Araştırma Görevlilerinde Mantar Yönetim ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Yönetimi Alanında Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 307 - 319, 31.08.2022

Meliha Meliş Günaltay , Ferda Işıkçelik , Fatih Durur

https://doi.org/10.2399/yod.21.834805

Cited By: 2

Öz

Mantar yönetim tarzı mantar yetiştiriciliği metaforuna dayanarak çalışanlara sadece işleriyle ilgili kaynak sağlandığı, onun dışında hiçbir bilgi paylaşımının yapılmadığı yaklaşımdır. Bu yönetim tarzı çalışanları performans, iş tatmini, örgütsel bağlılık gibi birçok yönden etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı araştırma görevlilerinin çalıştıkları kurumda mantar yönetim tarzına maruz kalma düzeylerini belirlemek ve mantar yönetim algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmanın evrenini Türkiye’de kamu ve vakıf üniversitelerinde sağlık yönetimi bölümünde görev yapan 152 araştırma görevlisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmış olup analizler anketlere dönüş yapan 103 araştırma görevlisinin verileri üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre Sağlık Yönetimi bölümü araştırma görevlilerinin mantar yönetim algılarının ve örgütsel bağlıklarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Sağlık Yönetimi bölümü araştırma görevlilerinin mantar yönetim puanları ile örgütsel bağlılık puanları arasında negatif yönlü zayıf anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bu bulgudan hareketle mantar yönetim algısı arttıkça, örgütsel bağlılığın azaldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Çalışmanın sonuçları üniversitelerde mantar yönetim algısının ve olası etkilerinin tespiti için önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Araştırma görevlisi, mantar yönetim, örgütsel bağlılık, sağlık yönetimi

The Relationship between Mushroom Management and Organizational Commitment in Research Assistants: A Study in the Field of Health Management

Öz

Mushroom management style is an approach that is based on the metaphor of mushroom cultivation, where employees are provided only with resources related to their jobs and no other information is shared. This management style affects employees in many ways such as performance, job satisfaction and organizational commitment. The aim of this study is to determine the level of exposure of research assistants to the mushroom management style in their institution and to examine the relationship between mushroom management perceptions and organizational commitment. The population of the study consists of 152 research assistants working in the health management department of public and foundation universities in Turkey. A questionnaire was used as the data collection tool, and the analyses were conducted on the data of 103 research assistants who completed and returned the questionnaires. Based on the findings, it was concluded that the mushroom management perceptions and organizational commitments of the research assistants in the health management department were at a moderate level. In addition, a weak negative relationship was found between their mushroom management scores and organizational commitment scores. Thus, it was concluded that the more positive mushroom management perceptions are, the lower the organizational commitment is. The findings of the study are important for determining the potential effects of mushroom management perceptions at universities.

Anahtar Kelimeler

Health management, mushroom management, organizational commitment, research assistant

Kaynakça

• Aksu, G., Eser, M. T., & Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Al, A. (2007). Üniversitedeki yabancı diller birimleri yöneticilerinin yönetsel yeterlilik düzeyi ile İngilizce öğretim elemanlarının örgütsel bağlılık düzeylerinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1–18.
• Alpar, C. R. (2016). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik (6. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Alpar, C. R. (2017). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler (5. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Amend, A., Fang, Z., Yi, C., & McClatchey, W. C. (2010). Local perceptions of Matsutake mushroom management, in NW Yunnan China. Biological Conservation, 143(1), 165–172.
• Anıl, D., Ertuna, L., & Uysal, İ. (2015). Türkiye’deki araştırma görevlilerinin sorunlarının ikili karşılaştırma yoluyla ölçeklenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(2), 279–292.
• Aydemir, M., & Erşan, C. (2011). Yeni kurulan üniversitelerde örgütsel bağlılık sorunu. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 55–72.
• Bakan, İ. (2011). Örgütsel stratejilerin temeli örgütsel bağlılık. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Bakioğlu, A., & Yaman, E. (2004). Araştırma görevlilerinin kariyer gelişimleri: Engeller ve çözümler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20, 1–20.
• Batmunkh, M (2011). Liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125–139.
• Birincioğlu, N., & Tekin, E. (2018). Mantar yönetim ölçeği geliştirilmesi üzerine bir çalışma. Business and Economics Research Journal, 9(1), 169–185.
• Boylu, Y., Pelit, E., & Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 55–74.
• Bozkurt, Ö., & Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Journal of Administrative Sciences/Yonetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121–139.
• Bulut, M. B. (2017). Akademisyenlerin örgütsel bağlılıkları, kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler. Journal of International Social Research, 10(50), 362–370.
• Büyükyılmaz, O., & Tunçbiz, B. (2016). Örgütsel adaletin örgütsel bağlılığa etkisi: Akademik personel üzerinde bir araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(14), 49–113.
• Çelebi, N., & Tatık, R. Ş. (2012). Öğretim üyesi yetiştirme programındaki (ÖYP) araştırma görevlilerinin ÖYP'yi değerlendirmeleri. Yükseköğretim Dergisi, 2(3), 127–136.
• Çolak, E. (2015). Akademide güvencesiz çalışma: Araştırma görevlilerinin deneyimleri. ViraVerita E-Dergi, 2, 23–44.
• Çöl, G., & Gül, H. (2005). Kişisel özelliklerin örgütsel bağlılık üzerine etkileri ve kamu üniversitelerinde bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291–306.
• De Carlo, L. T. (1997). On the meaning and use of kurtosis. Psychological Method, 2(3), 292–307.
• Dinç, E., & Birincioğlu, N. (2020). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkide lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 309–330.
• Durna, U., & Eren, V. (2005). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210–219.
• Duygulu, E., Çıraklı, N., & Mohan, Y. (2008). Algılanan örgütsel destek, işe bağlılık ve iş doyumunun örgütsel bağlılık üzerine etkisi. Sosyal Bilimler, 6(1), 108–128.
• Geckoboard & Censuswide (2015). Mushroom management: Leaves employees heading for the door. Erişim adresi https://www.geckoboard.com/ (11 Kasım 2020).
• Irving, P. G., Coleman, D. F., & Cooper, C. L. (1997). Further assessments of a three-component model of occupational commitment: Generalizability and differences across occupations. Journal of Applied Psychology, 82(3), 444–452.
• Kahya, V., & Ceylan, E. (2019). İş performansını artırmada yeni bir yaklaşım: Mantar yönetim. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(45), 3773–3781.
• Kalpatharu, C. (2020). Mushroom management. Erişim adresi http://www.kalpatharuconsulting.com/sales-prospecting/how-to-overcome-b2b-price-objections/ (25 Ekim 2020).
• Kandemir, H. (2017). Akademisyenler üzerinde yapılmış örgütsel bağlılık araştırmalarına yönelik nitel analiz. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 194–200.
• Kılıç, T. (2015). Mushroom management theory sample of health sector. Academy of Strategıc Management Journal, 14, 85–91.
• Kılıç, T., & Olgun, H. (2017). Mantar yönetim yaklaşımı. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 2(2), 106–113.
• Koçel, T. (2015). İşletme yöneticiliği (7. baskı). İstanbul: Beta Basım.
• Külekci, M. K., Özbozkurt, O. B., & Bahar, E. (2020). The mediating role of mushroom management within the impact of job stress on intention to leave. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 361–371.
• Laplante, A. P., & Neill, J. C. (2005). Antipatterns: Identification, refactoring, and management. Boca Raton, FL & New York, NY: Auerbach Publications.
• Mar, A. (2011). Mushroom management. Erişim adresi https://management.simplicable.com/management/new/mushroom-management (23 Ekim 2020).
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1997), Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78, 538–551.
• Meyer, J. P., Stanley, L. J., & Parfyonova, N. M. (2012). Employee commitment in context: The nature and implication of commitment profiles. Journal of Vocational Behavior, 80(1), 1–16.
• Özdevecioğlu, M. (2013). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 113–130.
• Özgan, H., Külekçi, E., & Özkan, M. (2012). Analyzing of the relationships between organizational cynicism and organizational commitment of teaching staff. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 196–205.
• Pelit, E., Boylu, Y., & Güçer, E. (2007). Gazi Üniversitesi ticaret ve turizm eğitim fakültesi akademisyenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 86–114.
• Scott, P. (2016). Study highlights the perils of mushroom management. Erişim adresi https://www.workforcemanagementtoday.com/articles/418940-study-highlights-perils-mushroom-management.htm (24 Ekim 2020).
• Smith, N. (2015). Research report: one in four employees leave due to mushroom management. Erişim adresi https://www.geckoboard.com/blog/research-report-one-in-four-employees-leave-due-to-mushroom-management/ (25 Ekim 2020).
• Snape, E., & Redman, T. (2003). An evaluation of a three-component model of occupational commitment: Dimensionality and consequences among united kingdom human resource management specialists. Journal of Applied Psychology, 88, 152–159.
• Solak, Ö. (2014). Hemşirelerde algılanan örgütsel adaletin örgütsel bağlılık düzeyi ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Şen, B. (2019). Turizm işletmelerinde mantar yönetim yaklaşımı ve örgütsel bağlılığın değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane.
• Şener, E., Erdem, R., & Akçakanat, T. (2010). Türkiye’de lisans düzeyinde sağlık yöneticisi yetiştiren kurumların akademik ve eğitsel profili. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(1), 29–44.
• Taşlıyan, M., Harbalıoğlu, M., & Hırlak, B. (2015). Personel güçlendirmenin örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 313–334.
• Tekin, E., & Birincioğlu, N. (2017a). Araştırma görevlilerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin kadro türü ve demografik özellikler açısından incelenmesi. International Journal of Economic & Administrative Studies, 19, 171–196.
• Tekin, E., & Birincioğlu, N. (2017b). Bilgi çağının odak noktası üniversitelerde mantar yönetimi. International Journal of Academic Value Studies, 3(14), 22–29.
• Tekingündüz, S., & Tengilimoğlu, D. (2013). Hastane çalışanlarının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel güven düzeylerinin belirlenmesi. Sayıştay Dergisi, 91, 77–103.
• Yaşbay, H. (2011). Otantik liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• YÖK (2020). Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi, birim istatistikleri. Erişim adresi https://istatistik.yok.gov.tr/ (11 Şubat 2021).
• Yücel, İ., & Akgül, İ. (2016). Liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide iş tatmininin aracılık etkisi: Akademisyenler üzerine bir çalışma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 209–226.
• Zencirkıran, M., & Keser, A. (2018). Örgütsel davranış. Bursa: Dora Yayınevi.