Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi Örneği)

Yıl 2010, Sayı: 14, 13 - 24, 01.06.2010

İlhami Bulut

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını değerlendirmeye yöneliktir. Bu amaç çerçevesinde araştırmada kullanılmak üzere 30 maddeden oluşan Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeği geliştirilmiştir. Araştırma örneklemini, 211’i Dicle ve 200’ü Fırat Üniversitesi’nden olmak üzere toplam 411 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, ilişkisiz örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi ve scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları “üniversite” ve “cinsiyet” değişkeni açısından anlamlı bir farklılık göstermezken, “anabilim dalı” değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır. Araştırmada ulaşılan bir diğer önemli bulgu ise, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının “katılıyorum” düzeyinde olmasıdır

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi, öğretmenlik mesleği, tutum

Evaluation of Teacher Candidates’ Attitudes Concerning Teaching Profession (Dicle and Firat University Sample)

Öz

The aim of this research is to evaluate attitudes of teacher candidates on teaching profession. In the frame of this aim, A 5 point Likert type scale comprising 30 attitude sentences was developed to be used in the research. The sample of the research composes of the total 411 teacher candidates 211 of them from Dicle and 200 of them from Fırat University. In the analysis of the data, Independent-Sample t Test, One-Way-Anova and Scheffe Test were used. According to the findings obtained from the study, the attitudes of prospective teachers towards teaching profession showed a significant difference in terms of department variable while they did not differ significantly in terms of university and gender variable. Another important finding reached in the research was that teacher candidates’ attitudes concerning teaching profession realized in “agree” level

Anahtar Kelimeler

Teacher training, teaching proffession, attitude

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1997) Türk Eğitim Tarihi. (6. Baskı), İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları No:1.
• Başbay, M., Ünver, G. ve Bümen, N. T. (2009) Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları: Boylamsal Bir Çalışma, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 59, 345-366.
• Bloom, B. S. (1998) İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çev: D. A. Özçelik). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2003) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000) Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Demir, M. K. (2004) Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Tutumlarının İncelenmesi, Eğitim Araştırmaları,14, 162-170.
• Dikici, A., Yavuzer, Y. ve Gündoğdu, R. (2006) Eğitim Fakültesi Mezunlarının Eğitim Bilimleri Derslerine İlişkin Görüşleri (Niğde Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim Dergisi, 172, 250-262.
• Durmuşoğlu, M. C., Yanık, C. ve Akkoyunlu, B. (2009) Türk ve Azeri Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 76-86.
• Dursunoğlu, H. (2003) Cumhuriyet Döneminde İlköğretime Öğretmen Yetiştirmenin Tarihi Gelişimi. Milli Eğitim Dergisi, 160, 64-74.
• Erdem, A. R., Gezer, K. ve Çokadar, H. (2005) Ortaöğretim Fen-Matematik ve Sosyal Alanlar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 28-30 Eylül 2005 Kongre Kitabı I. Cilt içinde (s. 471-477), Denizli.
• Erden, M. (1995) Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Sertifikası Derslerine Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 99-104.
• Gökçe, E. (1997) Eğitim Programının Geliştirilmesinde Öğretmenin Rolü. Uluslar arası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı (27 Ağostus-2 Eylül 1995) kitabı içinde (s. 204-216), Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Gömleksiz, M. N., Oral, B. ve Bulut, İ. (2006) Ortaöğretime Nitelikli Öğretmen Yetiştirmede Tezsiz Yüksek Lisans Uygulaması. Orta Öğretimde Yeniden Yapılanma Sempozyumu 20-22 Aralık 2004 Bildiriler Kitabı içinde (s. 545-551), Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2005) İlköğretim Programlarının Öğretmen Yeterlilikleri Açısından Değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 17– 40). Ankara: Sim Matbaası.
• Gürbüztürk, O. ve Genç, S. Z. (2004) Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7), 47-62.
• İlhan, A. Ç. (2004) 21. Yüzyılda Öğretmen Yeterlilikleri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 55-57.
• Jones, E. S. (1993). Teaching As A Career. The Black Collegian, 23 (4), 157-165.
• Karasar, N. (1994) Araştırmada Rapor Hazırlama (7.Baskı), Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Kılıç, A. (2002) Duyuşsal Alan Özellikleri ve Bireye Kazandırılması. Eğitim Araştırmaları, 8, 153-164.
• Koçer, H. A. (1992) Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Köklü, N. (1992) Araştırmaya Yönelik Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 86, 27-36.
• Küçükler, E. (1996) Eğitim Sürecinde Öğretmenin Önemi, Çağdaş Eğitim, 226, 34-35.
• MEB. (2003). Türkiye’de İlköğretim (Dünü, Bugünü, Yarını). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Memişoğlu, S. P. (2006) Nasıl Bir Öğretmen. Orta Öğretime Yeniden Yapılanma Sempozyumu 20-22 Aralık 2004 Bildiriler Kitabı içinde (s. 334-338), Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Morgan, C. T. (1999) Psikolojiye Giriş (13. Baskı). (Çev: H. Arıcı ve diğerleri). Ankara: H.Ü. Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Oral, B. (2004) Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim Araştırmaları, 15, 88-98.
• Özbek, Z. T. ve Aytekin, F. (2003) Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Bakış Açıları ve Öğretmenlik Uygulaması Dersinden Memnuniyet Durumları Üzerine Bir Araştırma. Çağdaş Eğitim, 295, 31-39.
• Paykoç, F. (1997) Öğretmenler İçin Duyuşsal Eğitim. Uluslar arası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı (27 Ağostus-2 Eylül 1995) kitabı içinde (s. 115-122), Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Pehlivan, H. (1994) Eğitim Bilimleri Öğrencilerinin Öğrenim Gördükleri Bölüme Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 49-53.
• Pehlivan, K. B. (2004) Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ve Okul Tutumları Arasındaki İlişki. Eğitim Araştırmaları, 14, 211-218.
• Seferoğlu, S. S. (2004) Öğretmen Yeterlikleri ve Mesleki Gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
• Sezgin, İ. (2002) Öğretmen Eğitiminde Gelişmeler ve Sorunlar. Çağdaş Eğitim, 293, 6-8.
• Stephens, P. ve Crawley, T. (1994). Becoming An Effective Teacher, http://www.google.com/books?hl=tr&lr=&id=8MHZ8rxpD2wC&oi=fnd&pg=PR5& dq=Stephens+P.+Becoming+an+effective+Teacher&ots=kPZTlGFTHQ&sig=VGzT mfFxLX3OL5_4FziEPt-DPd0#v=onepage&q=&f=false web adresinden 10.12.2009 tarihinde indirilmiştir.
• Şahin Yanpar, T., Şahin, B. ve Çakır, Ö. S. (2001) İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenmelerini Tahmin Eden Çeşitli Değişkenler ve Tahmin Etme Güçleri, Eğitim Araştırmaları, 3-4, 133-138.
• Şenel, H. G., Demir, İ., Sertelin, Ç., Kılıçaslan, A. ve Köksal, A. (2004) Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. Eğitim Araştırmaları, 15, 99- 109.
• Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), [Online]: http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/cilt_II/huseyin_simsek.doc adresinden 11.12.2009 tarihinde indirilmiştir.
• Taşdemir, M. (1996) Dört Yıllık Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Programının Değerlendirilmesi. Çağdaş Eğitim, 225, 24-27.
• Taylor, T. A. (1997) Kültürel Olarak Saygın Eğitimcilerin 21. Yüzyıla Uygun Olarak Hazırlanması. Uluslar arası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı (27 Ağostus-2 Eylül 1995) kitabı içinde (s. 54-60), Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Terzi, A. R. ve Tezci E. (2007) Necatibey Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 593-614.
• Ülgen, G. (1997) Eğitim Psikoloji, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Üstüner, M. (2004) Geçmişten Günümüze Türk Eğitim Sisteminde Öğretmen Yetiştirme ve Günümüz Sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7), 63-82.
• Yaşar, Ş., Gülteki, M., Türkan, B., Yıldız, N. ve Girmen, P. (2005) Yeni İlköğretim Programlarının Uygulanmasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Hazırbulunuşluk Düzeylerinin ve Eğitim Gereksinimlerinin Belirlenmesi (Eskişehir İli Örneği). Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 51–63). Ankara: Sim Matbaası.
• Yüksel, S. (2004) Tezsiz Yüksek Lisans Programının Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarına Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 355- 379.