A COMPARISON ON MINORITY RIGHTS AND INDIGENOUS RIGHTS IN THE CONTEXT OF PRACTICING COLLECTIVE RIGHTS

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 631 - 664, 29.12.2018

Dilan Mızrak

https://doi.org/10.21492/inuhfd.483168

Cited By: 1

Öz

‘Minority’
and ‘indigenous peoples’ are variable concepts that have not been reached to a
claer definition. Nonetheless, well accepted perspective for both is to have
different charecteristics from rest of the population of the state they are
bound to. To prevent human rights violations based upon to this difference, the
issue of collective practice of  rights
guaranteed by human rights mechanisms is discussed. In both national and
international dimension, the regulations regarding indigenous peoples comparing
with the ones for minorities are more and clearer. Considering the
international and regional human rights mechanisms, despite some steps,
minority rights could not have provided the quality of collecitivity. In spite
of the argument claimed by international organs and states that, human rights
documents do not envisage the collective practice of minority rights, plenty of
jurists argue the opposite. According to them, international documents should
have a dynamic interpretation which gives rise to the idea that there is no
prevention on the collective practice of rights. Relating to the collective
practice of indigenous rights, it is observed that there is a difference after
1980s, especially 1990s in the politics followed. Beside the draft declarations
prepared as a result of regional actions executed, the most important
development concerning the issue is the ratification of United Nations
Declaration on the Rights of Indigenous Peoples. 

Anahtar Kelimeler

Minority rights, indigenous rights, collective right, self-determination, self-government.

AZINLIK HAKLARI ile YERLİ HALKLARIN HAKLARININ KOLEKTİF HAK KULLANIMI ÇERÇEVESİNDE KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

‘Azınlık’
ve ‘yerli halk’ değişken, henüz net bir hukuki tanıma kavuşmamış kavramlardır.
Bununla beraber, her iki grup için kabul gören bakış açısı, bulundukları devlet
nüfusunun geri kalanından farklı özelliklere sahip olmalarıdır. Bu farklılık
sebebiyle yaşanılabilecek olası insan hakları ihlallerinin önüne geçmek için
söz konusu gruplar bakımından insan hakları mekanizmalarınca teminat altına
alınan hakların kolektif kullanımı meselesi tartışılmaktadır. Gerek ulusal
gerek uluslararası düzeyde yerli halklara ilişkin düzenlemeler azınlıklarla
karşılaştırıldığında daha net ve fazladır. Uluslararası ve bölgesel nitelikli
insan hakları mekanizmalarına bakıldığında, kimi adımlar atılmış olmasına
rağmen azınlık hakları hâlâ kolektiflik niteliğini tam olarak sağlayamamıştır.
Uluslararası organlar ve devletlerce; metinlerin azınlık haklarının kolektif
kullanımını öngörmediği savunulsa pek çok hukukçu uluslararası metinlerin
dinamik yorumlanması gerektiğinden hareketle kolektif hakların kullanımının
önünde engel olmadığını savunmaktadırlar. Yerli halkların kolektif hak
kullanımıyla ilgili olarak ise, 1980'lerden ve özellikle 90'lardan itibaren
izlenen politikada değişiklikler olduğu görülmektedir. Bölgesel olarak
yürütülen çalışmalar neticesinde hazırlanan taslak bildiriler olmakla birlikte,
konuya ilişkin önemli gelişme Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Hakları
Bildirisinin kabulüdür. 

Anahtar Kelimeler

Azınlık hakları, yerli halkların hakları, kolektif hak, self-determinasyon, özyönetim.

Kaynakça

• ARSAVA, Füsun, “Self-Determinasyon Hakkının Tarihi Gelişimine Bir Bakış ve Aaland Adaları Sorunu”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Seha Meray’a Armağan, c.1., 1981, s.55-67.
• ARSAVA, Füsün, Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 27. Maddesi Işığında İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basımevi, Ankara, 1993.
• ASSIES, Willem, “Two Steps Forward, One Step Back: Indigineous Peoples and Autonomies in Latin America”, Autonomy, Self-Governance and Conflict Resolution: Innovative Approaches to Institutional Design in Divided Societies, Marc Weller- Stefan Wolff (ed.), Routledge Taylor & Francis Group, Oxon, 2005.
• BENGOA, José, “The Question of Indigenous Autonomy in Latin America”, Beyond A One-Dimensional State: An Emerging Right to Autonomy?, Zelim A. Skurbaty (ed.), Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, 2005.
• CAPOTORTI, Francesco, “Study on the Rights of Persons Belonging to Ethnic, Religious and Linguistic Minorities”, Report of UN Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities, no.197, New York, 1991.
• CHANDRASAN, Nirmala, “Minorities, Autonomy and Intervention of Third States”, Israel Yearbook on Human Rights, vol. 23, Kluwer Academic Publishers, 1994, s.129-145.
• ÇAVUŞOĞLU, Naz, Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Azınlık Hakları, Su Yay., İstanbul, 2001.
• ÇELİK, Ayşe Betül, “Etnik Çatışmaların Çözümünde Siyaset Bilimi ve Uyuşmazlık Çözümü Yaklaşımları”, Çatışmadan Uzlaşmaya: Kuramlar, Süreçler ve Uygulamalar, Nimet Beriker (Der.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, Aralık 2009.
• EIDE, Asbjorn, “Cultural Autonomy: Concept, Content, History and Role in the World Order”, Autonomy: Applications and Implications, Markku Suksi, (ed.), The Institute of Human Rights, Abo Akademi University, Kluwer Law International, The Hague, 1998.
• GHAI, Yash, “Autonomy As A Participatory Right in the Modern Democratic State: Public Participation, Autonomy and Minorities”, Beyond A One-Dimensional State, Zelim A. Skurbaty (Ed.), Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, 2005.
• GILBERT, Geoff, “Autonomy and Minority Groups: A Right in International Law?”, Cornell International LAw Journal, vol.307, 2001-2002, s.307-353.
• HADDEN, Tom, “Uluslararası Hukukta Azınlıkların ve Halkların Hakları”, Ulusal Kimlik ve Etnik Açılım, Işıtan Gündüz (Der.), Sarmal Yay., 2010, s.79-94.
• HANNIKAINEN, Lauri, “Self-Determination and Autonomy in International Law”, Autonomy: Applications and Implications, Markku Suksi, (ed.), The Institute of Human Rights, Abo Akademi University, Kluwer Law International, The Hague, 1998.
• HANNUM, Hurst, Autonomy, Soverignity and Self-Determination: The Accommodation of Conflicting Rights, University of Pennsylvania Press, Philedelphia, 1996.
• HAWKINS, Darren, “Autonomy and Indigenous People: Indigenous Rights and the Promise of a Limited Autonomy Model”, Beyond A One-Dimensional State: An Emerging Right to Autonomy?, Zelim Skurbaty (ed.), Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, 2005.
• HEINTZE, Hans-Joachim, “Implementation of Minority Rights Through the Devolution of Powers”, International Journal on Group Rights, vol.9, Kluwer Academic Publishers, 2002, s.325-343.
• KYMLICKA, Will, “The Internationalization of Minority Rights”, International Journal of Constitutional Law, vol.6, no.1, 2008, s.1-32.
• LAPIDOTH, Ruth, Autonomy: Flexible Solutions to Ethnic Conflicts, USA, Institute of Peace Press, Washington, 1997.
• LEWIS-ANTHONY, Sian, “Autonomy and Council of Europe – With Special Reference to the Application of Article 3 of the First Protocol of the Convention on Human Rights”, Autonomy: Applications and Implications, Markku Suksi, (ed.), The Institute of Human Rights, Abo Akademi University, Kluwer Law International, The Hague, 1998.
• LOUKACHEVA, Natalia, “On Autonomy and Law”, Working Paper Series, Institute of Globalization and the Human Condition, University of Toronto, Toronto, June 2005, s.1-37.
• OKUTAN, Çağatay, “Teori ve Uluslararası Metinlerde Azınlık Tanımı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 59, sayı 2, Ankara 2004, s.59-75.
• ORAN, Baskın, Türkiye’de Azınlıklar: Kavramlar, Teori, Lozan, İç Mevzuat, İçtihat, Uygulama, İletişim Yay., İstanbul, 2005.
• PAZARCI, “Bosna Hersek Sorununda Uluslarararı Yargının Rolü”, Cilt:51, sayı:1, 1996, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/476/5534.pdf.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, 13. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
• PHILLIPS, Alan, “Participation and the Council of Europe’s Framework Convention for the Protection of National Minorities (FCNM)”, Beyond A One-Dimensional State: An Emerging Right to Autonomy?, Zelim A. Skurbaty (ed.), Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, 2005.
• RAMAGA, Philip Vuciri, “The Group Concept in Minority Protection”, Human Rights Quarterly, vol.15, 1993, s. 575-588.
• ROACH, Steven, C., “Minority Rights and An Emergent International Right to Autonomy: A Historical and Normative Assessment”, International Journal on Minority and Group Rights, vol.11, 2004, s.411-432.
• SANDERS, Douglas, “Collective Rights”, Human Rights Quarterly, vol.13, no.3, 1991, s.368-386.
• SAUNDERS, Cheryl, “The Implications of Federalism for Indigenous Australians”, Autonomy and Ethnicity: Negotiating Competing Claims in Multi-Ethnic States, Yash Ghai (ed.), Cambridge University Press, Cambridge, 2000.
• STEINER, Henry, J., “Ideals and Conter Ideals In the Struggle Over Autonomy Regimes for Minorities”, Notre Dame Law Review, vol.66, 1990-1991, s.1539-1561.
• THORNBERRY, Patrick, International Law and The Rights of Minorities, Oxford Clarendon Press, Oxford, 1991.
• UYGUN, Oktay, Devlet Teorisi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• WELHENGAMA, Gnanapala, “The Legitimacy of Minorities’ Claim for Autonomy Through the Right to Self-Determination”, Nordic Journal of International Law, vol. 68, 1999, s.413-438.
• WRIGHT, Jane, “Minority Groups, Autonomy and Self-Determination”, Oxford Journal of Legal Studies, vol.19, Oxford University Press, 1999, s. 606-626.