Giyilebilir Sanat Bağlamında ‘Ruff Yaka’

Year 2016, Issue: 16, 65 - 73, 01.07.2016

Meltem Ok

https://doi.org/10.17484/yedi.40964

Abstract

Kökleri, 14. ve 16. yüzyıl Batı ve Orta Avrupa Rönesans Dönemi’ne dayanan ‘ruff yaka’lar ilk olarak ceketin veya gömleğin
yakasını kirden koruyan küçük bir fırfır olarak ortaya çıkmıştır. 1590’larda nişasta ile şekillendirilip ‘supportese’ adı verilen
tellerle desteklenerek oldukça görkemli bir görünüme kavuşmuşlar, gücün ve statünün sembolü haline gelmişlerdir.
Yıllar içesinde etkileyici bir değişim ve gelişim gösteren, Rönesans’ın simgesi ruff yakalar, yalnızca o döneme ait bir giysi
detayı olarak kalmamış, ihtişamlı görünümüyle günümüzde pek çok sanatçı ve tasarımcıya ilham kaynağı olmayı başarmıştır.
Böylece, günümüz modasına etkilerinin yanı sıra giyilebilir sanat (wearable art) kavramı içerisinde de önemli bir rol
oynayarak, bir giysi detayından çok, bünyesinde kültürel izler barındıran bir sanat eseri formuna bürünmüştür. Bu çalışmada,
tarihsel bir giysi olarak karşımıza çıkan ruff yakaların günümüz sanatçılarının yorumları ve tasarımlarıyla nasıl birer
sanat eserine dönüştükleri ve giyilebilir sanat kavramı içerisindeki yeri örneklerle desteklenerek irdelenmeye çalışılmıştır.
Bunun yanında, edinilen bilgiler doğrultusunda tasarlanmış özgün çalışmalara da yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Ruff Yaka, Giyilebilir Sanat, Rönesans Dönemi, Heykelsi Formlar, Moda.