İran’da Kullanılan Bazı Baharatlar

Year 2012, Issue: 359, 54 - 57, 01.07.2012

Amir Rahimi Neşet Arslan

Abstract

İran, 78 milyon civarında nüfusu ve 1.648.195 Km²‘yi bulan yüz ölçümü ile, Ortadoğu’nun en büyük ülkelerinden biridir. Engebeli ve dağlık bir ülke sayılan İran’ın topraklarının % 9’u tarım alanı, % 27’si otlak, % 11’i de ormanlık ve çalılıktır. Geriye kalan toprakları çöl veya üzerinde orman bulunmayan dağlık alandır. İran iklimi bölgelere göre farklılık arz eder. Ülkenin iki ucu arasındaki bir günlük hava sıcaklığı farkı 50 °C’ye kadar ulaşabilmektedir. Ülke geneline düşen yıllık ortalama yağış miktarı 250-300 mm arasındadır. İran, bitki türü zenginliği bakımından bölgede Türkiye’den sonra ikinci sırada yer almaktadır. İran florasında yaklaşık 8000 tür, alt tür, çeşit ve hibrid bulunmaktadır; bunlar 167 familya ve 1200 cins içerisinde toplanmıştır. Endemik türlerin sayısı ise farklı kaynaklara göre 1800 - 2000 arasındadır

References

• Arslan,N., Gürbüz,B. ve Gümüşçü,A.2002.Tıbbi Bitkiler İsim Kılavuzu. Ankara Ün. Z.Fakültesi.
• Başer, K.H.C. 1998. Tıbbi ve aromatik bitkilerin endüstriyel kullanımı. Anadolu Üniversitesi, Tıbbi ve Aromatik Bitki ve İlaç Araştırma Merkezi Bülteni, (13-14), 19- 44.
• Baytop, T. 1984. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul Üni. Ecz. Fak. Yayınları .
• Behzad, S., Razavi, M. and Mahajeri, M. 1992. Theeffect of mineral nut- rients (N. P. K.) on saffron production. Acta Horticulturae, 306:426- 430.
• Escribano, J., Diaz-Guerra, M. J. M., Riese, H. H.,Alvarez, A., Proenza, R. and Fernandez, J. A. 2000. The cytolytic effect of a glycoconju- gateextracted from corms of saffron plant (Crocussativus L.) on human cell lines in culture,Planta Medica, 66: 157-162.
• Forgani,H.ve Kiyani,M.2005.İran Kimyonun Nisbi Avantaj İndeksi başka ülkelere nezeren İncelenmesi.Ektesad Keşavarzi ve Tosee dergisi. No.52
• Ghahraman, a., F. Attar, 1998. İran bitki örtüsünün çeşitliliği. İlk cilt, Tahran uni. Yayınları, S. 1176.( Farsça).
• Hornok, L. 1992. The Cultivation of MedicinalPlants.Cultivation and Processing of MedicinalPlants (Ed. L.Hornok) Budapest, pp 289 – 290.
• Jalili, A. and Jamzad, Z., 1999. Red Data Book of Iran. Research Institu- te of Forests & Rangelands (RIFR), Tehran, Iran. 748 p.
• Kumar, S.A. 2009. Plants-based Medicines in India. http://pib.nic.in/ feature
• McGimpsey, J. A., Douglas, M. H. and Wallace, A.R. 1997. Evaluation of saffron (Crocus sativus L.) production in New Zealand. NewZealand Journal of Crop and HorticulturalScience, 25: 159-168.
• Mehrdad, R., 2009. Helth system in İran. JMA President’s Speech Vol. 52 No. 1 January-February 2009.
• Negbi, M., Dagan, B., Dror, A. and Basker, D. 1989.Growth, flowering, vegetative reproductionand dormancy in the saffron crocus (Cro- cussativus L.). Israel Journal of Botany, 38: 95-113
• Noroozi, J., H. Akhani,W., Siegmar, S-W., Breckle, 2008. Biodiversity and phytogeography of the alpine floraof Iran, Biodivers Conserv, 17:493–521.
• Polat Ü. ve Kan, Y. 2006.Kimyon (Cuminum cyminum L.) Tohumlarına yapılan farklı Kimyasal uygulamaların verim ve bazı karakterleri üzerine etkileri.Ziraat Fakültesi Dergisi 20 (40): (2006) 65-72.
• Sampathu, S. R., Shivashankar, S. and Lewis, Y. S.1984. Saffron (Cro- cus sativus L.)-cultivation, processing, chemistry andstandardisa- tion. CRC Food Science andNutrition, 20: 123-157.
• Stace, C.A., Plant Taxonomy and Biosystematics 7, London, 1980
• Vurdu, N., Allahverdiev, S. ve Vurdu, H. 1997.Safranın (Crocus sativus L.) büyümesine hormonların etkisi. Kastamonu Eğitim Derg.,4: 85- 89.
• Vurdu, H., Şaltu, Z. ve Ayan, S. 2002b. Crocus sativus L. (Safran)’un ye- tiştirme tekniği. GaziÜni. Orman Fak. Derg., 2: 175-187.eb tasarım.
• Kan, Y.(2002) Kimyonun Önemi ve Üretimi.KonyaTic. Bor. Derg., S:8(18- 23), Konya
• White, F. and J. Léonard. 1991. Phytogeographical links between Africa and Southwest Asia. Flora Veg. Mundi, 9: 229-246.
• İslami Azad Üniversitesi. - Maşhad, Zootekni bölümü web sitesi.
• Medicinal Plans Research Net Work web Sitesi - İran.