KOCAELİ TÜRKÜLERİNİN MÜZİKAL ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 70 - 115, 29.12.2018

Gülşen Erdal

https://doi.org/10.31811/ojomus.504514

Öz

Kocaeli gerek
coğrafi konumu, gerekse toplumsal, ekonomik ve kültürel yaşantıları ile öne
çıkan bir ildir. Kocaeli’nin yerli yerleşik halkı manavlardan derlenen yeni
derlenen türküleri ortaya koyan bu çalışma, Kocaeli’nin müzik kültürü açısından
oldukça önemlidir. Buna yönelik olarak Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Kocaeli
Üniversitesi paydaşlığında “Kocaeli Türkülerini Derleme Çalışması”; Dr. Öğretim
Üyesi Gülşen Erdal başkanlığında ve koordinatörlüğünde gerçekleştirildi. Bu
çalışma sonucunda yöreye ait derlenen türkülerden notasyon işlemleri bitenler
29.11.2017 tarihi 382910 sayılı başvuru ile TRT kurumuna incelenmesi ve kayıt
altına alınması için teslim edildi. Bu çalışma kapsamında 2017 yılı içinde
Kocaeli ilinin çeşitli ilçelerinden yeni derlenen 12 türküye yer verildi.
Yapılan derleme çalışmasında Kocaeli’nin çeşitli ilçelerinde daha önce
derlenmeyen türkülerle beraber, Türkiye’nin farklı illerinde seslendirilen
türkülerin sözleri farklı olmakla beraber ezgi benzerliği ya da söz
benzerliğine rağmen ezgi farklılığına sahip olan varyantlarına da rastlandı.
Derlenen türkülerin söz dizilerinde yöredeki sosyo- kültürel ve ekonomik
değerlere ilişkin göndermeler, yöre coğrafyasının belirlediği meslekler ve
ekonomik koşullarla ilgili anlatımlar yer almaktadır. Çalışmada, daha çok Kocaeli’nin
yerli halkının gündelik yaşantılarına ilişkin sözlerin yer aldığı, “kadın
ağızlı türküler” derlendi. Ezgilerin ritmik yapıları TRT repertuvarında yer
alan mevcut Kocaeli türküleriyle benzerlikler taşımakla beraber, farklı ritmik
yapılara da sahip oldukları görüldü. Kadınların çalgı olarak türkülere genelde
vurmalı çalgı olarak kullandıkları darbuka ile eşlik ettikleri, melodik
yapıları ritim ile güçlendirerek ezgileri seslendirdikleri belirlendi. Bu
minvalde derlenip kayıt altına alınan ve geçmişten geleceğe kültürel bir köprü
niteliği taşıyan bu yeni türküler, Kocaeli’nin kültürel mirasına ve TRT
repertuvarına kazandırıldı. Bu amaca yönelik olarak, Kocaeli türküleri müzikal
açıdan analiz edilerek, türkülerin müzik biçimsel yapıları ortaya konarak, müzikal
analizler yapıldı.

Anahtar Kelimeler

Kocaeli Türküleri, Müzikal Analiz, Derleme

MUSICAL ANALYSIS OF KOCAELI FOLK SONGS

Öz

Kocaeli is a province that stands out both with its geographical
location and social, economic and cultural life. Koceli's work is very
important in terms of music culture. For this purpose, Kocaeli Metropolitan
Municipality and Kocaeli University in partnership with “Kocaeli folk songs to
compile work", Dr. The faculty member Gülşen Erdal was led and
co-ordinated. As a result of this study, the ones who completed the notations
of the local folk songs were submitted to TRT institution for examination and
registration with application no.382910 dated 29.11.2013. Within the scope of
this study, 12 newly compiled Turks were included in the year 2017 from various
districts of Kocaeli province. In the compilation, the songs that were sung in
various districts of Kocaeli, together with the songs that were not collected
before, were different from the lyrics of the songs that were sung in different
provinces of Turkey, but they were also found to have different variations of
the melodies, despite the similarity of the melody or the similarity of the
lyrics. There are references to the socio - cultural and economic values in the
region, the professions and economic conditions determined by the geography of
the region. In this study, the words about the daily lives of the Native people
of Kocaeli, “women-mouthed folk songs” were compiled. Although the rhythmic
structures of the melodies have similarities with the existing Kocaeli songs in
the TRT repertoire, they also have different rhythmic structures. It was
determined that women accompanied the melodic structures with the “darbuka”,
which they used as percussion instruments for the folk songs, by strengthening
the melodic structures with rhythm and singing the melodies. It is aimed that
these new folk songs, which were collected and recorded in this minvalde and
which are a cultural bridge from the past to the future, be brought to
Kocaeli's cultural heritage and TRT repertoire. For this purpose, musical
analyses were made to determine the musical form characteristics of the songs
which were analyzed from musical point of view.

Anahtar Kelimeler

Kocaeli Folk Songs, Musical Analysis, Compilation

Kaynakça

• Batur, S.(1998). Açıklamalı, Örnekli Türk Halk Edebiyatı Bilgileri. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Bulgan, M. (2016). Müzik Etnolojisi. Derleyen: Murat Bulgan. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dökmetaş, K. (2017). TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği Müdürlüğü. Sözlü Görüşme: 21.11.2017
• Dönmez, M. B. (2014). Müziğin Kökeni Üzerine. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Elçi, A. C. (1997). Muzaffer Sarısözen (Hayatı, Eserleri ve Çalışmaları. Ankara : Kültür Bakanlığı Yayını.
• Gazimihal, M.R. .(2006). Anadolu Türkülerimiz ve Musiki İstikbalimiz. Haz. Metin Özaslan. İstanbul : Doğu Kütüphanesi.
• Şenel, S. (2011). İstanbul Çevresi Alan Araştırmaları.I.Cilt.(Genişletilmiş 2. Baskı). İstanbul: Kayhan Matbaacılık.
• Tan, N. (2003). Folklor Halk Bilimi Genel Bilgiler. İstanbul.
• Vural, F. G., Vural, T. (2017). Altı Kocaeli Türküsü Üzerine Analiz. Uluslararası Gazi Süleyman Paşa Kocaeli Tarihi Sempozyumu III Bildiriler Kitabı. S.2709-2731. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.