Ergenler İçin Siber Agresyon Ölçeği: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 18, 2019 - 2039, 30.06.2019

Eda Ermağan Çağlar Yasemin Sanal Gülden Elçim Üner Altuntaş

https://doi.org/10.26466/opus.561150

Öz

Siber agresyon,
elektronik araçların kullanımı vasıtasıyla, herhangi bir yaş grubundaki birey
veya bireylere yönelik kasıtlı olarak zarar verme amacıyla gerçekleştirilen
saldırgan, aşağılayıcı veya küçük düşürücü davranışlar şeklinde
tanımlanmaktadır. Konuya müdahil kişiler açısından psikolojik sonuçlarının yanı
sıra hukuki yaptırımların gerekliliğini de beraberinde getiren siber agresyon,
internet ve sosyal medya kullanımının yaygınlaşması ile de artış
göstermektedir. Ancak siber zorbalıktan farklılık gösteren, daha geniş ve daha
kapsamlı olarak değerlendirilen siber agresyon konusunda Türkçe bir ölçek
bulunmamaktadır. Bu doğrultuda, mevcut çalışmada Alvarez-Garcia,
Barreiro-Collazo, Nunez ve Dobarro (2016) tarafından geliştirilen “Ergenler
için Siber Agresyon Ölçeğinin” (Cyber-Agression Questionnaire for Adolescents)
Türkçe uyarlaması gerçekleştirilmiş ve ölçeğin geçerlilik/güvenirlik incelemesi
yapılmıştır. Çalışma değerlendirmeye alınan 200 uygulama üzerinden
gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar 12-18 yaş arasında 102 kız, 98 erkek
öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk etabında ölçeğin dilsel eşdeğerliği ele
alınmış; analizler neticesinde dilsel eşdeğerliğe sahip olduğu görüldükten
sonra geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör
analizlerinde ölçeğin Bartlet’s için olasılık değeri (p<0.05) ve KMO değeri
için 0.855 olarak belirlenmiş ve veri seti faktör analizine uygun olduğu görülmüştür.
Doğrulayıcı faktör analizinde kalan 14 adet ölçek maddesine ilişkin faktör
ağırlık değerleri (0.55; 0.97) olarak saptanmıştır. Ölçek maddelerine ait iç
tutarlılık katsayıları ise .79 ile .94 arasında bulunmuştur. Bu sonuçlara göre
ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

siber agresyon, ergenlik dönemi, akran zorbalığı, geçerlilik, güvenilirlik

Teşekkür

David Alvarez-Garcia, Alejandra Barreiro-Collazo, Jose Carlos Nunez ve Alejandra Dobarro’ya geliştirdikleri Ergenler İçin Siber Agresyon Ölçeği’ni (Cyber-Agression Questionnaire for Adolescents) Türkçe’ye uyarlamamıza izin verdikleri için teşekkür ederiz.

Cyber-Agression Questionnaire for Adolescents (CYBA): Validity and Reliability Study

Öz

Cyber-aggression is defined as
intentional harm carried out through electronic means to an individual or a
group of individuals of any age, who perceive(s) such acts as offensive,
derogatory, harmful or unwanted. Cyber aggression, which brings
along the psychological implications as well as the necessity of law
enforcements for the people getting involved in, shows an increase with the
global increase in social media and internet usage. However, there is not any
Turkish scale developed to measure Cyber Aggression, which is differenciated
from cyberbullying and is considered to be a broader and more complex
phenomenon. In this respect, the Turkish adaptation of Cyber Aggression Scale
for Adolescents; which is originally developed by Alvarez-Garcia,
Barreiro-Collazo, Nunez ve Dobarro (2016); was performed and its validity /
reliability was examined. The study was carried out with 200 participants taken
into consideration. The participants were 102 female and 98 male students aged
between 12–18 years old. In the first stage of the study, linguistic
equivalence of the scale was examined; validity and reliability analyzes were
performed after the analysis was found to have linguistic equivalence. In the
exploratory factor analysis, Bartlet’s probablity value (p <.05) and the KMO
value of 0.855 were determined and the data set was found to be suitable for
factor analysis. In confirmatory factor analysis, factor weight values related
to 14 scale items were determined as (0.55; 0.97). The internal consistency
coefficients of the scale items were between .79 and .94. According to these
results, it can be said that the scale is a valid and reliable measurement
tool. 

Anahtar Kelimeler

cyber aggression, adolescent, bullying, reliability, validity

Kaynakça

• Alvarez-Garcia, D., Barreiro-Collazo, A., Nunez, J.C. ve Dobarro, A. (2016). Validity and reliability of the cyber-aggression questionnaire for Adolescents (CYBA). The European Journal of Psychology Applied to Legal Context, 8(2), 69-77.
• Arıcak, O.T., Kınay H. ve Tanrıkulu, T. (2012). Siber Zorbalık Ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 17,101-114.
• Ayas, T. ve Horzum, M.B. (2010). Sanal zorba\kurban ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 19,1-17.
• Bayram, N. (2013). Yapısal eşitlik modellemesine giriş amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Yayınevi.
• Bollen, K.A. (1989). Structural equations with latent variables. New York: John Wiley and Sons, Inc.
• Byrne, M.B. (2011). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming.
• Corcoran, L., Guckin, C.M. ve Prentice, G. (2015). Cyberbullying or cyber aggression?: A review of existing definitions of cyber-based peer-to-peer aggression. Societies, 5, 245-255.
• Çalıcı, C. ve Ildırım, E. (2016). Bir siber agresyon örneği olarak çevrimiçi zorbalık. Türkiye Klinikleri. Journal of Forensic Medicine-Special Topics, 2(3), 63-70.
• Dilmaç, B. (2009). Psychological needs as a predictor of cyber bullying: A preliminary report on college students. Educational Sciences: Theory and Practice, 9(3), 1307-1325.
• Grigg, D. (2010). Cyber-aggression: Definition and concept of cyberbullying. Australian Journal of Guidance and Counselling, 20(2), 143-156. doi: 10.1375/ajgc.20.2.143
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kowalski, R.M. ve Limber, S.P. (2007). Electronic bullying among middle school students. The journal of adolescent health: official publication of the society for Adolescant Medicine, 41(6), 22-30. doi: 10.1016/j.jadohealth.2007.08.017
• König, A., Gollwitzer, M. ve G. Steffgen. (2010). Cyberbullying as an act of revenge? Australian Journal of Guidance and Counselling, 20(2), 210–24. doi:10.1375/ajgc.20.2.210.
• Küçük, S., İnanıcı, M. A. ve Ziyalar, N. (2017). Siber Zorbalık Ölçeği Türkçe uyarlaması. The Bulletin of Legal Medicine, 22(3), 172-176.
• Looman, W.S. ve Farrag, S. (2009). Psychometric properties and cross-cultural equivalence of the Arabic Social Capital Scale: Instrument development study. Int J Nurs Stud., 46(1), 44-53.
• Meydan, C.H. (2011). Yapısal eşitlik modellenmesi Amos uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Nocentini, A., Calmaestra, J., Schultze-Krumbholz, A., Scheithauer, H., Ortega, R., ve Menesini, E. (2010). Cyberbullying: Labels, behaviours and definition in three European countries. Australian Journal of Guidance & Counseling, 20(2), 129-142. doi: 10.1375/ajgc.20.2.129
• Ortega-Ruiz, R., Elipe, P., Mora-Merchan, J., Calmaestra, J. ve Vega, E. (2009). The emotional impact on victims of traditional bullying and cyberbullying: A study of Spanish adolescents. Zeitschrift für Psychologie, 217, 197-204. doi:10.1027/0044-3409.217.4.197.
• Özdoğan, F.B. ve Tüzün, İ.K. (2007). Öğrencilerin üniversitelerine duydukları güven üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 639-650.
• Pornari C. D. ve Wood J. (2010). Peer and cyber aggression in secondary school students: the role of moral disengagement, hostile attribution bias, and outcome expectancies. Aggressive Behavior; 36, 81–94. doi: 10.1002/ab.20336
• Pyzalski J. (2012). From cyberbullying to electronic aggression: Typology of the phenomenon. Emotional and Behavioural Difficulties; 17, 305–317. doi: 10.1080/13632752.2012.704319.
• Rivers, I., & Noret, N. (2010). I h8 u: Findings from a five‐year study of text and email bullying. British Educational Research Journal, 36(4), 643-671.
• Smith, K.P., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell S. ve Tippett N. (2008). Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49(4), 376-385. doi:10.1111/j.1469-7610.2007.01846.
• Steffgen, G., Pfetsch, J., König, A., ve Bredemus, L. (2009). Cyber bullying among school aged children in Luxembourg. 'European Conference on Developmental Psychology: Post-Conference Workshop: Cyberbullying: Definition and Measurement’, Vilnius, Lithuania.
• Tanrıkulu, T., Kınay, H. ve Arıcak, O.T. (2013). Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılık Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(1), 38-47.
• Topçu, Ç. ve Erdur-Baker Ö. (2010). The revised cyber bullying inventory (CBI): Validity and reliability. Procedia-Social and Behavioral Sciences; 5, 660-664. doi:10.1016/j.sbspro.2010.07.161
• Wright, M.F. (2014). Predictors of anonymous cyber aggression: The role of adolescents' beliefs about anonymity, aggression, and the permanency of digital content. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(7), 431-438.
• Wright, M.F., Aoyama, I., Kamble, S.V., Li, Z., Soudi, S., Lei, L. ve Shu, C. (2015). Peer attachment and cyber aggression involvement among Chinese, Indian, and Japanese Adolescents. Societies, 5, 339-353.
• Yıldız, A., Altıntaş, A., Elmas, S. ve Aşçı, F.H. (2019). Sporda Güdülenme Ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Spor Hekimliği Dergisi, 54(1), 033-044. doi:10.5152/tjsm.2019.114.
• Yiğit, N., Bütüner, S.Ö., ve Dertlioğlu, K. (2008). Öğretim amaçlı Örütbağ Sitesi Değerlendirme Ölçeği geliştirme. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 38-51.