Üniversitelerin Kurum İç Değerlendirme Raporlarının Misyon ve Vizyon Analizi

Year 2025, Volume: 15 Issue: Special Issue, 7 - 23, 30.06.2025

Mehmet Çiçeklitaş , İsa Sağbaş

https://doi.org/10.53478/yuksekogretim.1384317

Abstract

Üniversiteler, her beş yılda bir stratejik planlarını ve her yıl ise bir önceki yılın değerlendirildiği kurum iç değerlendirme raporlarını hazırlamaktadır. Stratejik planla belirlenen misyon ve vizyon ifadelerinin üniversitelerin temel faaliyet alanlarına ilişkin kalite güvencesi süreçlerini izlemek amacıyla hazırlanan kurum iç değerlendirme raporlarına da yansıması beklenmektedir. Çalışmanın örneklemini 1992 yılından önce kurulan devlet üniversiteleri, 1992 yılında kurulan devlet üniversiteleri ve 2002 yılından önce kurulan vakıf üniversiteleri oluşturmaktadır. Çalışmada üniversitelerin 2022 yılında yürürlükte bulunan stratejik planlarında belirlenmiş misyon ve vizyon bildirimlerinde en sık tekrar eden yedi kelime ayrı ayrı tespit edilmiş ve bu kelimelerin üniversitelerin 2021 yılı kurum iç değerlendirme raporlarına ne kadar yansıttıkları incelenmiştir. Bu incelemede MAXQDA Analytics Pro programından faydalanılmıştır. Ayrıca nitel araştırmada veri analizi yöntemlerinden biri olan içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Dokümanların analiz edilmesiyle elde edilen bulgular sonucunda gruplar arasında ve grup içinde benzerlik ve farklılıkları tespit edebilmek için kıyaslama çalışması yapılmıştır. Gruplar arasında kıyaslama yapıldığında misyon ve vizyon bildirimini yansıtmada en başarılı grubun 1992 yılından önce kurulan devlet üniversiteleri olduğu görülmüştür. Bununla birlikte üniversitelerin misyon ve vizyon bildirimlerini kurum iç değerlendirme raporlarına yeterince yansıtmadıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda üniversitelerin misyon ve vizyon bildirimleri ile kurum iç değerlendirme raporları arasındaki kopukluğun nedenleri irdelenmiş ve aralarındaki ilişkiyi güçlendirecek önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Stratejik Plan, Misyon, Vizyon, Kurum İç Değerlendirme Raporu, Kalite

Mission and Vision Analysis of Institutional Self Evaluation Reports of Universities

Abstract

Universities prepare their strategic plans every five years, and their institutional self evaluation reports evaluate the previous year every year. It is expected that the mission and vision statements determined by the strategic plan will also be reflected in the institutional self evaluation reports, prepared to monitor the quality assurance processes related to the main activity areas of the universities. The study sample consists of state universities established before 1992, state universities established in 1992, and foundation universities established before 2002. In the study, the seven most frequently repeated words in the mission and vision statements determined in the universities’ strategic plans in force in 2022 were determined separately, and the extent to which these words were reflected in the 2021 institutional self evaluation reports of the universities was examined. MAXQDA Analytics Pro program was used in this review. In addition, the content analysis technique, one of the data analysis methods in qualitative research, was used. As a result of the findings obtained by analyzing the documents, a comparison study was conducted to determine similarities and differences between and within the groups. When comparing the groups, it was seen that the most successful group in reflecting the mission and vision statement was the state universities established before 1992. However, it was determined that the universities did not adequately reflect their mission and vision statements in their institutional self evaluation reports. As a result of the study, the reasons for the disconnection between the mission and vision statements of the universities and the institutional self evaluation reports were examined, and suggestions were made to strengthen the relationship between them.

Keywords

Strategic Plan, Mission, Vision, Institutional Self Evaluation Report, Quality

References

• Akyüz, Ö. F. (2001). Değişim rüzgarında stratejik insan kaynakları planlaması. Sistem Yay.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
• Ayten, A. M. (2016). Yükseköğretim kurumlarında stratejik sürdürülebilir alan yönetimi. Yükseköğretim Dergisi, 6(3), 142-154.
• Barca, M. (2002). Stratejik açı: Stratejik düşünme düzeyi, tarzı ve gerekliliği. R. R. Coşkun ve R. Altunışık (Ed.), Stratejik boyutuyla modern yönetim yaklaşımları (s. 9-26) içinde. Beta.
• Campbell, A. & Yeung, S. (1991). Creating a sense of mission. Long Range Planning, 24(4), 10–20.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2021). Üniversiteler için stratejik planlama rehberi (Sürüm 1.1). CSBB.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2022). Kamuda stratejik yönetim. Erişim adresi: http://www.sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/f/hazirlanan/
• Çakır, R. (2016). Stratejik planlama süreci ve eğitim örgütlerinde stratejik planlama. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 30(30), 11-21.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2003). Kamu kuruluşları için stratejik planlama kılavuzu. DPT.
• Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikası. Beta Yayınları.
• Emekci, M. & Doğan, S. (2020). Türkiye’deki üniversitelerinin misyon ve vizyon ifadelerinin tematik olarak incelenmesi. Researcher, 8(1), 161–203.
• Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85.
• Hastürk, M. (2006). Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme. Erişim adresi: http://docplayer.biz.tr/6089831-Stratejik-planlama-ve-performans-esaslibutceleme.html
• Hatiboğlu, Z. (1986). İşletmelerde stratejik yönetim. Temel Araştırma Yay.
• Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları ile Faaliyet Raporlarına İlişkın Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (2021, 22 Nisan). T.C. Resmî Gazete, 31462.
• Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (Kanun No. 5018). (2003, 10 Aralık). T.C. Resmî Gazete, 25326.
• Koyuncuoğlu, Ö. & Tekin, M. (2022). Strategic entrepreneurial orientation in higher education: A comparative analysis. Yükseköğretim Dergisi, 12(1), 10-23.
• Küçükçene, M. & Özdemir, M. (2022). Eğitim yönetimi anabilim dalı misyon ifadelerinin kimlik bağlamında incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 12(3), 424-436.
• Kuzu, Ö. H. (2020). Dünya çapında üniversiteler bağlamında misyon-vizyon üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1, 8-23.
• Lissack, M. & Roos, J. (2001). Be coherent, not visionary. Long Range Planning, 34, 53-70.
• Okumuş, D., Koyuncu, M. & Günlü, M. (Ed.). (2012). İşletmelerde stratejik yönetim. Seçkin Yay.
• Pamuk, G., Erkut, H., Ülengin, F., Akgüç, Ö., Koşma, H. & Alpay, Y. (1997). Stratejik yönetim ve senaryo tekniği. İrfan Yay.
• Peker, A. E. & Boyraz, A. (2017). Stratejik yönetim kavramına teorik bir yaklaşım. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 67-92.
• Söyler, İ. (2007). Kamu sektöründe stratejik yönetim uygulanabilir mi? (engeller/güçlükler). Maliye Dergisi, 152, 103-115.
• Steiner, G. A. (1979). Strategic planning. Simon and Schuster.
• Ülgen, H. & Mirze, S. K. (2013). İşletmelerde stratejik yönetim. Beta.
• Yılmaz, D. V. (2016). Türkiye’deki devlet üniversitelerinde uluslararasılaşma süreci: Stratejik planlar üzerinden bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1191-1212.
• Yükseköğretim Kalite Güvencesi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu Yönetmeliği. (2018, 23 Kasım). T.C. Resmî Gazete, 30604.
• Yükseköğretim Kalite Kurulu. (2022). Kurum iç değerlendirme raporu (KİDR) hazırlama kılavuzu (Sürüm 3.1). Yükseköğretim Kalite Kurulu.
• Yükseköğretim Kurulu. (2022). Üniversitelerimiz. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/universiteler/universitelerimiz