ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ve İŞ TATMİNİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN X ve Y KUŞAKLARINA GÖRE FARKLILIKLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 43 - 56, 31.07.2018

Zeynep Hatipoğlu , Gönen İlkar Dündar

Öz

Bu çalışmada örgütsel
bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişki X ve Y kuşakları arasındaki
farklılıklar düzeyinde incelenmiştir. Bu amaçla örgütsel bağlılığın alt
boyutları olan “duygusal bağlılık”, “devam bağlılığı” ve “normatif bağlılık”
ile “iş tatmini” arasındaki ilişkiler ayrı ayrı açıklanmıştır. Ardından
demografik değişkenler, bağımlı ve bağımsız değişkenler ile bu değişkenlerin
alt boyutları arasındaki ilişkiler belirtilmiştir.

Araştırmamız; özel
sektörde ve kamu kurumlarında, farklı büyüklük ve yapıdaki kuruluşlarda gerçekleştirilmiştir
ve araştırmaya 569 kişi katılmıştır. 
Araştırmaya katılanlara; Minnesota İş Tatmini Ölçeği’nin yanı sıra
Örgütsel Bağlılık Ölçeği olarak Allen ve Meyer’in 1990’da geliştirdikleri üç
bileşenli (duygusal, devam ve normatif) bağlılık ölçeği ve kişisel bilgi formu
kullanılmıştır. İş Tatmini Anketi oluşturulurken; Minnesota İş Tatmini Ölçeği
kullanılmıştır. Bu ölçek Herzberg’in Çift Faktör Kuramı (1965) ve Minnesota İş
Uyumu Kuramı (Lofquist ve Dawis,1978) 
doğrultusunda geliştirilmiş olan bir ölçektir. Örgütsel Bağlılık Anketi
oluşturulurken ise Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilen üç boyutlu
örgütsel bağlılık ölçeğinden yararlanılmıştır.

Çalışma kapsamında
bankacılık-finans, eğitim, gıda, kimya, perakende, elektronik, otomotiv,
turizm, bilişim, tekstil gibi farklı sektörlerden veri toplanmıştır.
Araştırmanın İstanbul’da gerçekleştirilmiş olması, kısıtlardan biridir;
dolayısıyla elde edilen sonuçlar genelleştirilemeyebilir.

Araştırmanın sonucunda
önemli bir bulgu olarak, X ve Y kuşaklarının devam bağlılığının X kuşağında iş
tatmini üzerinde pozitif ancak anlamsız bir etkisi bulunmuş, Y kuşağında ise
negatif yönde ve anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

X kuşağı, Y kuşağı, örgütsel bağlılık

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, Z., Ekşili, N. (2014), “Kuşakların Değişen Yüzü ve Y Kuşağı İle Ortaya Çıkan Yeni Çalışma Tarzı: Mobil Yakalılar”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.19, Konu.1, Isparta
• Alwin, D.F., McCammon, R.J. (2007)., "Rethinking Generations", Research in Human Development, Sayı. 4,Konu.3Allen, N. and Meyer, J.P. (1990). “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization” Journal of Occupational Psychology, Sayı.63, ss.1-18
• Bakan, İ. (2011). Örgütsel Bağlılık Kavram, Kuram, Sebep ve Sonuçlar, Gazi Kitabevi, Ankara
• Büyüköztürk, S. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegema Yayıncılık, Ankara
• Coleman D. F., Irving, G. P.,. Cooper, C. L. (1999). “Another Look At The Locus Of Control- Organizational Commitment Relationship: It Depends On The Form Of Commitment”, Journal Of Organizational Behavior s.20.
• Çetin, M.Ö. (2004). “Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık”, Ankara: Nobel Yayınları
• De Long, D.W. (2004), “Lost Knowledge: Confronting the Threat of an Aging Workforce”, New York: Oxford University Press.
• Donaldson, R., ve Folb, B. (2000). “Catching Falling Stars at the Workplace. Supervision, Sayı.61,Konu.3, ss. 6-8.
• Eisenberger, R., Fasolo, P., ve Davis-LaMastro, V. (1990). “Perceived Organizational Support and Employee Diligence, Commitment, and Innovation”, Journal of Applied Psychology, Sayı.75, Konu.1
• Erdoğan, İ. (1996). “İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını, No: 266, İstanbul.
• Eren, E., (2012). “Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi”, Beta Yayıncılık, 13.Basım, İstanbul.
• Erkmen, T. ve Şerik, S. (2007). “Kurum İmajını Oluşturan Kurum Kimliği Boyutları Bağlamında Örgüte Bağlılığın İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”, Öneri Dergisi, Sayı.7, Konu.28, ss. 107 – 119.
• Gül, H. (2002). “Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi”, Ege Akademik Bakış Dergisi
• Hartmann, L. C. (2000). “Organizational Commitment: A Multi Method Scale Analysis and Test of Effects”, International Journal of Organizational Analysis. Sayı.8, Konu.1, 89- 108.
• Locke, E. A. (1976). “The Nature and Causes of Job Satisfaction”, Hímdbook of Industrial and Organizational Psychology. ss. 1297-1349, Chicago
• Razzaq, A., Ayub, A., Farah, A., Aslam, M. (2013). “The Nexus Between Technological Learning, Downsizing, Employee Commitment, and Organizational Performance”, Business Management Dynamics, Sayı.2, Konu.10, ss.74-80
• Sığrı, Ü. (2007). “İşgörenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Meyer ve Allen Tipolojisisyle Analizi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı.2, Konu. 7, ss.261-278
• Şimşek, L. (1995). "İş Tatmini", Verimlilik Dergisi, 1995 / 12
• Telman, N. ve Ünsal, P. (2004). “Çalışan Memnuniyeti”, Epsilon Yayıncılık Hizmetleri Tic. San. Ltd. Şti., İstanbul
• Yüksekbilgili, Z. (2013). “Türk Tipi Y Kuşağı”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı.12, Konu.45