27 Mayıs’ın “Zoraki Diplomatları”: 14’lerin Yurtdışı Faaliyetleri

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 23, 221 - 248, 10.12.2018

Ferit Salim Sanlı

https://doi.org/10.19060/gav.504395

Cited By: 2

Öz

27 Mayıs 1960 darbesi DP iktidarına son verirken, ordu-siyaset ilişkisine dair yeni tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu minvalde, darbe sonrasında kurulan Milli Birlik Komitesi içerisinde ordunun ülkeyi yönetmeye devam etmesi görüşü ile siyasetin sivillere hemen devredilmesi düşüncesi arasında yaşanan ihtilaf 13 Kasım 1960 tarihinde, komitenin 14 üyesinin tasfiye edilmesi ile sonuçlanmıştır. Tarihe 14’ler olarak geçecek bu grup, 27 Mayıs öncesinde ya da Milli Birlik Komitesi dahilinde oluşan ve birbiri ile her konuda mutabık olan 14 kişiden meydana gelmemiş ancak 13 Kasım sürecinde yaşananlar, bu “suni” oluşumu hem yurtiçinde hem de yurtdışında gündeme getirmiştir. Ancak, suni olması hasebiyle herhangi bir birliktelik sağlayamayan bu grup, yurtdışında bulunduğu süre zarfında çeşitli faaliyetler içerisine girmiş olsa da, grup içerisinde iki farklı kliğin oluşması kaçınılmaz olmuştur. İki farklı konumlanma içerisinde olan kliklerin birisinin başını Alparslan Türkeş, bir diğerini ise Orhan Kabibay çekmiştir. İki grubun süreç içerisinde faaliyetlerine, fikirlerine, yakın oldukları mecralara bakılınca esasında 14’lerin muhtelif yönleriyle iki farklı “fırkaya” dâhil oldukları müşahede edilmiştir. 60’lı yılların ikinci yarısı ve devamındaki süreç de bu tespiti teyit edecektir.

Anahtar Kelimeler

27 Mayıs 1960, 13 Kasım 1960, 14’ler, Alparslan Türkeş, Orhan Kabibay

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri Birleşik Krallık Ulusal Arşivleri Dışişleri Bakanlığı FO 371/160790 FO 371/160791. FO 371/163833. FO 371/163834. Süreli Yayınlar Akis Durum Düşünen Adam Haber Kim Le Monde Madras Milliyet Milli Yol Yeni İstanbul Yeni İstiklal Yön Kitap ve Makaleler 60’lılardan Vatan Kurtarma Hikâyeleri, Ötüken Yayınları, İstanbul 2014. AHMAD, Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye(1945-1980) (çev. Ahmet Fethi),3.B,Hil Yayın, İstanbul 2007.