1960-1970 YILLARINDA METİN ERKSAN SİNEMASI VE SUSUZ YAZ ÖYKÜSÜNÜN SİNEMA SERÜVENİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 40 - 53, 31.03.2019

Uğur Kılınç

Öz

Bu
çalışmada, Türk sinemasının önemli yönetmenlerinden biri olan Metin Erksan’ın
1960-1970 yılları arasındaki filmlerine odaklanmak amaçlanmaktadır. Bu amaç
kapsamında ilk olarak, Türk toplumu ve Türk sineması için önemli bir dönem olan
1960-1970 yılları arasındaki Türkiye’nin siyasi yapısı ve Türk sinemasının
genel durumu incelenmektedir. Bu incelemenin amacı sonraki bölümlerde
incelenecek Metin Erksan sinemasının, dönemin siyasal gerçekleri ile olan
ilişkisini ve dönemin diğer yönetmenlerden sinemasal çerçevedeki farkını
kavramaktır. Daha sonra Metin Erksan’ın sinema dünyasına girişi ve yönetmenin
sinema filmleri derlenmektedir. Yapılan derlemede yönetmenin 1960-1970 yılları
arasındaki çektiği filmlerin ayrı bir öneme sahip olduğu düşünülerek, bu
filmlere dair ayrıntılı bilgilere yer verilmektedir. Son bölümde ise Metin
Erksan’ın Türk sinemasına ilk uluslararası başarıyı kazandıran Susuz Yaz filmi ile filmin esin kaynağı
olan, Necati Cumalı’nın aynı isimli uzun öyküsü, uyarlama çerçevesinde kıyaslamalı
olarak incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metin Erksan, Demokrat Parti, Toplumsal Gerçekçilik, Susuz Yaz, Uyarlama

Kaynakça

• Akser, Ali Murat (2001). “Ulusallık Arayışında Bir Yaratıcı: Metin Erksan’ın Sevmek Zamanı (1965)”. D. Derman (Haz.), M. Behlil (Der.), Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 1 (ss. 95-109). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Altıner, Birsen (2005). Metin Erksan Sineması. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Arslan, Savaş (2001). “Yeşilçam’ın Şeytan’ı Hollywood’un The Exorcist’ini Döver: Sinema, Yeniden Çevrim, Din, Kültür vs.”. D. Derman (Haz.), Ö. Gökçe (Der.), Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 2 (ss.41-56). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Balcı, Dilara (2013). Yeşilçam’da Öteki Olmak. İstanbul: Kolektif Kitap.
• Başgüney, Hakkı (2010). Türk sinematek Derneği. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık.
• Burçak, Evren (2014). Türk Sinemasının 100. Yılı. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Coşkun, Esin (2009). Türk Sinemasında Akım Araştırması. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Cumalı, Necati (2013). Susuz Yaz. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Çaylak, Adem, Ş. Nişancı (2009). “Türkiye’de Çok Partili Siyasal Sürece Giriş: Demokrasiye Geçiş Mi Yoksa Siyasal Rejimin Restorasyonu Mu?”, Adem Çaylak vd. (Ed.), Osmanlı’dan İkibinli Yıllara Türkiye’nin Politik Tarihi İç ve Dış Politika (ss. 303-343). Ankara: Savaş Yayınevi
• Çetin Erus, Zeynep (2005a). Amerikan ve Türk Sinemalarında Uyarlamalar. İstanbul: Es Yayınları.
• Çetin Erus, Zeynep (2005b). Romanda Bakış Açısı ve Sinemaya Uyarlanması. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (22). ss. 229-237.
• Erksan, Metin (1985). “Türkiye’de Entelijansiya Yok”. Ve Sinema, Kitap 1. İstanbul: Hil Yayın.
• Esen, Şükran (2000). 80’ler Türkiyesi’nde Sinema. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Ertem, Barış (2009). “Türkiye-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı” [Elektronik Versiyon]. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 12. Sayı 21, ss. 377-397. http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c12s21/makale/c12s21m24.pdf (Erişim Tarihi: 2.11.2016).
• Güngör, Arif Can (2014). “Auteur Kuramı ve Metin Erksan Sineması” [Elektronik Versiyon]. The Journal of Academic Social Science Studies. 30. Sayı, ss. 79-100. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2595 (Erişim Tarihi: 27.12.2016).
• Kaplan, Neşe (2004). Aile Sineması Yılları 1960’lar. İstanbul. Es Yayınları.
• Karal Akgün, Seçil (2009). 27 Mayıs, Bir İhtilal Bir Devrim Bir Anayasa. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Kayalı, Kurtuluş (2014). Metin Erksan Sinemasını Okumayı Denemek. İstanbul: Tezkire Yayıncılık.
• Kongar, Emre (2012). 21. Yüzyılda Türkiye. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kongar, Emre (1995). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kuyucak Esen, Şükran (2016). Türk Sinemasının Kilometre Taşları. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kuyucak Esen, Şükran (2007). “Türkiye’de Üçüncü Sinema”. E. Biryıldız (Ed.), Z. Çetin Erus (Ed.), Üçüncü Sinema ve Üçüncü Dünya Sineması (ss. 310-354). İstanbul: Es Yayınları.
• Varuy, Nebil (2012). Türkiye İşçi Partisi, Olaylar, Belgeler, Yorumlar 1961-1971. İstanbul: Sosyal Tarih Yayınları.
• Oktay, H. Emre (2013). Türk Tarihinin Kayıp Yılları. İstanbul: Akis Kitap.
• Oluk, Ayşen (2008). Klasik Anlatı Sineması. İstanbul: Hayalet Kitap Yayınları.
• Özön, Nijat (1985). Sinema Uygulayımı Sanatı Tarihi. İstanbul: Hil Yayın.
• Refiğ, Halit (2009). Ulusal Sinema Kavgası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Scognamillo, Giovanni (2010). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Türk, İbrahim (2001). Halit Refiğ Düşlerden Düşüncelere Söyleşiler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Uçakan, Mesut (2010). Türk Sinemasında İdeoloji. İstanbul: Sepya Yayıncılık.