Pandemi Dönemlerinde İnsan ve Hastalık İlişkisine Dair İki Roman: Hakka Sığındık ve Veba

Yıl 2020, Sayı: Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 209 - 232, 15.07.2020

Yakup Gelir

Öz

Tarih boyunca insanoğlu, birçok salgın hastalıkla karşılaşmıştır. İnsana kendini, dünyayı ve kurduğu uygarlığı sorgulama düşüncesini telkin eden bu salgınlar, insanlığın mevcut konumundan, değişen, önceki özelliklerinden farklılık gösteren başka bir boyuta taşınmasını sağlamıştır. İnsanoğlunun yeni şartlara intibakını, yaptığı hataları görmesini, salgına karşı tavrını resmeden pandemi dönemleri, aynı zamanda insanın korkusunu, zaaflarını, dirayetini, fedakârlığını, ilişkilerini, fırsatçılığını, mücadelesini ve yeni tedavi yöntemlerini deneme çabasını da ortaya koyar. Daha ziyade bilimsel alanların ilgilendiği bu durum, sanat dünyasında da zaman zaman işlenen konulardan biri olmuştur. Bu anlamda edebiyat dünyasında pandemi süreçlerinin konu edindiği veya söz edildiği eserlerden söz etmek mümkündür. Özelikle roman sanatının, bu bağlamda ön plana çıktığına şahit olunmaktadır. Konuyu işlemeleri bakımından Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Hakka Sığındık ve Albert Camus’un Veba romanları dikkat çekmektedir. İki eserde de perspektif insana yoğunlaştırılarak, pandemi sürecinin insan üzerindeki etkisi ve insanoğlunun buna karşı tutumu ele alınmaktadır. Böylece iki yapıttan hareketle pandemi dönemlerindeki insan ve hastalık ilişkisi irdelenerek, salgınla ortaya çıkan esaret, endişe, korku, ölüm ve mücadele olguları ele alınmıştır. Bu çalışmada zikredilen iki eserdeki insan ve hastalık ilişkisi bağlamında, pandemi sürecinde beliren olguların kökeni ve yansımalarının tahlili amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Veba, Hakka Sığındık, salgın hastalık

Kaynakça

• Balta, E. (2020). Kara Vebadan Koronavirüse Küreselleşme. https://www.uikpanorama.com/blog/2020/02/10/kara-vebadan-koronaviruse-kuresellesme (Erişim Tarihi: 08.06.2020)
• Baltaş, A. (2020). Medeniyetin Cilası Çok İnce. https://www.baltasgrubu.com/secilmis-yazilar/medeniyetin-cilasi-cok-ince.html (Erişim Tarihi: 07.06.2020)
• Baykent, S. (2020). Kara Veba’dan “Kovid-19” Virüsüne: Salgınlar Dünya Siyasî Tarihini Nasıl Şekillendiriyor? https://www.indyturk.com/node/138346/t%C3%BCrkiyeden- sesler/kara-veba. (Erişim Tarihi: 09.06.2020)
• Binyazar, A. (1967). Veba. Varlık Dergisi, 694, 15.
• Botton, A. (2020). Camus on the Coronavirus. The Newyork Times. https://www.nytimes.com/2020/03/19/opinion/sunday/coronavirus-camus-plague.html (Erişim Tarihi: 08.06.2020)
• Boyacıoğlu, F. (2012). Albert Camus’nün Söylence-Romanı (Roman-Mythe) Veba: Esinlendiği Kaynaklar ve Çağrıştırdığı Simgeler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2). 21- 33.
• Coşar, V. A. (2020). Corona Virüs’ün Anımsattığı Veba ve Körlük Üzerine!. https://www.hukukihaber.net/corona-virusun-animsattigi-veba-ve-korluk-uzerine- makale,7550.html (Erişim Tarihi: 07.06.2020)
• Camus, A. (1967). Veba. (3. Baskı). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gürpınar, H. R. (1976). Hakka Sığındık. İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Kaya, M., Demiral, S. (2011). Albert Camus’nün Veba Adlı Romanında İşlenen Esaret Duygusunun Algısal Açıdan Analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 379-388.
• Öztokat Kılıçeri, N. (2020). Salgın Günlerinde Edebiyat. http://m.bianet.org/bianet/yasam/222262-salgin-gunlerinde-edebiyat. (Erişim Tarihi: 08.06.2020)
• Öner, E. (?). Nurettin Topçu ve Albert Camus’de Ahlâk: İsyan/Başkaldırı Ahlâkı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (RTEÜ Journal of SocialSciences), 3, 49-62.
• Özer, B. (2017). Bir Yazar, Bir Roman, Bir Şehir Albert Camus, Veba, Oran. http://thevoidmag.com/en-taze/bir-yazar-bir-roman-bir-sehir-albert-camus-veba-oran/ (Erişim Tarihi: 10.06.2020)
• Öztin Passerat, D. (2020). Veba’dan Korona Günlerine. http://bianet.org/biamag/toplum/222414-veba-dan-korona-gunlerine. (Erişim Tarihi: 05.06.2020)
• Pamuk, O. (2020). Eski Salgınlar ve Bugün Biz. https://t24.com.tr/yazarlar/orhan-pamuk/eski-salginlar-ve-bugun-biz, 26346. (Erişim Tarihi 10.06.2020)
• Sartre, J. P. (2017). Varoluşçuluk. Bezirci, A. (çev). İstanbul: Say Yayınları.
• Sarıbaş, S. (2020). Tiyatro ve Veba: Albert Camus’ nün “Veba” Romanıyla, Antonin Artaud’nun Tiyatro ve İkizi Eserinin Metafiziksel Başkaldırı ve Dirimsel Öz Açısından Değerlendirilmesi. International Social Sciences Studies Journal, 6(62), 1931-1943.
• Temel, M. K. (2012). 1918 Pandemisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi/ Sağlık Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tinin, H., A., (2020). Albert Camus’den İyi Huylu ‘Veba’ya… http://www.diken.com.tr/albert-camusden-iyi-huylu-vebaya/ (Erişim Tarihi: 08.06.2020)
• Türkyılmaz, Ü. (2003). Albert Camus'nün Caligula’sında Yaşam Ölüm Diyalektiği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43(2), 109-118.
• Yıldıztaş, B. (2010). Jean-Paul Sartre’da ve Albert Camus’de Özgürlük Kavramı. (Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, A. ve Alkan, M. (2018). Albert Camus ve İdeoloji Eleştirisi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 391-402.
• Yolun, M. (2012). İspanyol Gribinin Dünya ve Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adıyaman Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.