aktualnıe voprosı filologiçeskoy nauki XXI veka içinde (7-12. ss.). Yekaterinburg: URFU.
• Mokienko, V. M. ve Nikitina T. G. (2007). Bolşoy slovar russkih pogovorok. Moskova: ZAO.
• Molotkov, A. İ. (1986). Frazeologiçeskiy slovar Russkogo yazıka. Moskva: Russkiy Yazık.
• Muhin, O. N. (2004). “Petr i “jenskiy vopros”: vlast i gender v Rossii XVIII veka”. Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo pedagogiçeskogo universiteta, (4), 5-9.
• Pease, A. ve Pease, B. (2007). Erkekler Neden Dinlemez, Kadınlar Neden Harita Okuyamaz (çev. D. Yılmaz). İstanbul: Picus.
• Poplevko, A. V., Nadolskaya, Ye. P. (2017). Gendernoe Razliçie Mujskoy i Jenskoy Reçi. N. A. Nijneva (Ed.), X Mejdunarodnaya Nauçnaya Praktiçeskaya Konferentsiya 2016 içinde (87-96. ss.). Minsk: BGU.
• Puşkareva, N. L. (1989). Jenşçinı Drevney Rusi. Moskva: Mısl.
• Ryabova, T. V. (2001). Gendernıe stereotipı i gendernaya stereotipizatsiya: metodologiçeskie podhodı. Jenşçina v Rossiyskom obşçestve, 3(4), 3-12
• Rostovskaya T. K. ve Yegorıçev A. M. (2016). Rol russkoy jenşçinı v razvitii sotsialnoy sferı gosudarstva. Çelovek v mire kulturı, (2), 31-38.
• Segyur, L. F. (1865). Zapiski grafa Segyura o prebıvanii ego v Rossii v tsarstvovanie Yekaterinı II (1785-1789). S. Peterburg: v tipografii V. N. Maykova.
• Taborga, C. ve Leach, B. (2000). Cins Bakışı Sözlüğü (çev. E. Kürkçü). İstanbul: IPS İletişim Vakfı.
• Tolmaçyova, İ. Yu. (2005). Gendernıye stereotipı i sposobı ih verbalizatsii v nemetskoy i russkoy lingvokulturah (na materiale braçnıh obyavleniy. 2005 Lingvistiçeskie i metodiçeskie osnovı filologiçeskoy podgotovki uçitelya- slovesnika: materialı mejdunar. Nauç.- metod. Konferentsiya içinde (228-233. ss.). Starıy Oskol.
• Tomskaya, M. V. ve Maslova, L. N. (2005). Gendernıe issledovaniya v oteçestvennoy lingvistike. Russkiy Yazık v Sovremennom Obşçestve: Funktsionalnıe i Statusnıe Harakteristiki, 102-130.
• Valkova, O. A. (2018). Naperekyur obşçestvennomu mneniyu: Rossiyskie jenşçinı- uçenıe v kontse XVIII- naçale XIX v. Jenşçina v Rossiyskom obşçestve, 1(86), 89-98.
• Vatandaş, C. (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı. İstanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• Yagovets, V. V. (2009). Status jenşçinı v drevnerusskom obşçestve, Vestnik Sankt-Peterburgskogo universiteta. İstoriya, (4), 144-151.
• Zemskaya, Ye. A., Kitaygorodskaya, M. V., Rozanova, N. N. (1993). Osobennosti Mujskoy i Jenskoy Reçi. Y. A. Zemskaya, D. N. Şmelyev (Ed.), Russkiy Yazık v ego Funktsionirovanii içinde (132-152. ss.). Moskova: Nauka.