Bir Buharlı Güzergâhını Aydınlatmak: Kıbrıs’ta Buharlılar ve Kıbrıs Deniz Fenerleri (1850-1878)

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 23, 139 - 161, 10.12.2018

Mesut Karakulak Halim Kılıç

https://doi.org/10.19060/gav.503958

Cited By: 1

Öz

Osmanlı fethinden sonra ticari değeri yüksek bir idari ünite olarak değerlendirilmeyen Kıbrıs, Tanzimat reformları sonrası yönetim ve ekonomik yapı bakımından değişime uğramıştır. Bu çalışmada ekonomik dönüşüm, XIX. yüzyılın ilk yarısında geliştirilen ve bütün dünyaya yayılan ticaretten ekonomiye, savaşlardan gündelik hayata kadar hayatın bütün yönlerini etkileyen ve kısmen Osmanlı Devleti’nin teknolojik adaptasyonda geciktiği çağın en önemli araçlarından biri olan, buharlıların güzergâhına Kıbrıs’ın dâhil olma süreci üzerinden değerlendirilecektir. Buharlı ağlarının ayrılmaz parçası olan modern deniz feneri sisteminin adada inşası ve Kıbrıs’ın İngiliz yönetimine verilmesi sonrasında Doğu Akdeniz’in kontrolünde önem kazanan bu fenerlerin idaresinin devri konusunda yaşanan tartışmalar Kıbrıs’ın güvenlik stratejilerindeki yeri üzerinden ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, Buharlılar, Osmanlı Deniz Fenerleri, İngiltere

Kaynakça

• 1. Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Belgeleri Bab-ı Asafi Mühimme Defterleri; A.DVNSMHM.d, 6/160; A.DVNSMHM.d, 12/845; A.DVNSMHM.d, 27/654; A.DVNSMHM.d, 48/169; A.DVNSMHM.d, 12/625; A.DVNSMHM.d, 71/306; A.DVNSMHM.d, 6/160. Cevdet Dahiliye; C. DH, 2/87. Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası; HR. HMŞ.İŞO, 71/2. Hariciye Nezareti İdare; HR.İD., 927/45; HR.İD., 927/43. Hariciye Nezareti Londra Sefareti; HR. SFR.3, 86/35; HR. SFR.3, 95/28. Hariciye Nezareti Petersburg Sefareti; HR. SFR.1, 10/27; HR. SFR.1, 10/57. Hariciye Nezareti Tahrirat-ı Hariciye Odası; HR.TH., 40/17. İbnü’l-Emin Bahriye; İE.BH, 1/47. İrade Meclis-i Mahsus; İ.MMS, 132/5648; İ.MMS, 6/206; İ.MMS, 7/308; İ.MMS, 63/2959; İ.MMS, 19/857. İrade Mesail-i Mühimme; İ.MSM, 15/339. Meclis-i Vükela; MVL, 801/2.