Support Activities Metropolitian for Women’s Cooperatives; Mersin Metropolitian Municipality and Women’s Cooperatives Example

Year 2025, Issue: 68, 34 - 50, 27.06.2025

Gökhan Karayünlü

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1571058

Abstract

This study aims to evaluate the support given to projects implemented by metropolitan municipalities to women's cooperatives and the effects of these supports on women's cooperatives. Within the scope of the study, interviews were conducted with a total of 7 people, including the president, vice president and members of women's cooperatives supported by Mersin Metropolitan Municipality, between 01.08.2024 and 30.08.2024. In this study, which was shaped on the axis of a case study design appropriate to the qualitative research paradigm, data were collected through semi-structured interview questions prepared by the researcher. Descriptive analysis was conducted on the obtained data. The study findings obtained as a result of the analysis were gathered under six main dimensions. The first of these is “Sustainability”, the second is “Employment Increase”, the third is “Support”, the fourth is “Protection of Product Diversity”, the fifth is “Contribution”, and the sixth is “Job Opportunity”. At the end of the study, the supports provided by metropolitan municipalities to women's cooperatives; It has been revealed that cooperatives make significant contributions to solving economic problems, creating job opportunities for women, ensuring continuity in agricultural production, preserving product diversity, sustaining cooperatives, and ensuring economic and rural development. When the data obtained in the literature review of the study are examined, it has been concluded that women's cooperatives have structural and administrative problems, and that the consultancy and support services of the central government and municipalities for women's cooperatives should be made more functional and project-oriented services should be supported.

Keywords

Mersin Metropolitian Municipality, Women Cooperatives, Supports

Büyükşehir Belediyelerinin Kadın Kooperatiflerine Yönelik Destekleme Faaliyetleri; Mersin Büyükşehir Belediyesi ve Kadın Kooperatifleri Örneği

Abstract

Bu çalışmada, büyükşehir belediyelerince kadın kooperatiflerine uygulanan projelere verilen destekleri ve bu desteklerin kadın kooperatifleri üzerindeki etkilerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından desteklenen kadın kooperatifi başkanı, başkan yardımcısı ve üyesi olan toplamda 7 kişiyle 01.08.2024 ve 30.08.2024 tarihleri arasında görüşmeler yapılmıştır. Nitel araştırma paradigmasına uygun durum çalışması deseni ekseninde şekillenen bu çalışmada veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme sorularıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler üzerinden betimsel analiz yapılmış, yapılan analiz sonucunda elde edilen çalışma bulguları altı temel boyut altında toplanmıştır. Bunlardan birincisi, “Sürdürülebilirlik”, ikincisi “İstihdam artışı”, üçüncüsü “Destekleme”, dördüncüsü “Ürün çeşitliliğinin korunması”, beşincisi “Katkı”, altıncısı “İş imkanı” şeklindedir. Çalışmanın sonunda büyükşehir belediyelerinin kadın kooperatiflerine yönelik yapmış olduğu desteklerin; kooperatiflerin ekonomik sorunlarının giderilmesine, kadınlara iş imkanı yaratılmasına, tarımsal üretimde devamlılığın sağlanmasına, ürün çeşitliliğinin korunmasına, kooperatiflerin sürdürülebilmesine, ekonomik ve kırsal kalkınmanın sağlanmasına önemli katkılar sunduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın literatür taramasında elde edilen verilere bakıldığında ise; kadın kooperatiflerinin yapısal ve yönetsel sorunlarının bulunduğu, sorunların çözümüne yönelik merkezi hükümet ve belediyelerin kadın kooperatiflerine yönelik danışmanlık ve destek hizmetlerinin daha fazla işlevsellik kazandırılması ve proje odaklı hizmetlerin desteklenmesine önem verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Mersin Büyükşehir Belediyesi, Kooperatif, Kadın Kooperatifleri, Destekler

References

• Aaker, D.A., Kumar,V. & Day, G.S., (2007). Marketing Research, 9. Edition, John Wiley & Sons, Danvers.
• Aktaş, C. (2007). Türkiye’de kooperatifçilik eğitiminin gelişimi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Alkan, Y. (2016). Tarım Kooperatiflerinin İstihdam Üzerindeki Etkileri, Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 4, Güz.
• Aydın, Z. (2016). Çağdaş tarım sorunu ve yeni köylülük. ODTÜ Gelişme Dergisi, 43(4), 43-63.
• Boratav, K. (2011). Küçük köylülüğe sermaye kapanı, http://haber.sol.org.tr/yazarlar/korkut-boratav/kucukkoyluluge-sermayekapani-45008 (16.08.2024).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Pegem.
• Candan, E., & Özalp, G. S. (2013). Tarımda kadın emeği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 19(1), 93-101.
• Demircan Yıldırım, P. (2020). Kırsal Kalkınmada Kadın Kooperatiflerinin Rolü: Ahatlı Kadın Kooperatifi Örneği. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ( 11 ), 159-170.
• Emiroğlu, M. (2013). Kooperatifçilik & Kadın Kooperatifleri. Erişim Tarihi 09.08.2024
• Ferguson, H., & Kepe, T. (2011). Tarımsal kooperatifler ve kadınların sosyal güçlendirilmesi: Ugandalı bir vaka çalışması. Uygulamada Gelişim, 21(3), s. 421-429.
• Gülden Karakuş, G. (2022). Kadın Kooperatifçiliği Ve Türkiye’de Kadın Kooperatifleri’ne Genel Bakış, Ekonomi, Finans, İşletme Ve Pazarlama Alanında Akademik Çalışmalar – I, Artikel Akademi.
• Iakovidou, O. (2002). Yunanistan'daki Kadın Tarım Turizm Kooperatifleri: Başarılı bir şekilde işleyişleri için temel unsurlar, https://ageconsearch.umn.edu/record/60881/?v=pdf (20.08.2024).
• International Cooperative Alliance (ICA): Uluslararası Kooperatifler Çalışma Raporu. Uluslararası Kooperatifler Birliği, https://ica.coop/en/cooperatives/what-is-a-cooperative, Erişim Tarihi 05.08.2024.
• İBB Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı. (2024). İBB Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı kadin yoksulluğu ile mücadelede kadın kooperatiflerinin yanında, (2024), Erişim tarihi: 17.08.2024 https://sosyalhizmetler.ibb.gov.tr/dosyalar/kadin_kooperatifleri_destegi.pdf
• T.C.Ticaret Bakanlığı. (2024). Kooperastif Veri Bülteni. https://esnafkoop.ticaret.gov.tr/data/670cc06f13b876dc68d93013/Kooperatif%20%20B%C3%BClteni%20Eyl%C3%BCl%2011.10.2024.pdf Erişim Tarihi:25.12.2024
• Ankara Büyükşehir Belediyesi (2019). Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi. Yerel Eşitlik Eylem Planı, https://www.ankara.bel.tr/kadin-calismalari/calismalarimiz/kadin-kooperatifleri. Erişim Tarihi:(21.08.2024).
• Adana Büyükşehir Belediyesi.(2021). Kadın Ürettikçe Güçlü. https://www.adana.bel.tr/tr/haber/kadin-urettikce-gucluErişim Tarihi: (19.08.2024).
• Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. (2000). Kırsal alan kadınının istihdama katılımı. Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayını.
• Kara, M., Yücel, R. ve Dinçer, P. K. (2016). Sürdürülebilir Kalkınmaya Tarım Kooperatiflerinin Etkileri Ve Ortaklarının Beklentileri: Bolu Ve Düzce İllerinde Bir Uygulama, Aibü Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2016, Cilt:16, Yıl:16, Sayı: 4, s. 16: 47-61.
• Kılıçarslan, M. (2013). Nakliye Kooperatiflerinin Üyeleri Üzerinde Meydana Getirdiği Kooperatif Etkisi (Yozgat Kamyoncular Kooperatifinde Bir Uygulama), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Kılıçtek, S. (2023). Marka Kadın Girișimciliği ve Kadın İstihdamı Destekleri, Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Kalkınma Bülteni, Temmuz-Aralık 2023, Sayı: 71.
• Kırat, İ. ve Bahşi, N. (2022). Kadınların İstihdama Katılımında Kooperatiflerin Rolü, Internatıonal Korkut Ata Scıentıfıc Researches Conference, June 28-30 2022.
• Köse, K. E. ve Akbulut, D. (2023). Kadın Kooperatiflerinde Yeni Ürün Geliştirme Süreci Ve Tasarımcının Rolü: Karabük Üreten Eller Kooperatifi Örneği, Sanat&Tasarım Dergisi, 13 (1), s. 119-133.
• Kulak, E. (2011). Tarımsal üretim süreçlerindeki değişimin kırsal alanda kadın istihdamına etkileri. 1980 sonrası gelişmeler [Uzmanlık Tezi]. T.C. Başbakanlık. https://www.aile.gov.tr/media/2531/esrakulak.pdf
• Kutay, T. (2022). Kırsal Kalkınmada Kadın Kooperatiflerinin Önemi: Türkiye Özelinde Bir Değerlendirme. Politik Ekonomik Kuram, 6(1), s. 119-150.
• Kutlar, İ., Turhanoğulları, Z., & Kızılay, H. (2013). Kırsal Alanda Kadınların İşgücüne Ve Kararlara Katılımını Etkileyen Sosyo Ekonomik Faktörlerin Belirlenmesi: Burdur İli Örneği. Akdeniz University Journal of the Faculty of Agriculture, 26(1), s. 27-32.
• Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation, 4. Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Merriam, S. B. (2013). Araştırmanın desenlenmesi ve örneklem seçimi (Çev. S. Turan ve D. Yılmaz), S. Turan (Çev. Ed.), Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, Ankara, Nobel. s, 55-82.
• Örki, A. (2016). Ekonomik Kalkınmada Kooperatiflerin Öneminin Örneklerle Değerlendirilmesi, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Sayı 3(2).
• Özbilger, H. İ. (2022), Sosyal Kooperatifçilik Ve Kalkınma, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Özcan Elçi, D. (2024). Kadın Kooperatiflerine Betimsel Bir Yaklaşım: Şırnak Kadın Eli Üretim ve İşletme Kooperatifi, İstanbul Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, s. 226-245.
• Özcan, O. (2007), Türkiye’de Kooperatifçiliğin Tarihi Gelişimi Ve Cumhuriyet Dönemi Kooperatifçiliği, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Şahankaya, A. A. ve Dedeoğlu, S. (2023). Türkiye’de Kadın Kooperatiflerinin Kadınların Güçlenmesine Etkisi, fe dergi, 15(2), s. 8-49.
• Şahankaya, A., A., Dedeoğlu, S. ve Kurtuluş, G. (2023). Türkiye’de Kadın Kooperatifleri: Mevcut Durum Analizi, Kadın Güçlenmesi ve İstihdam Yaratma Potansiyeli. Çalışma Ve Toplum, 2(77), s. 1174-1208.
• Şahin, Ç. (2018). Türkiye Tarımında Kooperatifçilik Alternatifini Yeniden Düşünmek. Politik Ekonomik Kuram, 2(2), s. 59-76.
• Şahin, K., & Terin, M. (2009). Van ilinin sosyo-ekonomik özellikleri farkli iki köyündeki kadinlarin tarimsal faaliyetlere katilimi ve tarimsal yayima ilişkin görüşleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), s. 39-49.
• Şengün, H. (2019). Kırsal kalkınma ve kadın kooperatiflerinin önemi: Artvin kadın girişimciler turizm geliştirme kooperatifi. Kırsal Kalkınma ve Kooperatifçilik. Ankara Üniversitesi, s. 573-588.
• Tarar, M. A., Arshad, M. I., Akhtar, N., Akhter, N., Akram, M. B., Munir, A., Akhtar, S., Batool, Z., Siddique, S., Khan, Y. N., Mahsud, N. K., Salik, M. H., Ali, M., & Iqbal, M. A. (2017). Tarımsal üretimin gerekliliği hakkında sosyolojik bir çalışma Tehsil Dera'daki kırsal kadınlar için uzatma hizmetleri. Gazi Han-Pakistan, Transylvanian Review, 25(18), s. 4728-4735.
• Taşdoğan, B., & Ağdemir, Z. (2019). Kapitalizm, Devlet ve Köylü: Gaziantep Köylerinde Ampirik Bir Çalışma. Politik Ekonomik Kuram, 3(2), s. 289-337.
• Ticaret Bakanlığı (2021). Türkiyede Kooperatifçilik Faaliyetleri Raporu, https://ticaret.gov.tr/kooperatifcilik/bilgi-bankasi/kooperatifler-hakkinda/turkiyede-kooperatifcilik (19.08.2024)
• Trivedi, J., Priyan, P. K. & Bhinde, V. (2011). The role of dairy cooperatives in women empowerment. IUP Journal of Agricultural Economics, 8(1), s. 41.
• Tulgar, D. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinde Sanayiye Entegre Olmuş Tarım Satış Kooperatiflerinin Ekonomik Kalkınmaya Etkileri, Tekirdağ Namık Kemal Ünüversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO). (2024). Uluslararası Okuryazarlık Raporu. Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA). (2024). Cooperative identity, values & principles. https://ica.coop/en/cooperatives/cooperative-identity (19.08.2024).
• United Nations(U.N.). (2023). Cooperatives In Social Development Report. Report of the Sceratary General .78-187.
• Uysal, Ş. K. (2023). Kadın Kooperatiflerinin Başarısında Yönetsel Yetkinliğin Etkileri: Karşılaştırmalı Örnek Olay, Analizi Parion Akademik Bakış Dergisi (Pabd), Cilt/Volume 2, Sayı/No Ek/Additional, s. 14-27 .
• Yenilenmiş Bir Toplumsal Sözleşmeye Doğru Uluslararası Çalışma Konferansı 112. Oturum, 2024, 13. file:///C:/Users/255632/Downloads/ILC112-I(B)-[CABINET-240423-001]-Web-TR.pdf (21.08.2024).
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, E., Özdemir, G., Oraman, Y., Unakıtan, G., & Konyalı, S. (2019). Tarımsal üretimde kadınların karar alma süreçlerine katılımı ve kooperatiflerden beklentileri. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 16(1), s. 71-81.
• Zikmund, W. G. (1997). Business Research Methods, 5. Edition, The Dryden Press, Orlando.