Bazı Kayısı Genotiplerinin Polen Canlılığı, Polen Çimlenme Oranları ve Polen Üretim Miktarlarının Belirlenmesi

Yıl 2014, Sayı: 361, 33 - 37, 01.01.2014

Duygu Özelçi , Erdoğan Çöçen Murat Pala Ebru Toprak Özcan

Öz

Bu çalışma 2014 yılında Malatya Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü Ülkesel Kayısı Genetik Kaynakları Parselinde bulunan Alyanak, Çataloğlu, İribitirgen, İsmailağa, Paşamişmişi, 4202 ve Soğancı kayısı genotiplerinde yürütülmüştür. Çalışmada fenolojik gözlemler alınmış ve genotiplerin polen canlılığı, polen çimlenme kabiliyeti ve polen üretim miktarları belirlenmiştir. Genotiplerde çiçeklenme dönemi Mart ayı içerisinde gerçekleşmiş ve çiçekleme süresi on altı gün dolayında sürmüştür. Genotiplerde polen canlılık oranları 64.03 İribitirgen ile % 47.53 4202 arasında değişmiştir. Tüm genotiplerde en iyi çimlenme oranı % 15 sakkaroz konsantrasyonundan elde edilmiş ve çimlenme oranları % 57.07 İsmailağa ile % 17.29 Alyanak arasında değişmiştir. Genotiplerde bir anterdeki polen sayısının 6.535,86 polen/anter İsmailağa ile 1.879,50 polen/anter Soğancı arasında değiştiği saptanmıştır. Araştırma sonucunda incelenen kayısı genotiplerinin ıslah amaçlı melezleme programlarına dâhil edilebilecek değerde olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kayısı, Polen, Malatya

Kaynakça

• Asma, B.M., 2008. Determination of polen viability, germination ratios and morphology of eight apricot genotypes.African Journal of Biotechnology. Vol.7 (23), pp. 4269-4273.
• Asma, B.M., 2011. Her Yönüyle Kayısı. Uyum Ajans, Ankara, Sayfa 75-79.
• Aşkın, A., 1989. Ege bölgesinde düzenli ürün vermeyen kayısı çeşitleri üzerinde biyolojik çalışmalar. E.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora tezi.
• Bircan, M. ve Kargı, S.P., 2013. Aurora Kayısı Çeşidinin Döllenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar. Alatarım Dergisi 2013, 12 (2): 10-19.
• Bolat, İ. ve Güleryüz, M., 1994. Bazı Kayısı Çeşitlerinde Polen Canlılık Ve Çimlenme Düzeyleri İle Bunlar Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Ü. Zir. Fak. Der., 25(3), 344-353, 1994.
• Elçi, Ş., 1994. Sitogenetikte Araştırma Yöntemleri ve Gözlemler. 100. Yıl Üniversitesi Yayınları, Yayın No:18, Fen-Edebiyat Fakültesi, Yayın No:16, Van. Sayfa 238.
• Eti, S., 1985. Bazı meyve tür ve çeşitlerinde değişik in vitro testler yardımıyla çiçektozu canlılık çimlenme yeteneklerinin belirlenmesi Ç.Ü.Z.F. Dergisi.
• Eti, S., 1990. Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. J. Çukurova Uni. Agric. Fac. 5: 49-58.
• Eti, S., 1991. Bazı Meyve Tür ve Çeşitlerinde Değişik in vitro Testler yardımıyla Çiçek Tozu Canlılık ve Çimlenme Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, (6)1:69-80.
• FAO, 2013. http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault. aspx?PageID=567#ancor, (Erişim Tarihi: 17.04.2014).
• Gülcan, R., Mısırlı. A. ve Demir, T., 1994. Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinin Melezleme Yoluyla Monilya (Sclerotinia (Monilinia) laxa Aderh et., Ruhl) Hastalığına Dayanıklılık Islahı Üzerinde Araştırma. TUBİTAK Proje no:TOAG-806.
• Lichou, J., Audubert, A., Jay, M. ve Costes, E., 1995. İnfluence of floral fertilty and pollination on fruit drop and productivity of apricot. Actra Hort., 384:333-337.
• Mısırlı, A., Gülcan, R., Sağlam, H. ve Ataol Ölmez, H., 2004. Önemli Kurutmalık Kayısı Çeşitlerinin Döllenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar, TÜBİTAK Projesi Sonuç Raporu (Proje No:TARP-2573-1). http://uvt.ulakbim. gov.tr (Erişim Tarihi:03.04.2014)
• Paydaş, S., Eti, S., Derin, K. ve Yılmaz, K.U., 2001. İn vitro investigations on polen quality, production and self incompatibility of some apricot varieties in Malatya- Turkey. XIIth İnternational symposium on apricot culture and decline. Sept. 10-14, France.
• Ünal, R.M., 2010. Kayısı Araştırma Raporu, Fırat Kalkınma Ajansı, Malatya, Sayfa 4.
• Viti, R., Guerriero, R., Monteleon, P., Bartolini, S. ve Minnocci, A., 1999. Fertility problems in cv. “Antonıo Errani”:Stigma- polen interaction. Acta Hort., 488 (1):385-390.
• Yılmaz, K.U., 2008. Bazı Yerli Kayısı Genotiplerinin Fenolojik, Morfolojik Ve Pomolojik Özellikleri İle Genetik İlişkilerinin Ve Kendine Uyuşmazlık Durumlarının Moleküler Yöntemlerle Belirlenmesi,Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.