From “the Urban of Islam” to “Urbanized Islam”: the Codes of Civilisation in the City from the Point of Historical Experience and Sociological Practise

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 3, 137 - 156, 12.11.2014

Celaleddin Çelik

Öz

In this article, both the concepts of “Urban of Islam” and “Urbanized Islam” are handled as historical and phenomenological categories. We will relate the concept of “Urban of Islam” to the sociological concepts of western urban but not as a subject of adverse or deficiencies, but as a different practises of basic dynamic of civilisation. In this context, the concept of “Urban of Islam” is thought as a specific reflection of symbols of civilisation in socio-cultural reality of each culture. With regard to the “Urbanized Islam”, it is related to performance of Islamic thought in the reflection of intellectual, cultural and scientific religiousness more than urban religiousness, which penetrates into popular daily life.

Anahtar Kelimeler

Urban, Urban of Islam, Urbanized Islam.

İslam Şehri’nden Şehir İslamı’na: Tarihsel Tecrübeden Sosyolojik Pratiğe Şehrin Medeniyet Kodları

Öz

Bu makalede İslam Şehri de Şehir İslamı da tarihsel ve olgusal birer kategori olarak alınmıştır. İslam Şehri ele alınırken, Batı şehriyle ilgili sosyolojik tanımlarda ortaya konulduğu gibi bir zıtlar ya da eksiklikler konusu olarak değil, medeniyetin temel oluşturucu dinamiklerinde farklılaşan şehir pratikleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu bağ-lamda İslam Şehri, Müslüman kültürlerin şehir tecrübesini soyut ve tekil bir kategori olarak değil, her bir kültürün kendi sosyokültürel gerçekliğinde medeniyetle ilgili simgeleri paylaşan özgül bir yansıma olarak düşünülmüştür. Şehir İslamı ise halk katmanlarının gündelik hayatının ayrıntılarına nüfuz etmiş bir şehir dindarlığı olarak değil de, daha çok entelektüel, ilmî ve kültürel yansımaları içinde İslam düşüncesinin sergilediği performansla ilişkilendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Şehir, İslam Şehri, Şehir İslamı.

Kaynakça

• Armağan, Mustafa (2010): ‚Batı'da ve İslam Medeniyetinde Şehirlerin Ontolojik Kökenleri ve Ayırt Edici Özellikleri‛, Muhafazakâr Düşün- ce, Yıl: 6, Sayı: 23, 115-138.
• Hodgson, Marshall G.S. (1993): İslamın Serüveni-I, İslam’ın Klasik Çağı, Çev. Heyet, İz Yayıncılık, İstanbul.
• İnalcık, Halil (1995): ‚İstanbul: Bir İslam Şehri‛, İslam Tetkikleri Dergisi, C. IX, İstanbul (243-268).
• Lapidus, Ira (2002): İslam Toplumları Tarihi-I, çev. Y. Aktay, İletişim Yayın- ları, İstanbul.
• Mumford, Lewis (2007): Tarih Boyunca Kent, Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, çev. Güral Koca-Tamer Tosun, Ayrıntı Yayınları, İstan- bul.
• Turner, Bryan S. (1991): Max Weber ve İslam, çev. Y. Aktay, Vadi Yayınları, Ankara.