Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım ve CO2 Emisyonu: İstanbul İli Örneği

Year 2024, , 597 - 622, 27.09.2024

Tuğba İbik

https://doi.org/10.18657/yonveek.1482257

Abstract

Kentleşme 19.yüzyıldan itibaren gündeme gelen bir olgu olarak görülmektedir. Nüfusun artmasına bağlı olarak kentleşmenin hızlanması insanların kent alanlarında daha yoğun faaliyet göstermelerine neden olmaktadır. Bu faaliyetler arasında görülen ulaşım ekonomik, sosyal ve çevresel bakımdan etkide bulunan önemli bir sektördür. Ancak genellikle yenilenemeyen enerji kaynaklarının tercih edilmesi nedeniyle emisyonlar çevrenin yanı sıra ulaşım sektörü ve kentlerdeki yaşamın sürdürülebilirliği için tehlikeli bir unsur haline gelmektedir. Özellikle nüfus bakımından en kalabalık il olarak kabul edilen İstanbul ili için kentleşmenin pek çok sorunu beraberinde getirdiği görülmektedir. Bu sorunlar arasında görülen emisyon salınımı, nüfusun giderek yoğunlaşması ve insanların ulaşım araçlarına daha çok gereksinim duyması sonucu artmakta ve çevresel sorunların da belirginleşmesine neden olmaktadır. İstanbul ilinde enerji kullanımından sonra en fazla 〖"CO" 〗_"2" emisyon salınımına neden olan ulaşım sektöründe sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için bu durumun kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle çalışmada emisyonların belirlenebilmesi için IPCC tarafından yayınlanan kılavuzda önerilen metodoloji aracılığıyla hesaplamalar yapılmıştır. 2010 ve 2022 yılları arasında Tier 1 yöntemi ile yapılan hesaplamalar doğrultusunda ulaşılan sonuca göre karayolu ulaşımından kaynaklanan 〖"CO" 〗_"2" emisyon salınımı 2010 yılında 9,847,58 Gg〖"CO" 〗_"2" dir. 2022 yılında 15,039,68 Gg〖"CO" 〗_"2" olarak gerçekleşmiştir. Toplam 〖"CO" 〗_"2" emisyonu değişiminin ise 2022 yılında 2010 yılına kıyasla %52,72 arttığı sonucuna ulaşılmaktadır. Ancak bazı dönemlerde karayolu ulaşımından kaynaklanan 〖"CO" 〗_"2" emisyonu önceki yıla göre azalış göstermiştir. Bu durum üzerinde alınan önlemler, alternatif ulaşım araçlarına yönelim ve salgın nedeniyle karantina dönemi tedbirleri etkili olabilir. Ulaşım emisyonun belirli dönemlerdeki azalışına bakıldığında il için alınacak önlemlerin etkili olması, çalışmada bu doğrultuda yer verilen önerilerin ve yapılacak olan düzenlemelere katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım, 〖"CO" 〗_"2" Emisyonu, İstanbul
JEL Sınıflandırması: O18, Q56, R42

Keywords

Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım, 〖"CO" 〗_"2" Emisyonu, İstanbul

Sustainable Urban Transport and CO2 Emissions: The Example of Istanbul

Abstract

Urbanization is seen as a phenomenon that has been on the agenda since the 19th century. Acceleration of urbanization due to population growth causes people to operate more intensively in urban areas. Among these activities, transportation is an important sector that has an economic, social and environmental impact. However, due to the fact that non-renewable energy sources are generally preferred, emissions become a dangerous element for the environment, as well as the transportation sector and the sustainability of life in cities. It is seen that urbanization brings with it many problems, especially for the province of Istanbul, which is considered the most populous province in terms of population. Emissions, which are among these problems, are increasing as a result of the population becoming denser and people needing more means of transportation, causing environmental problems to become evident. This situation needs to be controlled in order to ensure sustainability in the transportation sector, which causes the highest 〖"CO" 〗_"2" emissions after energy use in Istanbul. For this reason, in order to determine emissions in the study, calculations were made through the methodology recommended in the guide published by IPCC. According to the results obtained in line with the calculations made with the Tier 1 method between 2010 and 2022, the 〖"CO" 〗_"2" emission release resulting from road transportation is 9,847.58 Gg〖"CO" 〗_"2" in 2010. In 2022, it was realized as 15,039.68 Gg〖"CO" 〗_"2" . It is concluded that the total 〖"CO" 〗_"2" emission change will increase by 52.72% in 2022 compared to 2010. However, in some periods, 〖"CO" 〗_"2" emissions resulting from road transportation decreased compared to the previous year. The measures taken, the orientation towards alternative means of transportation, and the quarantine period measures due to the epidemic may be effective in this situation. Considering the decrease in transportation emissions in certain periods, it is expected that the measures to be taken for the province will be effective and the suggestions included in the study in this regard will contribute to the regulations to be made.
Key Words: Sustainable Urban Transportation, 〖"CO" 〗_"2" Emission, Istanbul
JEL Classification: O18, Q56, R42

Keywords

Sustainable Urban Transportation, 〖"CO" 〗_"2" Emission, Istanbul

References

• Ahmadi, F. and Toghyani, S. (2011). The Role of Urban Planning in Achieving Sustainable Urban Development, OIDA International Journal of Sustainable Development, 2(11),23-26.
• Alama, E.T. and Tochukwu, A.A. (2021). Urbanization and Transportation Crisis in Urban Centres: The Panacea, Quest Journals, Journals of Research in Humanities and Social Science, 9(6),07-17.
• Anthony, A.F., Offia, I.E., Abidemi, B.R. and Kamoru, O.K.G. (2018). Urban Sustainability Concepts and Their Implications on Urban Form, Urban and Regional Planning, 3(1), 27-33.
• Arora, R. and Raj, M. (2021). Shift Towards Sustainable Urban Transport: The Case of India, International Journal of Creative Research Thoughts, 9(6),438-445.
• Balachandran, B., Adhvaryu, B. and Lokre, A. (2005). Urban Transport in India, Problems, Responses and Strategies, Environmental Planning Collaborative.
• Basiago, A.D. (1999). Economic, Social and Environmental Sustainability in Development Theory and Urban Planning Practice, The Environmentalist, 19, 145-161.
• Batur, İ., Bayram, I.S., ve Koc, M. (2019). Impact Assessment of Supply-Side and Demand-Side Policies on Energy Consumption and 〖"CO" 〗_"2" Emissions from Urban Passenger Transportation: The Case of Istanbul, Journal of Cleaner Production,219,391-410.
• Chen, K., Winter, R.C. and Bergman, M.K. (1980). Carbondioxide from Fossil Fuels: Adapting to Uncertainty, Energy Policy, 8(4),318-330.
• Cheng, Y-H., Chang, Y-H. and Lu, I.J. (2015). Urban Transportation Energy and Carbon Dioxide Emission Reduction Strategies, Applied Energy,157,953-973.
• Costa, E., Seixas, J., Baptista, P., Costa, G. and Turrentine, T. (2018). 〖"CO" 〗_"2" Emissions and Mitigation Policies for Urban Road Transportation: Sao Paulo Versus Shangai, Brazilian Journal of Urban Management, 10,143-158.
• Creutzig, F., Franzen, M., Moeckel, R., Heinrichs, D., Nagel, K., Nieland, S. and Weisz, H. (2019). Leveraging Digitalization for Sustainability in Urban Transport, Global Sustainability,2,e14,1-6.
• Debnath, A.K., Haque, M.M., Chin, H.C. and Yuen, B. (2011). Sustainable Urban Transport: Smart Technology Initiatives in Singapore, Transportation Research Record,2243,38-45.
• Doi, K. (2015). Cities and Transportation, Traffic and Safety Sciences, Interdisciplinary Wisdom of IATSS, International Assocation of Traffic and Safety Sciences, 12-21.
• Domon, S., Hirota, M., Kono, T., Managi, S. And Matsuki, Y. (2020). Congestion Tolls Efficiently Reduce 〖"CO" 〗_"2" Emissions grom Homes in addition to Urban Transportation in the Long Run, MPRA Paper No.102220.
• Dostal, I. and Adamec, V. (2011). Transport and its Role in the Society, Transactions on Transport Sciences, 4(2),43.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2011a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2010, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2011b). Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2010 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2012a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2011, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2012b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2011 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2013a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2012, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2013b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2012 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2014a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2013, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2014b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2013 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2015a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2014, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2015b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2014 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2016a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2015, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2016b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2015 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2017a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2016, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2017b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2016 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2018a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2017, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2018b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2017 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2019a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2018, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2019b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2018 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2020a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2019, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2020b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2019 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2021a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2020, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2021b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2020 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2022a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2021, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2022b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2021 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2023a). Petrol Piyasası Sektör Raporu 2022, https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-0-107/yillik-sektor-raporu, Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK (2023b).Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2022 yılı Sektör Raporu, https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-108/yillik-sektor-raporu , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Enlil, Z. ve Dinçer, İ. (2022). Political Dilemmas in the Making of a Sustainable City-Region,: The Case of Istanbul, Sustainability,14,3299, https://doi.org/10.3390/su14063299 .
• Ertekin, Ş. ve Dam, M.M. (2020). Türkiye’de Çevre Vergilerinin Çevresel Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme, Special Issue on 3rd International EUREFE Congress,66-87.
• Forsberg, J. and Krook-Riekkola, A. (2021). Recoupling Climate Change and Air Quality: Exploring Low-Emission Options in Urban Transportation Using the TIMES-City Model, Energies,14,3220.
• Gebre, T. (2016). Assessment of CO2 Emission Level in Urban Transport of Mekelle City, Ethiopia, Ethiopian Journal of Environmental Studies&Management, 9(6),748-759.
• Goodland, R. (1995). The Concept of Environmental Sustainability, Annual Review of Ecology and Systematics, 26(1), 1-24.
• Gudmundsson, H. and Regmi, M.B. (2017). Developing The Sustainable Urban Transport Index, Transport and Communications Bulletin for Asia and the Pacific, No.87.
• Heinberg, R and Lerch, D. (2010). What is Sustainability, The Post Carbon Reader,11,19.
• Intergovernmental Panel on Climate Change-IPCC .(1996), Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, Volume 3, Chapter 1, https://www.ipcc.nggip.iges.or.jp/public/gl/invs6a.html , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Intergovernmental Panel on Climate Change -IPCC (2006a). 2006 Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories: Mobile Combustion Volume 2 Chapter 2 , Erişim Tarihi: 05.02.2024.
• Intergovernmental Panel on Climate Change-IPCC .(2006b). 2006 Guidelines for National Greenhouse Gas Inventeries, Volume 2, Chapter 1, https://www.jpcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/2_Volume2/V2_1_Ch1_Introduction.pdf , Erişim Tarihi:05.02.2024.
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) (2006c). IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, Reference Approach, Volume 2,Chapter 6, https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/2_Volume2/V2_6Ch6_Reference_Approach.pdf .
• İBB (2023). İklim İzleme Raporu, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı, İklim Değişikliği Şube Müdürlüğü, https://cevre.ibb.istanbul/wp-content/uploads/2023/04/2022-iklim-izleme-raporu-tr.pdf . İBB Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı, (tarihsiz). https://cevre.ibb.istanbul/iklim-degisikligi-sube-mudurlugu/istanbul-2021-yili-sera-gazi-envanteri-onaylandi/, Erişim Tarihi:05.02.2024.
• İBB Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı (2023). İstanbul Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı, https://cevre.ibb.istanbul/wp-content/uploads/2024/04/TR-SECAP-v14.pdf .
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi, (tarihsiz). https://surdurulebilirulasim.istanbul/skhp-nedir/, Erişim Tarihi:03.02.2024.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2022). İstanbul Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planı SKHP, https://surdurulebilirulasim.istanbul/wp-content/uploads/2022/08/271487-60-IS-IMP-M9REP-Arup-001-TR-10 rs_compressed.pdf .
• İstanbul Hava Kalitesi İzleme Merkezi (tarihsiz), https://havakalitesi.ibb.gov.tr/Icerik/istanbul-hava-kalitesi/azaltim-calismalari. Erişim Tarihi:05.02.2024.
• İstanbul Planlama Ajansı (2023). İstanbul’da Sürdürülebilir Ulaşıma Doğru, Kent Gündemine Bakış, https://ipa.istanbul/wp-content/uploads/2023/11/KENT-GUNDEMI-SURDURULEBILIR-ULASIM-2.pdf .
• Jasim, I.A., Farhan, S.L. and Hasan, H.M. (2021). Ways to Activate Urban Transport to Achieve Urban Sustainability, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering,1090,012034.
• Jiaru, H. and Xiangzhao, F. (2015). An Evaluation of China’s Carbon Emission Reduction Policies on Urban Transport System, Journal of Sustainable Development Law and Policy, 6(1),31-51.
• Jittrapirom, P., Knoflacher, H. and Mailer, M. (2017). The Conundrum of the Motorcycle in the Mix of Sustainable Urban Transport, Transportation Research Procedia, 25,4869-4890.
• Jovanovic, M. (2016). Belgrade’s Urban Transport 〖"CO" 〗_"2" Emissions from an International Perspective, Polish Journal of Environmental Studies, 25(2), 635-646.
• Kehinde, A.O. (2019). A Review of Urbanisation and Transport Challenges in Developing Countries, International Journal of Innovation Education and Research, 7(4),315-323.
• Kesten, A.S. (2020). Esnek Toplu Taşıma Sistemleri, Karayolu Toplu Taşıma Sistemleri, İstanbul Sürdürülebilir Ulaşım Kongresi, 17-18 Aralık 2019, https://ipa.istanbul/wp-content/uploads/2021/08/surdurulebilir-ulasim-kongresi-raporu.pdf .
• Konovalola, T., Kotenkova, I. and Senin, I. (2021). Problems of Sustainable Functioning of Urban Transport Systems, MATEC Web of Conferences,334,01031.
• Lin, J.C., Mitchell, L., Crosman, E., Mendoza, D.L., Buchert, M., Bares, R., Fasoli, B., Bowling, D.R., Pataki, D., Catharine, D., Strong, C., Gurney, K.R., Patarasuk, R., Baasandorj, M., Jacques, A., Hoch, S., Horel,J. and Ehleringer, J. (2018). 〖"CO" 〗_"2" and Carbon Emissions from Cities, Linkages to Air Wuality, Socioeconomic Activity and Satkeholders in the Salt Lake City Urban Area, Bulletin of the American Meteorological Society, 99(11),2325-2339 .
• McCahill, C.T. and Garrick, N.W. (2008). The Impact of Transportation and Urban Planning on Carbon Emissions: A Case Study of Cambridge, MA, In Proceedings of the Congress for the New Urbanism,16,1-8.
• Michalina, D., Medely, P., Diefenbacher, H. and Held, B. (2021). Sustainable Urban Development: A Review of Urban Sustainability Indicator Frameworks, Sustainability,13,9348.
• Msigwa, R.E. (2013). Challenges Facing Urban Transportation in Tanzania, Mathematical Theory and Modeling,3(5).
• Moreno, E.L. (2017). Concepts, Definitions and Data Sources fort he Study of Urbanization: The 2030 Agenda for Sustainable Development, United Nations Expert Group Meeting on Sustainable Cities, Human Mobility and International Migration, New York.
• Ngah, EB., Patrick, M.O.J. and Valerie, O.Z. (2022). Motorized Urban Transport and 〖"CO" 〗_"2" Emission in African Metropolises: The Case of the City of Yaounde, Cameroon, Revue Africaine des Sciences Economiques et de Gestion-Serie Sciences Economiques, No.24,95-131.
• Noussan, M., Hafner, M., Tagliapietra, S., Noussan, M., Hafner, M. and Tagliapietra, S. (2020). The Evolution of Transport Across World Regions, The Future of Transport Between Digitalization and Decarbonization: Trends, Strategies and Effects on Energy Consumption, 1-28.
• Özer, D. ve Kocaman, S. (2022). İstanbul’un Kentiçi Ulaşımı: Mevcut Durum, Sorunlar ve Öneriler, Civilacademy Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3),77-89.
• Persia, L., Cipriani, E., Sgarra, V. and Meta, E. (2016). Strategies and Measures for Sustainable Urban Transport Systems, Transportation Research Procedia,14,955-964.
• Pojani, D. and Stead, D. (2015). Sustainable Urban Transport in the Developing World: Beyond Megacities, Sustainability, 7,7784-7805.
• Pojani, D. and Stead, D. (2018). Policy Design for Sustainable Urban Transport in the Global South, Policy Design and Practice, 1(2), 90-102.
• Prasad, R. and Bansal, S. (2015). Basics of Urban Sustainability, 2nd International Conference on Recent Innovations in Science, Engineering and Management, ICRİSEM-15.
• Qureshi, I.A. and Huapu, L. (2007). Urban Transport and Sustainable Transport Strategies: A Case Study of Karachi, Pakistan, Tsinghua Science and Technology, 12(3),309-317.
• Rahman, Md.R. and Chin, H.C. (2013). A Balanced Scorecard for Performance Evaluation of Sustainable Urban Transport, International Journal of Development and Sustainability,2(3), 1671-1702.
• Requena, A. and Vanhuyse, F. (2022). Urban Sustainability Metrics, How Can Cities Measure Their Sustainability Performance to Provide Actionable Information to Reach Their Goals?, Stockholm Environment Institute.
• Ribeiro, S.K., Real, M.V. and D’Agosto, M.A. (2003). Transport and Carbon Dioxide Emission: The Brazilian Case, WIT Transactions on the Built Environment,64.
• Rieckels, W., Meler, F. and Quaas, M. (2023). The Historical Social Cost of Fossil and Industrial 〖"CO" 〗_"2" Emissions, Nature Climate Change, 13, 742-747.
• Rodrigue, J.P. (2013). Urban Transportation and Land Use, The SAGE Handbook of Transport Studies, 1(1), 105-118.
• Rui-Qiang, Y., Xin, T. and Xiang-Long, Y. (2019). 〖"CO" 〗_"2" Emission of Urban Passenger Transportation inChina from 2000 to 2014, Advances in Climate Change Research, 10,59-67.
• Satterthwaite, D. (2010). The Role of Cities in Sustainable Development, Sustainable Development Insights,4,1-8.
• Sobrino, N. and Monzon, A. (2013). Management of Urban Mobility to Control Climate Change in Cities in Spain, Transportation Research Record,2375(1),55-61.
• Solanke, M.O. (2013). Challenges of Urban Transportation in Nigeria, International Journal of Development and Sustainability, 2(2), 891-901.
• Taczanowski, J., Kolos, A., Gwosdz, K., Domanski, B. and Guzik, R. (2018). The Development of Low-Emission Public Urban Transport in Poland, Bulletin of Geography, Socio Economic Series, 41,79-92.
• Tikoudis,I., Martinez, L., Farrow, K., Bouyssou, C.G., Petrik, O. and Oueslati, W. (2021). Rideshading Services and Urban Transport 〖"CO" 〗_"2" Emissions: Simulation-Based Evidence from 247 Cities, Transportation Research Part D: Transport and Environment,97,102923.
• TÜİK, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Ulastirma-ve-Ulastirma-ve-Haberlesme-112 , Erişim Tarihi:02.02.2024
• TÜİK (2024) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr, Erişim Tarihi:02.02.2024.
• TÜİK Nüfus İstatistik Portalı (2024). https://nip.tuik.gov.tr , Erişim Tarihi:02.02.2024. UNESCAP-United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific and CITYNET (2012). Sustainable Urban Transportation Systems, https://www.uncclearn.org/wp-content/uploads/library/unescap20_0.pdf .
• Wadhwa, L.C. (2000). Sustainable Transportation: The Key to Sustainable Cities, WIT Transactions on Ecology and The Environment, 39.
• Wang, Y., Hayashi, Y., Chen, J. and Li, Q. (2014). Changing Urban Form and Transport CO2 Emissions: An Empirical Analysis of Beijing, China, Sustainability,6,4558-4579.
• Wang, Z., Chen, F. and Fujiyama, T. (2015). Carbon Emission from Urban Passenger Transportation in Beijing, Transportation Research Part D: Transport and Environment,41,217-227.
• Weeks, J.R. (2010). Defining Urban Areas, Remote Sensing of Urban and Suburban Areas, 33-45, DOI:10.1007/978-1-4020-4385-7_3.
• Wu, R-Y., Shao, C-F., Wang, X-Y. and Yin, X-Y. (2023). Carbon Emission of Urban Transport with Different Data Sources, Modern Transportation, 12(1),1-12.
• Yalçın, A.Z. (2013). Potansiyel Bir Çevre Vergisi Olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi: Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2),141-158.
• Yigitcanlar, T., Fabian, L. and Coiacetto, E. (2008). Challenges to Urban Transport Sustainability and Smart Transport in a Tourist City: The Gold Coast, Australia, The Open Transportation Journal,2,29-46.
• Zainordin, N. and Zahra, D.B.F. (2020). Factors Contributing to Carbon Emission in Construction Activity, In Third International Conference on Seperation Technology, (ICoST 2020), ss.176-182, Atlantis Press.