Küresel salgın sürecinde değişik mekân arayışı: Karavan ve kullanıcı deneyimleri

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 90 - 104, 31.12.2021

Merve Buldaç

Öz

Tüm dünyanın savaşım verdiği COVID-19 nedeni ile yaşam, tüm boyutlarıyla olumsuz etkilenmiş ve etkilenmeyi sürdürmektedir. Küresel bir tehdit olarak görülen bu salgın, bireysel ve toplumsal anlamda beklenmedik etkiler yaratmıştır. Özellikle fiziksel ve ruhsal anlamda bireyler üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler oldukça önem taşımaktadır. Bireyler, fiziksel uzaklığı koruyabilmek için izole bir yaşantı sürmek zorunda kalmalarından doğan kısıtlı alanlar içinde zaman geçirmek durumunda kalmışlardır. Bu kısıtlamadan doğan iletişimsizlik ve en az düzeyde sosyalleşme eylemleri, küresel salgın sürecinin yarattığı olumsuz etkiler olarak gösterilebilir. Dolayısıyla, fiziksel ve ruhsal anlamda hareket alanları kısıtlanan bireyler, fiziksel uzaklığı da göz önünde bulundurarak ev sınırları dışında değişik mekân arayışı içerisine girmişlerdir. Bu arayışlar içinde kamp yapmak en çok yeğ tutulan etkinlikler arasında yer almaya başlamıştır. Bu kapsamda, kamp çadırlarının, karavanların vb. en çok kullanılan mekânlar oldukları gözlemlenmektedir. Ancak gereksinimleri karşılaması ve daha rahat bir ortam sunması açısından özellikle karavanların yoğunlukla kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışma da, devingen mekân olan karavanların, pandemi sürecinde ne ölçüde önemli yer tuttuğunu ve karavan kullanımının kullanıcı için olumlu/olumsuz yönlerini ve hoşnutluk düzeylerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenolojik yaklaşım kullanılmış ve internet ortamı üzerinden gönderilen anket çalışması ile araştırmaya Türkiye’nin farklı yerlerinde ikamet eden karavan kullanıcılarının katılımı sağlanmıştır. Anket çalışması ve görüşmeler sonrasında, katılımcı geri bildirimleri ile elde edilen verilerin çözümlemesi yapılmış ve kullanıcıların, karavanlara olan bakış açıları belirlenmiştir. Covid-19 ile birlikte güncel bir konu durumuna gelen küresel salgın süreci ile birlikte gelen kısıtlamaların, insanları yeni yer arayışına itmesi sebebi ile çokça yeğlenen devingen mekânlardan karavanların, kullanıcısına sunduğu olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koyarak, alanda literatüre katkı sağlamak gerekçesiyle bu çalışma yapılmak istenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karavan, karavan kullanıcı deneyimleri, küresel salgın, mekân, mobil mekân.

Seeking for different space in the global epidemic process: Caravan and user experiences

Öz

Due to the COVID-19, which the whole world is struggling with, life has been and continues to be negatively affected in all its dimensions. The negative effects of global epidemic on individuals, are especially in the physical and mental sense and these are of unexpected effects. Individuals had to spend time in limited areas due to the fact that they had to lead an isolated life in order to maintain social distance. Therefore, individuals whose movement areas are restricted in physical and mental terms, have sought alternative spaces outside the borders of their home, taking into account the physical distance. In these pursuits, camping has become one of the most preferred activities. In this context, it is observed that camping tents, caravans, etc. are the most preferred different places. However, caravans are especially preferred by people in terms of meeting the requirements and providing a more comfortable environment. In this study, it is aimed to evaluate to what extent the dynamic space caravans play an important role in the global epidemic process and to evaluate the positive / negative effects and satisfaction levels of caravan users. The phenomenological approach, which is one of the qualitative research methods, was used as the research method and the participation of caravan users residing in different parts of Turkey was ensured with the questionnaire sent over the internet. After the survey and interviews, the data obtained with the participant feedback was analyzed and the viewpoints of the users towards the caravans were determined. This study is desired to contribute to the literature in the field by revealing the positive and negative of caravans, one of the most preferred dynamic places, due to the global epidemic process, which has become a current issue with Covid-19, and the restrictions it brings, pushing people to seek new places.

Anahtar Kelimeler

Caravan, caravan users’ experiences, global epidemic, space, mobile space.

Kaynakça

• KAYNAKÇA Akgül, A. (2006). Mimarlıkta mobilite kavramı: göçebe çingenelere ve sirk yaşamı üzerine bir inceleme. [Yüksek lisans tezi] İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstütüsü, İstanbul.
• Arı, E. (2019). Mobil Mekan Kavramı Kapsamında Taşınabilir Mekan Organizasyonu. [Yüksek lisans tezi] Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Aristoteles, Physics, The Complete Works of Aristotle, Barnes, J., (Ed.) Translated by R. P. Hardie and R. K. Gaye, Princeton, N. J., Princeton University, 1984.
• Bunn, S. (2002). Mobile and vernacular flexible dwelling, Living in Motion: design and architecture for flexible dwelling. Schwartz-Clauss, M., Vegesack, A., (Eds.) Vitra Design Museum, 132-171.
• Demirel, E. (2004). Mekân kurgusu, boşluğun mimarisi. Mimarlık Dergisi, 315.
• Durmuş, E., & Asımgil, B. (2021). Esnek mekan anlayışı ile mekanın konfora dönüşümünde pandemi hatırlatması. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 263272.
• Kaçar, T. (2007). Mekânda Zaman kavramı üzerine düşünceler. Anadolu Sanat, 18, 6570.
• Kavasoğulları, A. (2021). Konut iç mekan tasarımında renk ve aydınlatma sisteminin kullanıcı konforuna etkileri. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 6(2), 583593.
• Kılıç, E. (2011.) Aristoteles ile Farabi’nin mekân anlayışlarının incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, İstanbul.
• Kuban, D. (2016). Mimarlık kavramları: tarihsel Perspektif içinde mimarlığın kuramsal sözlüğüne giriş. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları. Lashley, C. (2015). Researching snails on holiday: an agenda for caravanning and caravanners? Research in Hospitality Management, 5(2), 115–122.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (Ergüden, I., Çev.), Sel Yayıncılık.
• Rasmussen, S. (1994). Yaşanan mimari. (Erduran, Ö., Çev.), Remzi Kitabevi.
• Schulz-Norberg, C. (1971). Existence, space and architecture. Praeger.
• Sever Aytar, İ. (2020). Covid-19 pandemisi sonrası normalleşme sürecinde mobil mekanların mimari tasarım ölçütleri ve bir çözüm önerisi. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 5(2), 477485.
• Smithson, A., & Smithson, P. (1970). Ordinariness and light: Urban theories 1952-1960 and their application in a building project, 1963-1970, The MIT Press.
• Şengel, Ü., Genç, K., Işkın, M., Ulema, Ş., & Uzut, İ. (2020). Turizimde sosyal mesafe mümkün mü? kamp ve karavan turizmi bağlamında bir değerlendirme. Turkish Studies, 15(4), 14291441.
• Taşkesen, M. G. (2019). Mobil konutlar ve iç mekân biçimlenişi. [Yüksek Lisan Tezi] Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Ankara.
• Trigwell, K. (2006). Phenomenography: An approach to researh into geography education. Journal of Geography in Higher Education, 30(2), 367372.
• Tuncel, A. (2007). Mobil konutlarda iç mekân organizasyonu ve mobil mekânların tarihsel gelişimi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• URL 1. Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/ Accessed Jul 02, 2021.
• URL 2. Mobil Anlamı https://www.etimolojiturkce.com/kelime/mobil Accessed Jul 02, 2021.
• URL 3 Altınkaynak, Ç. (2016). Mobil Yapılar https://mimaritasarimsurecveetkilesimleri.wordpress.com/2016/12/16/mobilite-kavrami uzerinden-mimarlik-disiplinine-bakis/ Accessed Jul 02, 2021.
• URL 4. Sarkis J., Cohen M. J., Dewick, P., & Schröder, P. (2020). A brave new world: Lessons from the COVID-19 pandemic for transitioning to sustainable supply and production. Resources, Conservation & Recycling, 159, 104894.
• URL 5. Karavan Hayatı (2021) https://www.karavanhayati.com/ilk-karavan-nasil-ortaya-cikti-karavanin-tarihcesi/ Accessed Jul 13, 2021.
• URL 6 Tatilin yeni modası karavanlar hakkında merak edilen her şey. https://www.ntv.com.tr/galeri/otomobil/tatilin-yeni-modasi-karavanlar-hakkinda-merak-edilen-her-sey,9_uh1w5Z7U-2Xz9FTVjgvg/vg0yVs4FaEq_uGOGaPr5pw. Accessed Jul 13, 2021.
• URL 7 Türkiye Karavan Sektörü Durum Analiz Raporu 2021-2022 https://www.manisatso.org.tr/UserFiles/dosyalar/turkiye_karavan_sektoru_durum_analizi_raporu_hakkinda_5909.pdf. Accessed Feb 14, 2022.
• Usta, G. (2020). Mekan ve yer kavramlarının anlamsal açıdan irdelenmesi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(1), 2530.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel Güney, C.F. (2022). Pandemi ile değişen konut iç mekanını yeniden düşünmek. Online Journal of Art and Design, 10(2), 88101.
• Zevi, B. (2015). Mimarlığı Görebilmek. Çev. Alp Tümertekin, İstanbul: Daimon Yayınları.