Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Ekonomik Aktiviteler Üzerindeki Simetrik ve Asimetrik Etkileri

Yıl 2018, Sayı: 110, 95 - 110, 10.11.2018

Hüseyin Karamelikli

https://doi.org/10.33203/mfy.372284

Cited By: 1

Öz

Vergilerin,
ekonomik faaliyetler üzerindeki etkisi çok önemlidir. Vergiler
dolaylı ve dolaysız olarak iki gruba ayrılmaktadır. Dolaylı
vergiler, piyasa fiyatının bir parçası olarak nihai tüketiciler
tarafından ödenmektedir. Bu nedenle, dolaylı vergilerin gelir
dağılımı üzerinde olumsuz etkileri olduğu düşünülmektedir.
Keynesyen ekonomik model kapsamında milli gelir ile vergiler
arasında negatif yönlü bir ilişki söz konusudur. Bu çalışmada
doğrusal olmayan gecikmesi dağıtılmış otoregresif model (NARDL)
kullanılarak dolaylı vergiler, dolaysız vergiler ile iktisadi
aktiviteler arasındaki uzun dönemli ilişki incelenmektedir.
Ampirik analiz sonuçlarına göre dolaylı vergiler ile iktisadi
aktiviteler arasında kısa dönem simetrik ve uzun dönem asimetrik
ilişki saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dolaysız Vergi, Dolaylı Vergi, NARDL

Kaynakça

• Açıkgöz, Ş. (2008). Türkiye’de vergi gelirleri, vergi yapisi ve iktisadi büyüme ilişkisi: 1968-2006. Ekonomik Yaklaşım, 19(68), 91–113.
• Aliyev, P., & Hopoğlu, S. (2016). Vergilerin gelir dağılımı temelinde verimliliği. İktisadi Yenilik Dergisi, 3(2), 27–45.
• Armağan, R. (2007). Türkiye’de gelir ve kurumlar vergisi oranlarında indirimin vergi gelirleri üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, S.230.
• Aydin, M., & Türgay, T. (2011). Yoksullukla mücadelede vergi politikası. Süleyman Demirel Üni Iibf Dergisi, 16(1), 249–274.
• Göçer, İ., Mercan, M., Bulut, Ş., & Dam, M. M. (2010). Ekonomik Büyüme İle Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Sınır Testi Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28).
• Gökbunar, A. (1997). Türk vergi sisteminde reform gereği. Içinde Prof.Dr. Nezihe SÖNMEZ’e Armağan, DEÜ İİBF Maliye Bölümü Yayını, İzmir (ss. 301–324).
• Güvenek, B., Alptekin, V., & Çetinkaya, M. (2010). Enflasyon ve dolaylı vergilerden elde edilen gelirler arasındaki ilişkinin var yöntemiyle analizi. Kamu-İş Dergisi, 11(3), 1–28.
• Ilaboya, O. J., & Mgbame, C. O. (2012). Indirect tax and economic growth. Research Journal of Finance and Accounting, 3(11), 70–83.
• İlhan, G. (2007). Vergi ödemeyi etkileyen ekonomik faktörler. Akademik bakış, (12), 1–13.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk Daniel Kahneman; Amos Tversky. Econometrica, 47(2), 263–292. http://doi.org/10.1111/j.1536-7150.2011.00774.x
• Karabulut, T. (2003). Laffer etkisinin türkiye uygulaması (1980-2003). Selcuk University Social Sciences Institute Journal, (16), 367–377.
• Keynes, J. (1936). The general theory of employment, interest and money. London: Macmiillan. Tarihinde adresinden erişildi http://cas.umkc.edu/economics/people/facultyPages/kregel/courses/econ645/Winter2011/GeneralTheory.pdf
• Koch, S. F., Schoeman, N. J., & Tonder, J. J. (2005). Economic Growth and the Structure of Taxes in South Africa: 1960-2002. The South African Journal of Economics, 73(2), 190–210. http://doi.org/10.1111/j.1813-6982.2005.00013.x
• Mahmood, H., & Chaudhary, A. R. (2013). Impact of FDI on tax revenue in Pakistan. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 7(1), 59–69. http://doi.org/10.5829/idosi.wasj.2012.19.04.1645
• Mamatzakis, E. C. (2005). The dynamic responses of growth to tax structure for Greece. Applied Economics Letters, 12(3), 177–180. http://doi.org/10.1080/1350485042000318420
• Mercan, M., Göçer, I., Bulut, S., & Dam, M. M. (2010). The relationship between economic growth and tax revenue: Bounds testing. Içinde 2nd International Symposium on Sustainable Development, June 8-9 2010. (ss. 626–636).
• Munir, K., & Sultan, M. (2016). Are Some Taxes Better for Growth in Pakistan?A Time Series Analysis (No. 68828).
• Paksoy, S., & Bakan, S. (2010). Türkiye’de uygulanan vergi politikaları ve ekonomik büyüme üzerine etkileri: (1980 sonrası). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 150–170.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326. http://doi.org/10.1002/jae.616
• Schorderet, Y. (2002). A nonlinear generalization of cointegration: A note on hidden cointegration (No. 2002.03). Genève.
• Schorderet, Y. (2003). Asymmetric cointegration (No. 2003.01). Cahiers du département d’économétrie, Faculté des sciences économiques et sociales, Université de Genève.
• Shiller, R. J. (1993). Macro Markets: Creating Institutions for Managing Society’s Largest Economic Risks. Clarendon Press.
• Shiller, R. J. (2005). Irrational Exuberance (2nd Editio). Princeton University Press.
• Shin, Y., Yu, B., & Greenwood-nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. Içinde R. C. Sickles & W. C. Horrace (Ed.), Festschrift in Honor of Peter Schmidt Econometric Methods and Applications (ss. 281–314). http://doi.org/10.1007/978-1-4899-8008-3
• Siverekli Demircan, E. (2003). VERGİLENDİRMENİNEkonomi̇k Büyüme Ve KalkinmayEtki̇si̇. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21), 97–116.
• Susam, N., & Oktayer, N. (2005). Türkiye ekonomisinde genel bütçe vergi gelirleri içinde dolaysız ve dolaylı vergiler (1995-2005). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2).
• Temiz, D. (2008). Türkiye’ de vergi gelirler ve ekonomik büyüme ilişkisi: 1960-2006 dönemi. Içinde 2. Ulusal iktisat Kongresi (ss. 1–18). Izmir.
• Umutlu, G., Alizadeh, N., & Erkılıç, A. Y. (2011). Maliye politikası araçlarından borçlanma ve vergilerin ekonomik büyümeye etkileri. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 75–93.